Summary
Samenvatting Onderneming & Recht
- Course
- Institution
Samenvatting Onderneming & Recht
[Show more]
Seller
Follow
Isa777
Content preview
Samenvatting Onderneming en rechtDe kern van het ondernemingsrecht
Hoofdstuk 1 Ondernemingsvormen
In dit hoofdstuk gaan we proberen om een rechtsvormvergelijkende analyse te geven. We
gaan ondernemingsvormen met elkaar vergelijken.
Het onderdeel van het privaatrecht dat ondernemingsrecht wordt genoemd, bestrijkt de
rechtsvormen met behulp waarvan ondernemingen gedreven worden. De rechtsvormen van
het ondernemingsrecht zou men kunnen zien als de juridische jas waarin een onderneming
wordt gehuld. (Zij zijn het juridische omhulsel van de onderneming) De rechtsvorm is een
hulpmiddel om een onderneming in het maatschappelijke leven en in rechte te kunnen laten
functioneren; de onderneming en haar functioneren zijn het doel van het ondernemingsrecht.
De rechtsvormen van het ondernemingsrecht zijn in de eerste plaats facilitair. Zij zijn een
hulpmiddel om te kunnen ondernemen.
In plaats van ondernemingsrecht wordt ook wel de term vennootschapsrecht gebruikt. Wij
geven de voorkeur aan ondernemingsrecht, omdat naar ons idee de onderneming grote invloed
heeft op de diverse ondernemingsvormen (zoals vennootschappen).
3 hoofdthema’s van het ondernemingsrecht:
1. Hoe steekt de interne structuur van een onderneming in elkaar (de juridische
organisatie, de inrichting ervan) Ondernemingsrecht is dus organisatierecht
2. Wie mogen en kunnen voor de onderneming transacties afsluiten (Het gaat hier om
vragen van vertegenwoordiging)?
3. Hoe zijn de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor de gang van zaken in de
onderneming uitgewerkt?
Ondernemingen zijn gericht op winst, op het behalen van economische voordelen gericht. Het
ondernemingsrecht dient zo te zijn ingericht dat het ruimte laat voor het maken van winst, ja
dit zelfs stimuleert.
§1.1 BV (Besloten Vennootschap)
Bv’s worden ingezet voor verlei activiteiten (bakkerij, grote ondernemingen). Niet alle bv’s
zijn opgericht om een onderneming in stand te houden.
Kenmerkend voor een bv is onder andere dat deze een in een of meer overdraagbare aandelen
verdeeld kapitaal heeft. Men kan slechts in een bv participeren via een aandeel in haar
kapitaal. Daarom wordt de bv gerekend tot de kapitaalassociaties; kapitaalvennootschappen.
Er dient bij oprichting in ieder geval één aandeel te worden uitgegeven. (Als er meer dan een
aandeel wordt uitgegeven, dan mogen de aandelen in handen zijn van een aandeelhouder). De
eenpersoons-bv is in het Nederlandse recht een legaal verschijnsel.
Functies aandelen:
1. Aandelen zijn voor de BV een middel om vermogen aan te trekken.
a. De aandeelhouder brengt vermogen in de bv en krijgt hiervoor als
tegenprestatie een/meer aandelen van de bv.
b. In de statuten van een bv staat steeds vermeld hoe hoog het nominale bedrag
voor een bepaalde soort aandelen is.
, 2. Aan het aandeel is doorgaans stemrecht in de aandeelhoudersvergadering verbonden.
(dus zeggenschap in de bv) (zeggenschapfunctie)
a. Voor het aantal in de aandeelhoudersvergadering uit te brengen stemmen is in
beginsel de omvang van het aandelenbezit doorslaggevend.
b. De bv heeft een plutocratisch karakter; hoe meer aandelen iemand houdt, des te
machtiger hij in de aandeelhoudersvergadering en daarmee in de vennootschap
is. Dit kan echter in de statuten anders worden gereged.
3. Winstverdelingsfunctie: in beginsel geeft ieder aandeel recht op een gedeelte van de
winst.
a. De door de bv behaalde winst wordt ook over de aandelen verdeeld. De
winstuitkering op een aandeel heet dividend.
4. Voor een aandeelhouder vervult het aandeel nog een belangrijke functie: het is voor
hem een vermogensobject, omdat het voor overdracht vatbaar is. (Aandelen zijn
immers in beginsel verhandelbaar) een aandeel kan ook verpand worden en er kan
door een onbetaalde schuldeiser van de aandeelhouder beslag op worden gelegd.
De bv is besloten, wat betekent dat de door haar uitgegeven aandelen op naam staan en
overdracht ervan in beginsel niet vrijelijk kan plaatsvinden. Een aandeelhouder in een bv die
zijn aandelen wil overdragen dient zijn over te dragen aandelen aan de medeaandeelhouders
aan te bieden. De statuten mogen de aandelenoverdracht vrijmaken. In de wet zijn
betrekkelijk uitvoerige voorschriften te vinden die aanduiden binnen welke grenzen de vrije
overdraagbaarheid in de statuten beperkt kan worden. Dit type voorschriften wordt
blokkeringsregelingen genoemd (art 2:195 BW). Deze hebben tot gevolg dat aandelen in een
bv niet zonder meer vrij verhandelbaar zijn. (Overdracht van aandelen in een bv kan slechts
bij notariële akte plaatsvinden)
De aandeelhouders van een bv zijn in beginsel niet aansprakelijk voor hetgeen in naam van de
bv is verricht. Een aandeelhouder is niet persoonlijk aansprakelijk voor hetgeen in naam van
de vennootschap wordt verricht en is niet gehouden boven het bedrag dat op zijn aandelen
behoort te worden gestort in de verliezen van de vennootschap bij te dragen (art 2:175 BW).
De bv wordt geregeerd door haar statuten. Dit zijn door de oprichters/aandeelhouders van de
bv zelf opgestelde regels voor haar organisatie. Bij oprichting dienen de statuten te worden
vastgesteld en liggen zij voor iedere geïnteresseerde op het kantoor van het handelsregister;
dus de inrichting van de bv is openbaar.
§1.2 NV (Naamloze vennootschap)
De rechtsvorm nv is vooral geschikt voor grote ondernemingen. Het minimumkapitaal van
een nv bedraagt 45 000 euro. Een nv kent een in aandelen verdeeld maatschappelijk kapitaal.
Daarmee wijkt de nv af van de bv. Voor de bv is het maatschappelijk kapitaal facultatief.
Voor de bv kan bovendien worden volstaan met de uitgifte van een enkel aandeel.
Net als de bv is de nv een kapitaalassociatie. (het heeft dezelfde functies; aantrekken
vermogen, winstverdeling & stemrecht)
Bij een nv hoeven aandelen niet op naam te luiden, een nv mag ook aandelen aan toonder
uitgeven. (Een nv mag dus wel aandelen op naam uitgeven, maar hoeft niet) (art 2:82 BW)
,§1.3 De maatschap en de vennootschap onder firma (VOF)
De maatschap is een obligatoire, wederkerige overeenkomst tot samenwerking van twee of
meer personen. Het sluiten is in beginsel vormvrij (de nv en bv moeten bij notariële akte). De
maatschap is gericht op het door middel van samenwerking behalen van vermogensrechtelijk
voordeel dat aan de vennoten ten goede komt. De maatschap heeft dus een
winstverdelingsdoel. Bij een maatschap wil men samenwerken voor gemeenschappelijke
rekening tot een gemeenschappelijk doel. De vennoten moeten iets in brengen; een waarde
aan de maatschap ter beschikking stellen (arbeid, een gebouw). Een maatschap strekt tot een
actieve samenwerking van de maten (vennoten, partners, compagnons) die erop gericht is om
d.m.v. hun inbreng voor gemeenschappelijke rekening voordeel te behalen dat aan hen allen
ten goede komt.
Als de maatschap onder gemeenschappelijke naam een onderneming of bedrijf uitoefent dan
wordt dat ook wel een vof genoemd. Het belang hiervan is vooral dat de vof hoofdelijke
verbondenheid van de vennoten kent voor verbintenissen van de vof, terwijl voor de gewone
maatschap een minder streng aansprakelijkheidsregime geldt: de maten (= vennoten) zijn voor
gelijke delen aansprakelijke voor de verbintenissen van de maatschap.
De vennoten dienen op voet van gelijkheid samen te werken. Tevens zal samenwerking
dikwijls overleg impliceren over de wijze waarop de gezamenlijke activiteit wordt beoefend.
De Vennoten dienen immers in beginsel gezamenlijk het beleid van de maatschap of de vof te
bepalen. Het samenwerkingsvereiste geeft het vennootschapscontract een bijzonder karakter.
Samenwerking veronderstelt meestal een duurzame relatie. De verplichtingen uit een
vennootschapsovereenkomst lopen niet over en weer, maar evenwijdig, parallel. Koper en
verkoper beogen geen samenwerking op de lange termijn.
Men zegt wel dat een maatschap of vof intuitu personae (omwille van de persoon;
hoogstpersoonlijk) wordt aangegaan. Een vennootschapsovereenkomst sluit men niet met een
willekeurig iemand af. Men noemt om deze reden de maatschap en de vof wel
personenassociaties of personenvennootschappen. De persoon van de vennoot is in beginsel
zowel voor het ontstaan van de personenvennootschap als voor het voortbestaan ervan van
beslissend belang.
NV en BV zijn geen overeenkomsten, zoals de personenvennootschappen, maar rechtsfiguren
(soms instituties) van geheel eigen aard. Aandeelhouders van een nv of bv behoeven niet
samen te werken op dezelfde intensieve wijze als bij een personenvennootschap. Bij een Bv
zijn de aandeelhouders nauw betrokken. Men spreekt in zo’n geval over een joint venture.
Aan het Nederlandse recht ligt derhalve de vrijheid van keuze van rechtsvorm ten grondslag.
In geval van een stille maatschap blijkt naar buiten toe doorgaans niets van gezamenlijke
beroeps- of bedrijfsuitoefening. Stille maatschappen komen bv voor in de agrarische sector.
Een gezamenlijke uitoefening van een beroep zoals advocaat of chirurg kan ook op een voor
derden wel duidelijk kenbare wijze naar buiten, onder een gemeenschappelijke, als zodanig
gevoerde naam, worden uitgeoefend. Zo’n type maatschap noemt men een openbare
maatschap.
Het onderscheid tussen beroepsuitoefening en bedrijfsuitoefening is van belang omdat, voor
de gezamenlijke bedrijfsuitoefening onder gemeenschappelijke naam als gevolg van het
wettelijke regime voor de vof strengere aansprakelijkheidsregels gelden dan voor de
beroepsuitoefening.
, Beroepsuitoefening wijst op persoonlijke dienstverrichting. Hierbij staan de persoonlijke
kwaliteiten van de dienstverrichter voorop. Een beroepsbeoefenaar wordt geacht het welzijn
van zijn cliënt te behartigen. Als beroep wordt bv beschouwd: advocaat, medicus, notaris,
accountant. Voor beroepsbeoefenaar geldt ook vaak een beroepsgeheim. Dit is meestal
neergelegd voor de beroepsbeoefenaar geldende beroepsregels. Bedrijfsoefenaren gaan
vaker transacties aan met derden. Dienstverlening in het kader van bedrijven. (bakker, slager,
schilder)
Het onderscheid tussen beroep en bedrijf is aan het vervagen:
- Beroepsoefenaars maken meer gebruik van de bv-vorm bij het uitoefenen van hun
beroep
- Beroepsuitoefening vindt steeds meer bedrijfsmatig plaats.
De verschillen tussen de maatschap en de vof:
- Bij de vof ontleent iedere vennoot aan de wet vertegenwoordigingsbevoegdheid. Dit
betkeent dat ieder van de vennoten in beginsel bevoegd is namens de vof te handelen.
Bij een maatschap mag een vennoot in beginsel slechts namens de andere vennoten
optreden indien deze hem daartoe een volmacht hebben gegeven.
o De reden voor dit verschil is dat de wetgever de maatschap als een meer intern
gerichte samenwerkingsvorm beschouwt die minder gericht is op het afsluiten
van profijtelijke transacties met derden. Daarom zou er bij de maatschap
minder behoefte zijn aan een vertegenwoordigingsbevoegdheid van
rechtswege. Bij een maatschap sluit ieder van de vennoten op eigen naam
transacties af (in de regel). De vof is in de gedachte van de wetgever extern.
- Voor schulden van de vof zijn alle vennoten hoofdelijk verbonden. Vennoten van een
maatschap zijn in beginsel slechts voor gelijke delen verbonden voor
vennootschapsschulden.
§1.4 Verschillen tussen nv/bv enerzijds en de maatschap en de vof anderzijds
De nv en de bv moeten een jaarrekening opmaken, vaststellen en openbaar maken. Dit
betekent dat de betrokken jaarrekening op het kantoor van het handelsregister wordt
gedeponeerd. De jaarrekening bevat een overzicht van het vermogen en het resultaat van de
nv of de bv. De verplichting om een jaarrekening op te maken, vast te stellen of openbaar te
maken geldt niet voor de maatschap en de vof.
Een aandeelhouder kan de kapitaalvennootschap niet opzeggen; een vennootschap van een
personenvennootschap heeft wel een mogelijkheid uit de vennootschap te stappen. Een
aandeelhouder kan in wezen alleen van zijn aandeel af door het over te dragen aan een ander
die daarin geïnteresseerd is.
De wetgever schrijft voor dat een nv en een bv steeds twee organen dienen te hebben, te
weten de aandeelhoudersvergadering met bepaalde in de wet en de statuten genoemde
bevoegdheden en het bestuur met andere bevoegdheden. Bij een maatschap en een vof is het
wettelijke uitgangspunt tegenovergesteld. Daar gaat de wetgever ervan uit dat de vennoten
ook besturen. Hier geldt dus niet het uitgangspunt van een duale organisatiestructuur.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Isa777. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now