Summary
Samenvatting A4-Fiche per filosoof
- Course
- Institution
Deze fiches zijn gemaakt adhv lessen, Slides en het handboek
[Show more]
Seller
Follow
delangheEline
Content preview
1. THALES, Reductie (640-545 vC. Milete)
Leven & Werk
Alle teksten over Thales zijn neergeschreven door oa. Plato & Aristoteles
Anekdotes:
1. Voorspelling zonsverduistering
2. Monopolie op olijfpersen (tonen dat wijsbegeerte hoger staat dan materiële welvaart)
= kocht ze goedkoop buiten het seizoen & verhuurde ze op moment oogst winstgevend
3. In waterput gevallen omdat hij te indringend naar de sterren keek
Thales wordt beschouwd als de eerste natuurfilosoof
= iemand die op samenhangende wijze zonder te verwijzen naar de goden of magische krachten de
wereld tracht te verklaren.
Redenering
Hij reduceerde de veelheid tot één (herleiden van veelheid naar eenheid)
Techniek van reductie = de herleiding van complexiteit tot eenvoudigere zaken
Archè (begin of oorsprong) om de hele physis (natuur)
= datgene wat altijd, overal & onveranderlijk aanwezig is; onderliggend aan alles
Etymologie = vorm van reductie
= betekenis woord achterhalen door het woord te herleiden tot samenstellende delen
Holist = tegenovergestelde reductionist = het geheel is meer dan de delen
= filosofische attitudes (ook hermeneutiek: betekenis is een kwestie van interpreteren)
Reductie ≠ zaken eenvoudiger voorstellen dan dat ze zijn
Reductie = hoe de delen van een complex geheel zich verhouden tot elkaar
Reductie = een aspect van abstractie: het algemene denkproces waarbij men probeert in de werkelijkheid
het gedeelde en differentiërende te onderscheiden.
Abstractie kan leiden tot idealisering: de concrete werkelijkheid wordt op een inperkende wijze
voorgesteld en soms zelfs afhankelijk gemaakt van een achterliggende werkelijkheid. (de Platoonse
benadering); we laten datgene waarvan we veronderstellen dat het er niet toe doet buiten beschouwing.
Gevaar: demystificatie (vb. verliefdheid poëtisch of wetenschappelijk verklaren)
Gebruik door andere filosofen
Pythagoras: bouwde voort op wiskundige stelling van Thales (piramide; herleiding wereld tot wiskunde)
P. leidde af dat de natuur wiskundig gestructureerd is + ontdekking irrationele getallen
~ snaarinstrumenten
! Kwam tot vaststelling dat wereld toch niet zo wiskundig perfect was (vierkant)
,Filosofen met hun archè
Thales Water Je kan kleinere hoeveelheden nemen uit water, maar het blijft altijd
water
Water is wat onderliggend is aan al het waarneembare (is het meest
fundamentele)
Demokritos Het atoom (Niet + deelbaar) (wereld = zijnde (materie) en niet-zijnde (lege ruimte))
19e eeuw: atomen blijken verder deelbaar te zijn in atoomkernen &
rondzwermende elektronen
Anaximander Apeiron ‘Het onbegrensde’
Datgene wat onderliggend is aan alle dingen heeft zelf geen kenmerken:
het is alles en tegelijkertijd niets
~ onbepaald en onvatbaar
Anaximenes Lucht Lucht is essentieel voor de mens, maar ook voor de wereld
“Zoals onze ziel, die lucht is, ons in stand houdt, zo omringen adem en
lucht de gehele wereld.”
Empedokles 4 elementen Water, aarde, lucht, vuur
Wisselwerking tussen de 4 elementen
Herakleitos Kosmos De door de logos (de redelijkheid) gestructureerde chaos
Toepassing in de argumentatie
Een reductie ondersteunt een bewering
De reductie suggereert een fundamenteler verklaringsniveau, zonder dat het ook werkelijk zo hoeft te zijn
Suggereert een diepere waarheid
Toepassing in het onderzoek
Reductie zet aan tot verdere verkenning door op te delen en dieper te graven
Reductie is een sterke motivator om te zoeken maar biedt geen garantie om te vinden
Toepassing voor ontwerpers
Je ontwerpt door combinatie van elementen (herleiding van objecten tot elementen)
Ontwerpen vanuit één basisvorm (bv. kubus) of vanuit één principe (bv. ecol) of één grondstof (bv. hout)
,2. ANAXIMANDER, Principe van voldoende reden
(610-545 vC. Milete)
Redenering
Aarde is onbeweeglijk, want een beweging in welke richting ook zou geen verschil maken
~ alle richtingen zijn gelijkwaardig
Voor de aarde is er geen reden om te bewegen in een bepaalde richting (wel voor de mens)
~ daarom beweegt de aarde niet
Principe van voldoende reden zegt dat voor alles wat gebeurt moet een oorzaak bestaan
Anaximander reduceert maar laat het ultieme uiteindelijk open (benoemt het maar vult het niet in)
Gebruik door andere filosofen
Christian Wolff (1679-1754): niets is zonder een voldoende reden waarom het veeleer bestaat dan waarom
het niet bestaat. (Alles heeft een reden om te bestaan, anders zou het niet bestaan)
~ alles heeft een (materiële) oorzaak, maar die (materiële) oorzaak is (uiteindelijk) onkenbaar
Arthur Schopenhauer (1788-1860): voor alles dat je weet, het feit dat je bestaat en verandert en voor alles
dat je doet is er een voldoende reden, maar daarom nog geen oorzaak
Vb: kopen geschenkje; handeling hoeft geen oorzaak maar wel een reden te hebben
David Hume (1711-1776): je kunt niet aantonen dat er een verband is tussen een reden en een
oorzakelijkheid. Je kunt geen oorzaak geven voor de wijze waardoor de wereld is zoals die is.
Principe valt niet te bewijzen; het is iets wat je aanneemt of niet (is dus daarom geen wet)
Toepassing in de argumentatie
Principe legitimeert de vraag: ‘Waarom?’
~ Elk onderzoek is gelegitimeerd
Toepassing in het onderzoek
Alles wat is, heeft een reden: is ook de reden dat je je steeds weer de vraag stelt waarom iets het geval is
Op zoek gaan naar de reden of oorzaak waarom iets zich voordoet
~ alles moet een verklaring hebben
Principe van reden stimuleert als geen ander de zoektocht naar kennis
Toepassing voor ontwerpers
Stel telkens de ‘waarom’ vraag (antwoord ≠ daarom)
Op zoek gaan naar de reden waarom een probleem zich (herhaaldelijk) voordoet
,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller delangheEline. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66475 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now