Systeemtherapie en rehabilitatie
Systeemtheorie
Een systeem is een verzameling van elementen, die in een bepaalde (vaste) samenhangende relatie tot
elkaar staan. Niet de elementen zelf maar het netwerk van de relaties tussen de elementen staan
centraal bij systeemtherapie. Het is de organisatie, die een systeem maakt tot een systeem.
De samenhang tussen de elementen van het gezin brengt een (zelfstandige) entiteit voort. De grens
tussen het gezin en de omgeving worden beschreven in termen van doodringbaarheid. Het betreft hoe
relatief gemakkelijk of moeilijk buitenstaanders het ervaren om contact te maken met het gezin. Dit
heeft o.a. te maken met de mate waarin de gezinsleden zich als een eenheid naar buiten presenteren.
Een systeem kan worden onderscheiden in subsystemen. Een subsysteem is een verzameling van
elementen, die onderling weer meer verbondenheid en interactie vertonen dan met de andere
elementen. Doordat het systeem is samengesteld uit subsystemen, ontstaat er een hiërarchie. Het is
belangrijk om stil te staan dat ieder gezinslid onderdeel kan zijn van verschillende subsystemen.
Binnen het ouderlijk subsysteem is het van belang dat zowel de moeder als vader een opvoedingstaak
heeft. Het is van belang dat dit subsysteem hoger staat in de hiërarchie dan dat van de kinderen. Het is
belangrijk dat de grens doordringbaar genoeg is zodat de kinderen hun ouders kunnen bereiken, maar
toch weer zo afgesloten, dat de ouders met elkaar kunnen overleggen zonder voortdurende kinderlijke
bemoeienis. Het belangrijkste kenmerk van een effectief functionerend systeem is communicatie en
informatie uitwisseling. De patronen in de communicatie definiëren het systeem.
Het is van belang om te streven naar homeostase of te wel gezinsevenwicht. Homeostase bestaat uit een
reeks mechanismen, die het bewaren van een interactioneel evenwicht binnen het gezin als doel heeft.
Deze mechanismen bieden weerstand aan veranderingen die dit interactioneel evenwicht of het
stabiliteitsniveau aan kunnen tasten. Hierbij wordt rekening gehouden met een bepaalde mate van
variatie van gedragingen en het doorlopen van gezinsfasen. Negatieve feedback houdt bestaande
evenwichten in stand. Terwijl positieve feedback bevordert afwijking van een voorafgaand evenwicht en
is dus veranderingsgericht.
Een mogelijkheid tot herstel van het disfunctionele gezinssysteem is het herwinnen van de
systeemeigenschappen. Dit zal zich met name richten op het herstellen van de relaties met de oude
natuurlijke omgeving van de patiënt. Hierbij is het van belang dat ouders nauw betrokken worden bij dit
proces, om o.a. weer een effectieve communicatie tussen het gehele gezin te kunnen bereiken. Het
herstellen van de relatie met de oude natuurlijke omgeving kan worden bereikt met behulp van een EE
(expressed emotion) meting, affectieve stijl meting en een communicatiedeviatie meting. Alleen
psychoeducatie is niet voldoende gebleken. Het is van belang om niet alleen educatie te geven maar om
ook op zoek te gaan naar de knelpunten en deze te analyseren. Hierbij is het belangrijk om op zoek te
gaan naar patronen in de communicatie en naar de (verborgen) regels die de interactie bepalen. Verder
is het van belang om na te gaan welke subsystemen er aanwezig zijn in het gezin. Tevens zal moeten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Loucky94. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.03. You're not tied to anything after your purchase.