Summary
Samenvatting Bijzonder Strafrecht
- Course
- Institution
Samenvatting van de colleges en literatuur van het vak bijzonder strafrecht in de masterfase.
[Show more]
Seller
Follow
demidamoiseaux7
Content preview
Bijzonder strafrechtColleges
Inhoudsopgave
BIJZONDER STRAFRECHT................................................................................................................................ 1
COLLEGES............................................................................................................................................................. 1
1: ALGEMENE INTRODUCTIE BIJZONDER STRAFRECHT....................................................................................2
2: ONDERSCHEID TUSSEN BIJZONDER EN COMMUUN STRAFRECHT................................................................3
3: ECONOMISCH STRAFRECHT........................................................................................................................ 5
4: LEGALITEIT (& WEDERRECHTELIJKHEID)...................................................................................................... 7
...........................................................................................................................................................................7
5. SUBJECTIEVE BESTANDDELEN:.................................................................................................................... 9
6. RECHTSPERSOON..................................................................................................................................... 13
7. BIJZONDERE OPSPORING.......................................................................................................................... 16
8. AFDOENINGSMODALITEITEN.................................................................................................................... 17
,1: Algemene introductie bijzonder strafrecht
Bijzonder strafrecht:
Al het materiële en formele strafrecht dat buiten de wetboeken is geregeld. Het is geregeld in artikel
107 Gw, dus ook overtredingen uit APV’s indien deze strafrechtelijk zijn.
Geschiedenis:
Zeven verenigde (staten) Nederlanden, vertegenwoordigd door de Staten-Generaal maar waren afhankelijk wel soeverein.
Hierdoor ontstond een grote mate van rechtsverscheidenheid en rechtsonzekerheid omdat er per staat andere regels
konden gelden.
Ondertussen kwam de verlichting op in Frankrijk waarbij rechtsgelijkheid aan de orde werd gesteld (o.a. Montesquie). Er
werd gediscussieerd over de verhouding tussen de burger en overheid en een verzet tegen het Ancien Regime.
Van nachtwakerstaat naar sociaal-economische interventiestaat naar verzorgingsstaat
De verlichte ideeën hebben een aantal implicaties gehad, waaronder:
- Rechtszekerheid – legaliteitsbeginsel
- Rechtsgelijkheid – algemene wetten (codificatiebeginsel)
- Geen straf zonder schuld – schuldbeginsel
Dit was echter in Frankrijk, tijdens de Franse Revolutie kwam er een grote opstand tegen de regering (1793). De verlichte
ideeën komen terecht in de verklaring van de rechten van de mens in Frankrijk als basis voor de Grondwet. Napoleon
brengt deze ideeën en codificatie mee naar Nederland nadat hij de macht krijgt in Frankrijk. Napoleon zag de codificatie als
machtsmiddel en bracht dit daarom ook naar veroverde landen. In 1798 kreeg Nederland voor het eerst een
codificatiebepaling. In 1806 worden we het Koninkrijk Holland, in 1809 is het eerste Crimineel Wetboek ingevoerd. Maar,
daarna kwam de invoering van de Code Pénal ter uniformiteit met andere landen onder leiding van Napoleon. Tot slot trekt
Napoleon zich terug, maar laat dus wel het idee van een crimineel wetboek achter.
De klassieke school was dominant tot ca. 1889 waarbij de overheid als nachtwaker gold. De focus lag daarbij op de
strafrechtelijke daden waarbij de nadruk lag op algemene regels. Vervolgens kwam de moderne school waarbij meer focus
kwam op de dader en het bieden van maatwerk. Overheid ging daarbij meer ordenen waarbij de samenleving in
toenemende mate werd/wordt gevormd door het recht. Dit is de gedachte die tot de dag van vandaag bestaat. We gaan
dus van een codificatiesamenleving naar een modificatiesamenleving (het vormgeven van een samenleving aan de hand
van de uitgangspunten die de mens graag wil zien).
Rond 1900 verandert het maatschappelijk-economische leven drastisch (eerste en tweede wereldoorlog). Hierdoor ontstaat
het bijzonder strafrecht (schaarste in de Tweede Wereldoorlog). In de oorlog werden er regels omtrent wapens opgesteld
(Vuurwapenwet uit paniekwetgeving). Eind jaren veertig wordt ook de WED gecodificeerd. Ook het bestuursrecht ontstaat,
wat gevolgen had/heeft voor het strafrecht. Er vindt vaak cumulatie plaats in het bestuurs- en strafrecht, bijv. de norm is
bestuursrechtelijk en de handhaving is strafrechtelijk.
Huidige stand van zaken:
Codificatiesysteem (in plaats van common law zoals in VK).
Redenen voor codificatie (art. 107 Gw):
- Praktisch – politiek: centraliseren
- Politiek – theoretisch: burgerlijke vrijheid
- Praktisch – juridisch: systematisering van het recht.
Het is een meer pragmatisch dan dogmatisch wetboek geworden omdat veel problemen zijn doorgeschoven naar de
praktijk. Zo werd opzet bijvoorbeeld niet wettelijk vastgelegd. De invoeringswet van WvSr schafte alle bestaande wetgeving
af behalve het fiscaal strafrecht, het militair strafrecht en overtredingen. Maar aanvankelijk was de wens om alles in één
wet te bundelen.
Het onderscheid tussen misdrijf of overtreding is afhankelijk van de betekenis van het geschonden rechtsgoed, de omvang
en de wijze van schending, en de opzettelijkheid. Het bijzonder strafrecht is niet meer beperkt tot overtredingen, maar
omvat ook misdrijven met gevangenisstraffen tot zes jaar en zeer punitieve sancties, als hoge boetes, uitsluitingen,
beroepsverbod, sluiting bedrijven etc.
Schakelbepaling WvSr:
, Artikel 91 WvSr: De bepalingen van de Titels I-VIII A van dit Boek zijn ook toepasselijk op feiten
waarop bij andere wetten of verordeningen straf is gesteld, tenzij de wet anders bepaalt. in het
bijzonder strafrecht kan dus worden afgeweken van de beginselen uit het WvSr.
Schakeling WvSv:
Er is geen schakelbepaling! Maar wel impliciet geregeld via boek 1 dat is bedoeld als algemene en
systematische regeling (onder meer verdachte-begrip en de opsporing), tenzij de bijzondere wet
expliciet hiervan afwijkt! In wezen is deze, in de strafvordering impliciete, regel nog sterker dan in het domein van het
materiële strafrecht, vanwege het formele wetsbegrip dat in artikel 1 Sv wordt gehanteerd.
Conclusies
- Het bijzonder strafrecht heeft zich ontwikkeld tot een volwaardig deelgebied van het
strafrecht, met een deels eigen dynamiek, deels eigen karakter en een deels eigen
vormgeving.
- Het bijzonder strafrecht is de status van uitzondering daarmee volledig ontgroeid.
- Gelet op de huidige stand van zaken is de vraag op welke wijze het bijzonder strafrecht
onderscheiden kan worden van het commune strafrecht.
2: Onderscheid tussen bijzonder en commuun strafrecht
Codificatiebeginsel:
Codificatie als ultieme vorm van legaliteit. Legaliteit is het meest belangrijk in het algemeen deel. Dit
is dan ook de basis. (zie ook de koppelbepalingen in WvSr en WvSv die ook het medeplegen onderbrengt naar de
bijzondere wetten). Strafrechtelijke aansprakelijkheid moet dan ook volgens dezelfde patronen
plaatsvinden (denk aan medeplegen en opzet).
Er kan ook verbondenheid zijn met het schuldbeginsel . Intrinsiek strafwaardig gedrag/verwijtbaarheid.
Zwaarder straffen naarmate de schuld ook zwaarder is om te werken met algemene leerstukken als
opzet en schuld. Als je schuld/opzet codificeert wordt het uniformer toe te passen.
Codificatie als doel op zich:
Ordening, systeem, eenvormigheid en consistente toepassing. Hier bereik je systeemstabliteit mee.
Je kunt hier dus enkel van afwijken wanneer het strikt noodzakelijk is.
Zowel bij een codificatie als doel of als middel zal onderscheid doordacht moeten zijn.
Verklaringen voor regeling van bijzonder strafrecht i.s.m. het codificatiebeginsel in de Grondwet:
- In 1887 is niet voorzien dat de samenleving zo complex zou worden.
- Verschillende crisissen hebben een appel gedaan op de overheid om in te grijpen/meer te gaan
ordenen/reguleren.
- Opkomst van het bestuursrecht wat valt te herleiden tot behoefte van meer ordening door de overheid. Het
bijzonder strafrecht werkt hier nauw mee samen.
- Lokalisering van wetgeving op internationaal niveau. Zie bijv. art. 1 WED.
- Toenemende mobiliteit. Bijv. WVW die steeds reageert op nieuwe ontwikkeling op het gebied van vervoer (bijv.
elektrische fiets)
Onderscheid commuun en bijzonder strafrecht:
Formeel grondwettelijk onderscheid:
Redenen voor codificatie (art. 107 Gw):
- Praktisch – politiek: centraliseren
- Politiek – theoretisch: burgerlijke vrijheid
- Praktisch – juridisch: systematisering van het recht.
In algemeen deel, tenzij uitzondering!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demidamoiseaux7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81113 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now