Dit is een volledige samenvatting van het vak Voeding voor zuigeling en kind. Het bevat alles wat te kennen is van in de lessen.
Ik had dankzij deze samenvatting een 15/20 op het examen, wat toch wel een mooi resultaat is!
DEEL 1: VOEDING VAN HET EMBRYO EN
VAN DE GEZONDE ZUIGELING
HF 1: DE EMBRYONALE ONTWIKKELING VAN DE MENS
Leerdoelen:
De verschillende fasen kunnen schetsen van de embryogenese
Kunnen weergeven hoe een foetus in de baarmoeder wordt gevoed.
De 3 fasen kunnen onderscheiden tijdens het geboorteproces
De fysiologische veranderingen die zich voordoen tijdens het geboorteproces kunnen
weergeven
Hou bij het studeren rekening met volgende tips
• Voor de embryogenese wordt ervan uitgegaan dat de basis werd gezien tijdens de
biologielessen
• De embryogenese wordt geïllustreerd aan de hand van een beeldfragment. Een echo
wordt ook getoond
EMBRYOGENESE = BESCHRIJFT FASEN DIE BEVRUCHTE EICEL DOORLOOPT TOT HET DE
FOETALE FASE BEREIKT
• 9 maanden embryonale ontwikkeling→basis leggen voor hele fysische & psychische gezondheid van kind.
VOEDEN
• De foetus wordt gevoed via de navelstreng→ voeding moeder is uiterst belangrijk.
o voldoende voeding
o kwaliteitsvolle voeding
o voorkomen van schadelijke of giftige stoffen (medicijnen, genotmiddelen, ...) voor de foetus.
FASEN VAN DE EMBRYOGENESE
• 4 fasen:
o Klievingsdelingen/celdelingen = klieving (1)
o vorming van de drie kiembladen = gastrulatie (3)
o ontwikkeling van de organen uit de kiembladen = organogenese (4)
o weefseldifferentiatie (5) (1)
→2-cellig stadium
→4-cellig stadium
→8-cellig stadium
→Morula stadium
→(2) Blastula (blastocyst) = Innesteling
(rond dag 7)
→(2) Blastula (blastocyst) = Innesteling
(rond dag 7)
→(3) Gastrulatie
→(4) Neurulatie+ organogenese
→Foetus (5) (vanaf week 9)
1
~ menselijke vorm te herkennen
placenta
,Voeding voor zuigeling en kind
EXTRA INFO
• veel vrouwen denken dat ze in de eerste 9 weken alles mogen eten dat ze willen
• Maar belangrijk om in elke fase van de zwangerschap evenwichtig en gezond te eten
• GEEN ALCOHOL drinken = belangrijk
o Komt in vruchtwater terecht, waar het embryo/foetus in zit
o Zou ontwikkelingsproblemen kunnen veroorzaken
1. VOEDING VAN DE FOETUS
• vroege embryonale ontwikkeling → nauw contact tussen foetus en baarmoederslijmvlies.
PLACENTA/MOEDERKOEK =
• Embryonaal weefsel kind + baarmoederslijmvlies dat versmelt en eigen orgaan vormt
o opgebouwd uit weefsel moeder + weefsel foetus.
• geen rechtstreeks contact tussen het bloed van de moeder en dat van de foetus = bloedbarrière
o NIET ABSOLUUT →GEVOLG:
• fungeert als soort "biomembraan"/uitwisselingsorgaan→uitwisseling van gassen, voedingsstoffen & bloedgroepen
afvalstoffen van beiden
o gebeurt vnl door passief transport: osmose en diffusieprocessen kunnen
o Voor sommige stoffen is actief transport noodzakelijk om door placenta te geraken verschillen.
NAVELSTRENG
• bestaat uit drie bloedvaten:
o twee voeren bloed van de foetus (hart) naar de placenta = uitvoerend = navelstrengslagaders
▪ O2 – bloed met afvalstoffen en CO2
o Eén voert het bloed terug van de placenta naar de foetus (hart) = invoerend = navelstrengader
▪ O2 + bloed met voedingstoffen en O2
• De bloedbarrière = niet absoluut.
o Sommige antistoffen, hormonen, medicijnen, toxische stoffen en zelfs virussen kunnen de barrière
doorbreken = rechtstreeks naar de foetus
o Moeder moet een aantal voorzorgen met betrekking tot hygiëne (toxoplasmose, cytomegalovirus) en
voeding (toxoplasmose, listeria) in acht nemen.
2
,Voeding voor zuigeling en kind
2. GEBOORTE
• aangekondigd door weeën = samentrekkingen van baarmoederspieren → oxytocine speelt belangrijke rol.
• 3 fasen onderscheiden:
o De ontsluitingsfase = ontsluitingsweeën = baarmoederhals wordt geopend door de kracht vd weeën.
o De uitdrijvingsfase = persweeën = kind wordt uit de baarmoeder geperst en via de vagina geboren.
o De nageboorte = moederkoek, de vruchtvliezen en de navelstreng worden uitgedreven.
Weten welke
fysiologische processen
veranderen !
VERANDERINGEN TIJDENS DE GEBOORTE
• tijdens de geboorte → ingrijpende veranderingen
o Door het afbinden en doorknippen van de navelstreng wordt de voedsel‐ en zuurstofgasstroom
onderbroken = in werking treden ademhaling
▪ Het CO2‐gehalte in bloed gaat stijgen→bepaalde drempelwaarde overschreden =
ademhalingscentrum in de hersenen geprikkeld = ademhaling treedt in werking.
o Voor geboorte: passeerde bloed van foetus niet doorheen de longen, maar langs "ductus arteriosus".
▪ bloed moet na de geboorte wel via de longen passeren → ductus arteriosus wordt afgesloten.
▪ gebeurt vanzelf (door wijzigingen van bloeddruk), kort na de geboorte.
▪ Indien niet vanzelf = medische ingreep →ductus arteriosus kunstmatig afsluiten.
Voor geboorte: diffusie O2 & CO2 via placenta
Na geboorte: diffusie O2 & CO2 via longen
→noodzakelijke wijzigingen van foetaal bloedvatenstelsel bij geboorte
o Om na geboorte voldoende zuurstofgas te kunnen voorzien → scheiding tussen zuurstofrijk en
zuurstofarm bloed
▪ Het hart vertoonde nog een opening in tussenwand →nog niet in twee aparte helften opgedeeld.
▪ Na de geboorte neemt de toevoer van bloed uit de longen naar de linkerboezem toe =drukstijging
→ zorgt ervoor dat de opening tussen de twee harthelften wordt gesloten.
→ zuurstofarm bloed = rechter harthelft is volledig gescheiden van elkaar
→ zuurstofrijk bloed = linker harthelft
▪ kan uitblijven → medische ingreep om de scheiding kunstmatig te realiseren is dan nodig.
o van nu af aan orale voeding nodig: flesvoeding of moedermelk
3
, Voeding voor zuigeling en kind
HF 2: GROEI EN ONTWIKKELING NA DE GEBOORTE
Leerdoelen:
Kennis hebben van de groei en ontwikkeling gedurende het 1ste levensjaar
Het verschil kunnen aangeven in groei en ontwikkeling tussen het 1ste levensjaar en
de daarop volgende jaren
De fysiologie van het maagdarmkanaal kunnen schetsen tijdens het 1ste levensjaar
De gevolgen kunnen weergeven voor de opname, vertering, resorptie en excretie van
voedsel door de onrijpheid van het maagdarmkanaal
Hou bij het studeren rekening met volgende tips:
• Probeer zelf stil te staan bij de motorische en cognitieve ontwikkeling van een zuigeling door een zuigeling
te observeren. Er is geen enkele periode waarbij de motorische en cognitieve ontwikkeling zo uitgesproken
is als tijdens het eerste levensjaar. Er is veel variatie mogelijk in de ontwikkeling. Wat in de cursus vermeld
staat zijn gemiddelden, hiervan afwijken kan als normaal beschouwd worden (tenzij in bepaalde gevallen)
• Besteed vooral aandacht aan het verschil in fysiologie tussen een zuigeling en een volwassene. Het is
aangewezen de cursus fysiologie hierbij door te nemen. (fysiologie van een volwassene)
1. INLEIDING
• ontwikkeling = voortdurende reeks van veranderingen in de structuur en functie van cellen en weefsels
o differentiatie en specialisatie van organen en orgaansystemen.
▪ Toenemende samenhang
• Groei = anabool proces → celvermeerdering + toename van celvolume
• De grootste groeisnelheid vindt plaats voor de geboorte en tijdens het eerste levensjaar.
o groei van het centraal zenuwstelsel ook voor de geboorte en tijdens 1ste levensjaren spectaculair
Kadertje ter info om visueel
duidelijk te maken
o
GEBITSONTWIKKELING
• 2 fasen:
o 1) melkgebit komt door in de periode van ongeveer 2 maanden tot 2,5 jaar →20 tanden
o 2) doorbraak blijvende gebit begint op de leeftijd van 5-6 jaar en duurt tot ongeveer 12 jaar.
o verstandskiezen komen veel later (18-21 jaar).
VERHOUDINGEN LICHAAM
• tijdens de groei veranderingen in de onderlinge verhouding van romplengte en beenlengte
• terwijl het hoofd & romp kleiner wordt = benen en armen groeien
• Jongens worden groter dan meisjes
o Meisje heeft vroeger groeispurt → door hormonale veranderingen stopt ze vroeger met groeien
o Jongen heeft later groeispurt en gebeurt trager, heeft meer tijd om te groeien dus wordt groter
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kyaraderoeck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.70. You're not tied to anything after your purchase.
