Summary
Samenvatting week 4 t/m 7 (''3e deel'' van het vak)
- Course
- Institution
Samenvatting van colleges en uitgebreide uitleg van de modellen/diagrammen en veronderstellingen van professionals.
[Show more]
Seller
Follow
ploonmulder1
Content preview
Moderniteit = toenemende mogelijkheden wetenschappelijke probleem analyse,professionele interventie en public policy
Voor de moderniteit was het vooral pech/noodlood in plaats van een publiek probleem.
‘Moeilijkheden’ worden ‘behandelbare problemen’ [dit vereist framing] Abram de Swaan:
protoprofessionalisering (in termen van collectieve verantwoordelijkheden).
August Comte: [Waardevrije sociale wetenschap is niet mogelijk!] – het positivistische ideaal
Rittle & Webber: ‘’by now we are al beginning to realize that one of the most intractable
problems is that of defining problems (…) ‘’ Wicked problems
1. Principiele onenighied over warden
2. Erniste onzekerheid over feiten en causale verbanden
Getemde problemen daarentegen, zijn moreel onomstreden en empirisch zo klaar als een
klontje. Ongetemde problemen hebben te lijden over 1 of 2, of beiden.
Andere kenmerken van een ongetemd probleem (bijvoorbeeld migratie vraagstuk)
Geen definitieve probleemformulering mogelijk. In een open sociaal systeem bestaat
een oneindige reeks van causale ketens
Problemen zijn steeds symbolen van andere problemen
Voortdurende probleem deconstructies’ als gevolg van waarde rivaliteit
Geen ‘stop regel’ in proces van probleem formulering
De gevolgen die kunnen optreden:
1. Scherpe probleemanalyse, maar voortgaande morele strijd
a. Terugkerend gedoe over oplossingsrichtingen (ideologische strijd, powering
heeft de overhand) Kan leiden tot beleidsdissonatie: (voorbeeld NPM)
b. Combineren van onverenigbare beleidsprogramma’s (beleidscomplexiteit) –
principale onenigheid over de aanpak.
c. Jojo beleid
2. Casus: Grote onzekerheid in feitelijke analyse, maar hoge mate van gedeelde
waarden, leidt tot het voortvarend inslaan van de (potentieel) verkeerde of
irrelevante beleidsroute
a. Beleid als rationele mythe (bijvoorbeeld ouderenbeleid) – Als we het beleid
maar volgen zijn we ‘goed bezig’, ondanks dat we het beleid niet snappen.
b. Geen/ gebrekkig antwoord op het probleem
c. Symboliek, ceremonieel
3. Combineren van feitelijke onzekerheid en morele onenigheid maakt van het
beleidsproces, een never ending story
a. Procesfetisjisme
b. Netwerkvorming / uitholling politiek – Het beleidsproces wordt zo ingewikkeld
dat het lijkt alsof er altijd iets gebeurd zonder dat er daadwerkelijk
oplossingen worden bereikt. Problemen worden beheerd.
,In de van beleid doordrongen samenleving is beleid niet alleen ‘probleemoplosser’ maar kan
evengoed ‘probleemveroorzaker’ zijn.
Moderne variant van ‘wicked problems’ [Hypotheekrenteaftrek?]
Opmaat naar Gulzig bestuur!
Politisering van ‘negatieve beleidseffecten’ naar een reflexief beleidsmodel?
Rationele model niet langer als maatstaf
Probleem analyse omvatten ook de maatschappelijke effecten van eerder gevoerd of
nog bestaand beleid
Open beleidsprogramma’s met opties voor continue bezinning op beleidsfeiten
(instrumenten, programma’s en beleidswaarden, in relatie tot maatschappelijke
effecten
Paradox van gulzig bestuur – minder overheid, meer bemoeizucht??? [Excessief vastgrijpen
aan iets wat we dreigen te verliezen: een poging om als bestuur steeds dieper in de
samenleving te komen].
Michel Foucault Govermentality [‘Regeringskunst’ of Bestuurskunde: hoe
machtsstructuren, met name in moderne samenlevingen, worden uitgeoefend en beheerd]
Verknoping kennis & macht > kennis en macht zijn nauw met elkaar verbonden.
Kennis is een instrument van macht, en machtsstructuren hebben invloed op welke
kennis wordt geproduceerd en verspreid. Omgekeerd kan kennis worden gebruikt om
macht uit te oefenen en te rechtvaardigen.
Soevereine v.s. disciplinaire macht > Soevereine macht is gebaseerd op traditionele
autoriteit en het vermogen om straffen op te leggen, terwijl disciplinaire macht
betrekking heeft op moderne mechanisme van sociale controle, zoals
surveillancesystemen en bureaucratische regels.
Panopticon > Een ontwerp voor een gevangenis, om de aard van disciplinaire macht
te illustreren. Hier is een centrale toren waaruit de bewakers alle gevangen kunnen
observeren zonder zelf gezien te worden. Dit leidt tot zelfdisciplinering bij de
gevangen, omdat ze nooit zeker weten wanneer ze worden bekeken.
Individualisering / disciplinering > Hoe moderne samenlevingen individuen
disciplineren door middel van regels, normen en sociale controle. Dit heeft tot gevolg
dat individuen zichzelf voortdurend monitoren en aanpassen aan deze normen
Bio politiek > wat verwijst naar de politieke controle over de biologische kenmerken
en populaties van mensen. Dit omvat zaken als gezondheid, bevolkinsgbeheer en de
regulering van lichamen.
Staat ‘produceert’ ‘zelfsturend’ burgers > Foucault betoogde dat moderne staten
burgers proberen te vormen tot ‘zelfsturende’ individuen, die in staat zijn om zichzelf
te reguleren zonder al te veel directe dwang. Dit gebeurt via onderwijs, media en
andere institutionele mechanismen.
Neoliberalisme? > Minimale staatsbemoeienis in de economie en een nadrukt legt op
individuele vrijheid en verantwoordelijkheid. Hij onderzocht hoe het neoliberalisme
de rol van de staat en de aard van macht veranderen in de moderne samenleving.
, 1) Neoliberale stroom 2) gulzig bestuur 3) veerkracht? [Schot voor boeg] Willem
Trommel
1: de opkomst van (neo)liberalisme
In de jaren ’30 als reactie op de problemen en de crisis van de verzorgingsstaat kwam het
neoliberalisme op. Burgers hadden het gevoel dat er een grote kloof was ontstaan tussen de
publieke en private sector, ten aanzien van doelmatigheid. Té veel bureaucratie [overheid
met te veel regels en procedures] belemmerde een doeltreffende overheid > marktwerking
is de ideale oplossing voor de crisis van de verzorgingsstaat. De bouwsteen: zelfregulering
De antimaatschappelijke geest
The virtue of selfishness – sociaal afhankelijkheid is morel slecht [Ayn Rand] | Vooral
bekend om haar filosofie van het objectivisme. In haar boek betoogde ze dat egoïsme
en eigenbelangen deugdzaam zijn en dat sociale afhankelijkheid moreel verwerpelijk
is. Ze pleitte voor rationeel eigenbelang als leidende principe in de ethiek.
Sociaal darwinisme – de wereld als markt en strijd [Michel Houellebecq] | Ironiseert
het neoliberalisme en cynische kijk op de moderne samenleving. Ideeën van
competitie, strijd en survival of the fittest in de samenleving benadrukt. Sociaal
darwinisme ziet de wereld als een plaats van voortdurende concurrentie en
benadrukt de rol van de sterkste ten koste van de zwakkeren. Hij bekritiseert vaak de
effecten van de dergelijk wereldbeeld, vooral in het kader van het neoliberalisme.
Meritocratische mythe – ziekmakende fictie van het autonome neo-subject [Paul
Verhaege] | Hij betwist de meritocratische mythe, die stelt dat individuen krijgen wat
ze verdienen op basis van hun capaciteiten en inspanning. Verhaeghe betoogt dat dit
idee van het autonoom, zelfsturend individu schadelijk kan zijn. Hij wijst op de
negatieve gevolgen van de druk om voortdurend te presteren en te concurreren in
een samenleving die streeft naar meritocratie. Het kan leiden tot stress, angst en een
gevoel van leegte in het leven.
Een bestuur sociologische analyse uitgangspunt: Einde van de maakbare samenleving staat
op gespannen voet met groei bestuurlijke ambities, instituties en parkijken… verklaring?
Neoliberaal: hebzucht is goed.
Veranderingen en uitdagingen waarmee moderne samenlevingen worden geconfronteerd als
gevolg van de evolutie van sociale, politieke en economische tructeren. Drievoudig
moderniseringsverlies: verdamping van
1. Het verzorgingsstaatsideaal – in de traditioneel verzorgingsstaat was de overheid
verantwoordelijk voor het bieden van bescherming en ondersteuning aan burgers in
tijden van behoeften, zoals bij ziekte, werkloosheid of ouderdom. Het idee was dat de
staat als vangnet fungeerde en risico’s verminderde. In de moderne samenleving
lijken risico’s echter vaker het gevolg te zijn van keuzes die individuen maken, zoals
slechte gezondheid of financieel onverantwoord gedrag. Dit heeft geleid tot een
debat over wie wel en niet beschermd moet worden. De reactie op dit verlies van het
verzorgingsstaat ideaal kan de verschuiving zijn naar concepten zoals ‘new welfare’
en ‘preventie staat’, die de nadruk leggen op persoonlijke verantwoordelijkheid en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ploonmulder1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.72. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now