Summary
samenvatting levenslooppsychologie
- Course
- Institution
Ik had een 14/20 voor dit vak :)). Succes!
[Show more]
Seller
Follow
PraktijkgerichteOrthopedagogieHoGent
Reviews received
Content preview
LEVENSLOOPPSYCHOLOGIEHoe te leren:
Horizontale en verticale samenhang te vinden
Schema: baby/ peuter/.. vs soc emotioneel/ cogn/ motorisch..
Plaats te termen er in in elk vakje
Kan het overzicht in je hoofd maken
WAT IS ONTWIKKELING?
Doelen in de orthopedagogie:
1. Problemen kunnen opmerken in de opvoeding, een kind kan nog niet spreken op die leeftijd:
probleem
2. Vragen kunnen beantwoorden bv waarom weent mijn kind als ik weg ga? Door verlatingsangst
3. Dus een belangrijke basis om andere zaken te gaan begrijpen: het is dus een hulpwetenschap
Voorbeelden van leeftijdsfasen en ontwikkelingsdomeinen in PowerPoint 2023_1_inleiding
DEF: Wat is ontwikkeling: het veranderen van een aanwezige structuur
(Ont-wikkelen, ont-vouwen, ont-plooien)
Structuur is een breed concept, bv dingen worden complexer: kinderen kijken en grijpen (oog-handcoördinatie:
complexer dan gewoon grijpen)
*wetenschappelijk: dus vaak refereren naar kaders
*mens ontw: universele aspecten bv de fasen kunnen niet door elkaar gehaspeld worden. Eerst zitten, dan
kruipen, dan rechtop staan en dan pas lopen. Uniek: sommige kinderen lopen bij 10maand, anderen bij
18maand. Culturele verschillen bv hechtingsproces: apart slapen of samen slapen
*Waar zie je in de ontwikkeling:
Groei: bv kinderen leren steeds meer woorden, groei in de woordenschat. Groei in autonomie (zelfstandig
keuzes maken als adolescent)
Verandering (meer zichtbaar, stappen die je zet): bv zindelijkheid (zichtbaar, van pamper nr toilet gaan) of
verlies van geheugenfuncties, conceptontwikkeling (een vw dat weg is, is er nog), kindje dat rechtop staat
Stabiliteit: lenigheid, kracht, motoriek: stabiele geg zit rond de jongvolwassenheid, cognitieve zit er ene
minimale stabiliteit in de (laat)volwassenheid
Versch tssn groei-verandering en stabiliteit
DOEL: zorg dat je voorbeelden kan geven van de vaardigheden die je verliest of verwerft
,KENMERKEN VAN ONTWIKKELING
• Gedurende de hele levenscyclus
o Gekoppeld aan onze levenstaken: bv peuter: soc banden leren opbouwen, adolescentie:
loskomen, ouderdom: soc relaties behouden
• Gedragsverandering (winst-verlies)
• Levenslang proces
o Verloop in tijd: ontwikkeling zou moeten gezien worden als een filmpje, geen foto. Het is
geen momentopname en moet gezien worden over een ruimere periode
o Houdt een voortgang in: je kan het filmpje niet terugspoelen
ACTUELE VRAAGSTUKKEN
Verloopt het continue (bv taal) of in fasen (bv leren stappen)
1. Continue: je gaat steeds verder op het vorige, het is aan 1
stuk
a. Continous: de plaats waar we nu staan is
kwantitatief anders dan de vorige (bv kent meer
woorden)
2. In fasen: je hebt steeds nieuwe fasen, nieuwe stappen. Bv
cognitieve ontw: in versch fasen.
a. Discountinuous: de stap waar we nu in zitten in
kwalitatief anders dan onze vorige
Kan ook naast elkaar bestaan: bv motorische bv discountinous: in de eerste fase groei je heel veel en in de
pubertijd nog een groeispurt vs countinous: je groeit aan 1 stuk door
vb vd kritieke periode: inprenting: kritieke
Spreken we van kritische/kritieke periode of gevoelige periode
periode om zich aan iemand te hechten
1. Kritiek: periode in de ontw waarin bep gebeurtenis het grootste
gevolgen hebben (-) vb hechting
De impact is onomkeerbaar, kan niet meer goed maken bv infectie
tijdens zwangerschap: kan niet meer goed maken
Periode: ontw waarin capaciteit aan te passen het grootst is (+)
2. Gevoelige periode: is wel onomkeerbaar bv taal leren: ideale of
gevoelige periode om een taal te leren is op jonge leeftijd, maar op
latere leeftijd kan
Nature vs nurture effect
1. Nature: alles ligt vast
a. Vb sportief aangelegd, uiterlijke kenmerken, gevoeligheid aan verslavingen, psychiatrische
aandoeningen (depressieve klachten, schizofrenie, bipolair..), hazenlip
Nurture: je kan alles beïnvloeden
b. Opgroeien in context waar iedereen rookt, diabetisch type 1
c. Omgevingsfact, biologisch (roken), soc..
2. Realiteit: complex geheel van beiden
Reportage tweelingen
1. Genetisch: uiterlijk bijna identiek, expressie, gezichtsuitdrukkingen, interesses
, 2. Nurture: zwemmen (bandjes of niet), school ..
HET LEVENSLOOPPERSPECTIEF
Dynamisch proces dat altijd verder gaat, uitgestrekt over volledig leven
UITGANGSPUNTEN
• Levenslang
• Multi-dimensioneel (verschillende domeinen) en multi-directioneel (+ en -)
• Plastisch (het veranderbaar, ontw kan gestimuleerd of bijgestuurd worden)
• Beïnvloed door meerdere interagerende factoren (factoren die op elkaar
inwerken bv waar ben je geboren, waar ben je opgegroeid, met welke levensstijl, welke vrienden
had, in welke leeftijdsfase..)
o Cohorteffecten (invloeden in de ontw doordat je opgroeit in een bep gebied, met een
bep groep mensen, in een bep generatie)
o Cohort: een groep mensen die rond dezelde tijd op dezelfde plek zijn geboren
o Normatieve effecten
▪ Historisch(bv invloed wie president is, oorlog in Rusland), leeftijdsgebonden
(wnr je alleen gaat wonen) of socio-cultureel (invloeden van klimaat of Dutroux)
▪ Wat is dus normaal voor deze bep groep, het zijn gebeurtenissen die vr de
meeste leden vd groep op dezelfde manier gebeuren
o Niet-normatieve effecten
▪ Specifieke, atypische gebeurtenissen die plaats vinden in het leven van een
specifiek persoon op een specifiek tijdstip dat andere mensen niet overkomt
▪ Bv als kind kanker krijgen, ouder die uit elkaar gaan: individuele factoren
Vb:
De ontdekking van de relatie tussen het aidsvirus en het seksueel gedrag van mensen
Normatief: socio-cult en ontdekking
De zwangerschap van een minderjarige dochter
Niet normatief: impact vr ouders en adolescent
De vele kinderen met astma door de opwarming van de aarde
Normatief: socio-cult
Het fatalisme over de toekomst van de kerk bij adolescenten
Normatief: socio-cult
Volgens levensloopperspectief: normatieve hebben een kleinere invloed op het leven van mensen dan
niet-normatieve gebeurtenissen
+ levensloopperspectief benadrukt versch mogelijke paden en resultaten
ONTWIKKELINGSFASEN
- Prenatale ontw
- Geboorte en pasgeborene
- Babytijd (1ste levensjaar)
- Peutertijd (1 tot 3 jaar
- Kleutertijd (3 tot 6 jaar)
- Lagere schooltijd (6 tot 12 jaar)
, - Adolescentie (12 tot 20 jaar)
- Jongvolwassenheid (20 tot 40 jaar)
- Volwassenheid (40 tot 60 jaar)
- Ouderdom (60 tot dood)
Goed te kennen!
Sommige duidelijk afgebakende grens bv kleutertijd = gedaan wnr kind nr basisschool, andere zijn vager.
Meestal gebaseerd dan op biologische veranderingen mr komt niet bij iedereen op dezelfde momenten voor
Verschillende ontwikkelingsdomeinen per fase
- Lichamelijke
- Motorische
- Teken
- Perceptuele
- Seksuele
- Sociaal-economische
- Cognitieve
- Taal
- Morele
- Spel
- Persoonlijkheid
Er is zowel horizontaal als verticaal een samenhang tussen de ontwgebieden. (bv kind moet eerst beschikken
over cogn mogelijkheden wil het leren lezen of schrijven)
Rijkwijdte van het vakgebied: belangrijk is de samenhang kennen tssn domeinen en fasen
Dit is belangrijk kader, verticaal en horizontale samenhang:
Let op!
• samenhang tussen ontwikkelingsgebieden binnen één ontwikkelingsfase.
o Bv. eerst over cognitieve mogelijkheid beschikken alvorens schrijven en rekenen.
• samenhang over de verschillende ontwikkelingsfasen binnen één ontwikkelingsdomein.
o Bv. seksuele ontwikkeling van oraal, anaal, fallisch naar genitaal
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PraktijkgerichteOrthopedagogieHoGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now