Extractie uit planten, vb. Morfine (papaver)
Afgescheiden door schimmels, vb. Penicilline (Penicillium species)
Extractie uit dierlijke organen, vb. insuline (koeien, paarden, varkens)
Heden:
Synthetisch design: nieuwe GM en structurele modificaties
ONTDEKKING VAN FARMACA
Per toeval
Vb. penicilline door Alexander Fleming, coumarine door bloedingen bij koeien die niet goed bewaarde
klaver aten
Door trial and error (= nieuwe moleculen worden tijdens testen op cellen/dieren willekeurig
gescreend en zo worden mogelijks interessante therapeutische effecten ontdekt)
Vb. antimalariamiddelen zoals praguanil en chloroquine
Echt drugdesign als targeted therapy met goede kennis van de structuur van de receptor of het eiwit
waarop de nieuwe molecule moet aangrijpen (voordeel: minder bijwerkingen)
Vb. voor ontwikkeling GMn tegen reumatoïde artritis of kanker zoals monoclonale antilichamen
Kleine wijzigingen aanbrengen aan reeds bestaande moleculen en op die manier nieuwe moleculen
voor zelfde doel
Vb. esomeprazol versus omeprazol als maagzuursecretie-remmer
Biologicals of biologische geneesmiddelen = afkomstig van levende organismen en worden door
biotechnologische technieken aangepast
Vb. cytokines, insuline
Biosimilars = generieken van bestaande biologicals, maar zijn niet altijd identiek aan het origineel
Aanpassingen aan GMn om de bijwerkingen als werking te kunnen gebruiken
Vb. bijwerking van sulfonamide AB was bloedsuikerverlagend en dus werd er wat gesleuteld aan de
formule en zijn er nu hypoglykemiërende sulfamiden
Preklinische fase (in vitro en op dieren, vnl. toxiciteit, orgaanafwijkingen en oncogene eigenschappen)
Fase 1: lage dosis aan gezonde vrijwilligers
Fase 2: therapeutische werkzaamheid in vergelijking met placebo
Fase 3: op grote schaal – statistische analyse (registratie – FAGG/EMA)
(Fase 4: opvolgen nevenwerkingen – farmacovigilantie via elektronisch meldingsformulier)
Opgelet:
Soms ook off-label gebruik
= als GM voor andere indicatie, andere doelgroep of in andere dosering wordt gebruikt
enkel toegestaan op voorschrift van arts die dit soms zal doen in specifieke omstandigheden zoals bij
oncologische situaties of bij kinderen
SOORTEN TOEDIENINGSVORMEN
POEDER
moeten worden opgelost of gesuspendeerd in water (oplossing = 2 fases niet te onderscheiden ><
suspensie = als poeder niet weggaat)
strooipoeder voor uitwendig gebruik
poeder voor inhalatie
TABELT (COMPRIMÉ) EN DRAGEE
poeder wordt samengedrukt (gecomprimeerd)
tablet doorslikken met water (= meest toegepast)
smelttabletten (laten smelten op de tong en inslikken)
bruistabletten (oplossen en laten bruisen in water en dan opdrinken –
natrium!!)
Bij hartpatiënten: minder bruistabletten vanwege de natrium
orodispergeerbare tabletten (uiteenvallen in water maar je kan dit laten
gebeuren in de mond (speeksel) of extra water innemen als je ze in de mond neemt)
zuigtabletten (opzuigen – dus lokale werking in mond- en keelholte)
sublinguale tabletten (onder de tong houden zodat mondslijmvlies de werkzame stof kan opnemen
en op die manier maag en dus eerste passage effect kan worden vermeden)
buccale tabletten (tussen tanden en wangen – reden idem als hierboven)
kauwtablet (eerst kauwen en dan pas inslikken)
, Sofie Timmers
dragee (= tablet met coating van polymeer, suiker of was (film)omhulde tablet)
maagsapresistente tablet (= enteric coated) (valt niet uiteen in zure pH om maagmucosa niet aan te
tasten of om ervoor te zorgen dat werkzame stof niet wordt afgebroken of onwerkzaam gemaakt door
zure pH)
retardtabletten (= controlled release, slow release) (vaak voor GMn die chronisch en vaak moeten
worden ingenomen zodat de dosis voor 24 uren in 1 inname kan gebeuren)
OPGELET: DE 2 LAATST VERNOEMDE NIET PLETTEN!!!
CAPSULE OF GELUL E
omhulsel van gelatine dat oplost in de maag
je kan gelule openen en inhoud in yoghurt ofzo brengen (bij
slikproblemen)
kan ook enterisch omhuld zijn om niet uiteen te vallen in de maag
kan ook enterisch omhulde microkorrels of pellets bevatten (NIET
pletten)
soms gelule voor inhalator NIET oraal
OPLOSSING, SUSPENSIE , EMULSIE
Oplossing
werkzame stof wordt opgelost in oplosmiddel
GM bijgevolg homogeen verdeeld dus elke dosis bevat evenveel GM
Siroop
oplossing met veel suiker
tegenwoordig ook suikervrije alternatieven (cfr. diabetespatiënten)
Suspensie
werkzame stof is niet oplosbaar dus wordt gesuspendeerd (vaste en vloeibare fase – vaste fase zakt
naar de bodem)
altijd schudden voor gebruik om ervoor te zorgen dat elke dosis evenveel GM bevat
Emulsie
2 niet-mengbare vloeistoffen
olie- en waterfase (+ eventueel emulgator)
schudden voor gebruik
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anouckduerinck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.20. You're not tied to anything after your purchase.