Summary
Samenvatting sociologie
- Course
- Institution
- Book
De helft van het examen bestaat uit begrippenvragen, de andere helft uit vragen uit de hoofdstukken. Alle lessen + volledig boek naast gelegd Ik had een 16/20 voor dit vak.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: juliedebusschere • 10 months ago
Seller
Follow
PraktijkgerichteOrthopedagogieHoGent
Reviews received
Content preview
SociologieHoofdstuk 1: op ontdekkingstocht door een bekend
gebied?
Over de eigen aard vd samenleving
1.1. Het dagelijkse leven door de bril van de socioloog
Dagelijkse waarnemingen
sociologische bril nodig: structuur + betekenis geven aan wat we zien
Def.: Sociale verbeelding
Sociologische verbeelding is het bewustzijn dat onze individuele ervarings- en
belevingswereld verband houdt met de bredere samenleving (Mills, 1959)
DE SOCIOLOGISCHE VERBEELDING (toelichting, document Chamilo)
De specifieke sociologische zienswijze: de sociologische verbeelding of imaginatie.
Deze bestaat uit een specifieke wijze van kijken naar wat met mensen gebeurt in hun leven. Alles
wat mensen ervaren, maakt deel uit van hun levensloop of biografie. Mensen verliezen hun werk,
ervaren discriminatie omwille van één of ander kenmerk, verwerven een universitair diploma,
beperken hun gezin tot twee kinderen…
Dit zijn belangrijke gebeurtenissen waarvoor men verklaringen zoekt.
Hoe komt het dat een groep mensen zonder werk zit?
Hoe komt het dat heel wat gezinnen het aantal kinderen beperkt tot twee? Hoe komt het dat
ouderen op het einde van hun leven meestal in speciale tehuizen ondergebracht worden?
Voor het beantwoorden van die vragen laat de socioloog haar/zijn sociologische verbeelding
werken. Dit betekent dat gebeurtenissen die het leven van mensen typeren, gezien worden vanuit
het ruimer geheel waarbinnen mensen met elkaar samenleven. Onze biografie kent een specifiek
verloop omdat wij samen leven met andere mensen. Met andere woorden, onze biografie
ondergaat de invloed van het geheel van de sociale relaties waarvan wij deel uitmaken. Sociologen
gebruiken het concept sociale structuur om dat geheel van relaties aan te duiden.
De sociale structuur waarvan wij deel uitmaken, meer bepaald de maatschappelijke organisatie
van België aan het begin van de 21° eeuw, is echter het voorlopige eindresultaat van een
historische ontwikkeling. De wijze waarop onze samenleving er nu uitziet is mede bepaald door
gebeurtenissen in de 19° eeuw.
Het uitzicht van de hedendaagse Belgische samenleving is bijvoorbeeld het gevolg van de
19deeeuwse industrialisatie en de hieraan gekoppelde urbanisatie.
Anders gesteld, het historisch verloop bepaalt het uitzicht van een specifieke sociale structuur.
Sociale structuren bepalen de biografieën van mensen; die sociale structuren zijn echter zelf het
resultaat van een historisch proces.
Voor de socioloog zijn de gebeurtenissen die deel uitmaken van een individuele biografie niet zo
individueel. Persoonlijke problemen hebben volgens sociologen een sociale dimensie. Persoonlijke
moeilijkheden worden beïnvloed door het soort samenleving waarin men leeft. Die samenleving is
echter het resultaat van gebeurtenissen uit het verleden.
, Zo is het gegeven dat een groot deel van de hedendaagse jongeren hoger onderwijs volgt niet
louter het resultaat van de intelligentie van die jongeren (zijnde een individueel biografisch
kenmerk). De productie van en het omgaan met kennis staat centraal in de laat kapitalistische
samenleving. Deze samenleving en haar beroepenstructuur beïnvloeden de aspiraties van
jongeren om hoger onderwijs te volgen. Zonder het 19 deeeuwse industrialisatieproces zou deze
kennisbehoefte nooit ontstaan zijn.
Ook werkloosheid van hedendaagse 50-plussers wordt heel wat begrijpelijk indien we de
sociologische verbeelding hanteren. Toen zij pakweg 30/40 jaar geleden afstudeerden met een
diploma secundair onderwijs was het niet vanzelfsprekend dat iedereen hoger onderwijs volgde.
Met een diploma hoger secundair onderwijs waren de kansen op de arbeidsmarkt niet onreëel.
Jongeren die toen stopten met studeren en voor tewerkstelling kozen, maakten een realistische
keuze.
Wanneer deze zelfde mensen thans zonder werk vallen, komen zij als 50-plusserss op een
arbeidsmarkt terecht waar de scholingseisen heel wat hoger liggen vergeleken met 30/40 jaar
geleden. Met een diploma hoger secundair onderwijs is het moeilijk om aan de bak te komen.
Wanneer we terzelfder tijd de sterke technologische evolutie in aanmerking nemen, is het niet zo
verwonderlijk dat deze mensen zonder gespecialiseerd hoger onderwijs, wanneer werkloos, het
uitermate moeilijk hebben om opnieuw economisch actief te worden. Hoe moeten we dat
interpreteren? Stoppen met studeren op 18 jaar was vroeger geen uitzondering. Als onderdeel van
een geplande levensloop was deze keuze begrijpbaar in het samenlevingsmodel van 30/40 jaar
geleden.
Deze samenleving is echter in die periode zo sterk veranderd dat de keuzes van toen thans geen
goede keuzes meer zijn. De situatie van oudere werklozen met een niet specialistische scholing
laat zich dus ook beter begrijpen wanneer we de sociologische verbeelding hanteren. Wat nu met
hen gebeurt binnen hun levensloop of biografie wordt begrijpelijker wanneer we de gewijzigde
maatschappelijke context, meer specifiek de sociale structuur in evolutie, er bij betrekken.
Bovenstaande wijze van denken berust op het hanteren van het sociologisch perspectief. Op
adequate wijze individuele gebeurtenissen – zowel positieve als negatieve – plaatsen binnen een
geheel van sociale relaties die zelf een specifieke historische oorsprong hebben, is de inhoud van
de sociologische verbeelding.
3 componenten van sociologische verbeelding (Mills, 1959):
Geschiedenis
hoe kwam onze samenleving tot stand en hoe verandert
ze?
Biografie
welke mensen bevolken een bepaalde samenleving?
Sociale structuur
welke instituties bepalen ons leven, hoe werken ze, hoe houden ze de
maatschappelijke orde in stand?
1.1.1. Over eten en drinken
Manier van eten
Mensen eten en drinken niet overal op dezelfde manier
Bv. wij eten met mes en vork terwijl ze in andere culturen eetstokjes gebruiken of
gewoon hun handen
, Hoe mensen omgaan met voedsel en drank is ingebed in de sociale en culturele context
Kookboeken
Alleen al de kookboeken getuigen van de veranderingen in die sociale patronen
Bv. nu veel kookboeken die inzetten op de wereldkeuken, dit komt door de
toegenomen reislust van de Vlamingen
Drie componenten:
Geschiedenis
eten nu met mes en vork in plaats van stokjes of onze handen
Sociale structuur
onze sociale structuur en in welke groepen je je bevindt beïnvloed ook eetgewoontes
en hoe je omgaat met eten
Biografie
individuele keuzes van mensen in verband met eetgewoonten zoals veganisme of
vegetarisch eten
1.1.2. Over sport
Def.: statussymbool
een teken dat niet functioneel wordt gebruikt (zoals het uniform van een politieagent),
maar als verwijzing naar rijkdom, macht, prestige.
Goedkopere sporten en duurdere sporten
‘hogere’ sporten: distance en fitness
Lichaamscontact wordt vermeden door het gebruik van hulpmiddelen die
afstandelijkheid suggereren (rackets, golfclubs, hockeysticks…)
Sporten die populair zijn bij de arbeidersklasse hebben een patroon van lijf-aan-
lijfgevechten en zouden zo beter aansluiten bij de arbeiderscultuur
Tegelijk evolueerden ‘blood sports’ zoals boksen
Drie componenten
Sociale structuur
sport hangt ook samen met een statussymbool
Biografie
eigen keuzes die je maakt om een bepaalde keuze voor een sport te maken hangt
samen ook met het statussymbool dat je wilt uiten
Geschiedenis
laatste trends binnen lifestyle en sport zijn compleet anders dan vroeger
1.1.3. Over lifestyle
Een beeld van jezelf presenteren naar de buitenwereld toe
Beeld wordt sociaal bepaald, we willen mee zijn met wat anderen doen
Bv. Ideale vrouwenbeeld, maar nu steeds meer realistischer beeld dat in de wereld wordt
gestuurd
Cultuur van de look (Bv. ideale vrouwenbeeld) is niet voor iedereen weggelegd
Vooral gedragen en gedeeld door een welomschreven stedelingen met een
bovenmodaal inkomen
Via de massamedia dringen de nieuwe cultuur- en lichaamsidealen langzaam maar zeker
door tot de brede lagen van de bevolking
Zodra het zover is, verliezen ze hun trendy karakter (signaal voor de elites om een
nieuwe look aan te nemen om zich opnieuw te kunnen onderscheiden (conspicious
consumption))
, 1.1.4. Over liefde
Verliefdheid mag blind zijn, partnerkeuze veel minder
Mensen huwen binnen hetzelfde sociale milieu (religieuze overtuiging, etnische herkomst,
opleiding)
Veel gemeenschappelijkheden
Minder risico op conflicten
Sociale druk
Heteronormativiteit
Sociale druk van de omgeving
Leidt naar gearrangeerde huwelijken of afkeuring van mogelijke partners door vrienden
of door roddels
1.1.5. “Alles is contingent, maar niet arbitrair”
(Elchardus, Spruyt en Vanroelen, 2014)
Contingent:
Alles had anders kunnen zijn dan het nu is
Hoe je eten maakt, wat je mooi vindt….
Toch is ons leven NIET arbitrair, willekeurig of louter toevallig. Het is niet omdat een
bepaald gebruik anders had kunnen zijn dat er geen goede reden bestaat waarom het
nu zo is
Socioloog gaat kijken naar deze ‘format’ van samenleven
Niet los van het verleden
Alles is contigent, maar niet arbitrair (visie van ons handboek)
1.2. Niemand is een eiland – zeker niet in tijden van corona
1.2.1. Schept de coronacrisis onze sociologische waarneming aan?
We bleven contact zoeken
Online aperitieven
Aan het raam bezoeken
Corona wandelingen
Lockdownparties
We hebben elkaar nodig
Vrijheid die weg was
Impact van crisissen op het maatschappelijk gebeuren
Hoort ook de huidige pandemie hierbij?
Vooral bij het begin van de pandemie kwam de positieve visie prominent aan bod: de
overtuiging leefde dat ook deze crisis zou leiden tot een meer solidaire eb zelfs tot een
heel nieuw soort samenleving
- Blom: ‘In het grote wereldtoneel’: over de kracht van verbeelding in
crisistijd
Lees p.28 cursus
1.2.2. (Toenemende) ongelijkheid en armoede?
‘Wereldwijd zijn mensen in armoede kwetsbaarder voor corona’
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PraktijkgerichteOrthopedagogieHoGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now