Summary
Samenvatting Hoofdstuk 5: kopstukken van de orthopedagogiek
- Course
- Institution
Laatste, extra hoofdstuk van TO Niet in boek al de powerpoints + lessen samengevat + haar documenten
[Show more]
Seller
Follow
PraktijkgerichteOrthopedagogieHoGent
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 5: Orthopedagogische kopstukken(extra bij de cursus)
1. Inleiding
In dit hoofdstuk willen we jullie kennis laten maken met een aantal belangrijke kopstukken uit
de orthopedagogiek. Het betreft stuk voor stuk mensen die mensen die betekenisvol zijn
geweest voor de ontwikkeling van de orthopedagogiek als wetenschappelijke discipline. Het
zijn zij die de orthopedagogiek mee een gezicht identiteit hebben gegeven.
Zwitserland kan beschouwd worden als de bakermat van de orthopedagogiek. We starten met
2 belangrijke Zwitserse pioniers: Hanselmann en Moor. Daarna bespreken we de belangrijke
Nederlandse ‘van het eerste uur’: Van Houte, Vliegenthart, Bladergroen en Van Gelder. Met
het eerste uur wordt bedoeld dat men toen nog het orthopedagogisch terrein moest af bakenen.
De kopstukken van het tweede uur, startten hun werk toen er al meer draagvlak was voor onze
discipline. Kok & ter Horst slaagden er in om meer verdieping in werk te brengen. Hun
ideeën vind je terug in de cursus.
Tot slot komen de Duitse kopstukken (Bach, Bleidick & Speck), de positivisten (Dumont,
Rispens en van der Ploeg), de kritische stroming (Van Gennep en Van Hove) en integratieve
orthopedagogiek van Broekaert aan bod.
2. Zwitserland: de bakermat van de heilpedagogiek
Heinrich Hanselmann (1885-1960)
Heinrich Hanselmann was de eerste hoogleraar heilpedagogiek van Eruopa. Van opleiding
was hij een onderwijzer. Hij studeerde verder in Zürich, Berlijn en Zurich en München en
werd docent aan de universiteit van Zürich. Hij was vooral geïnteresseerd in hoe je op
wetenschappelijke wijze kon zoeken naar de oorzaken en gevolgen van de belemmeringen in
de ontwikkeling van jongeren, wat hij zelf de “Entwicklungshemmung” noemde. Het doel
was dan om vanuit deze inzichten te zoeken naar juiste maatregelen in onderwijs, opvoeding
en vorming. Hij vestigde toen al de aandacht op het belang van aandacht voor de totale
persoon en oog voor de context van het kind.
Hanselman ijverde voor de wetenschappelijke erkenning van de heilpedagogiek. Hij zette het
Heilpedagogisch Seminar op poten, een eerste opleidingsinstituut voor heilpedagogen.
Deze cursustekst is voornamelijk gebaseerd op het boek: van der Ploeg, J. (2006). Kopstukken uit de orthopedagogiek. Rotterdam:
Lemniscaat.
, Paul Moor (1899-1977)
Paul Moor was een wiskundige die afstudeerde met een scriptie rond fysica en astronomie.
Omdat hij als lesgever aan een middelbare school steeds meer in contact komt met leerlingen
met leer-en gedragsproblemen en volgt hij het heilpedagogisch seminar van Handelmann.
-niet enkel theorie maar ook praktijk: residentieel werk, leiding van 2 kindertehuizen
-later neemt hij de leiding van het HPS over van Hanselmann, vertrekt ook vanuit het begrip
ontwikkelingsremming en maakt ook categorieën van kinderen ( neuropatische trekken,
pyschopatische trekken, verwaarloosde kinderen).
Hij zal zich in zijn werk niet enkel bezig houden met de theorie maar ook met de praktijk. Zo
neemt hij de leiding over twee kindertehuizen en neemt hij de leiding van Hanselmann over
van het Heilpedagogisch Seminar.
In zijn werk neemt het begrip ‘Innere Halt’ een belangrijke plaats in: het kunnen (het
bestaande) is ondergeschikt aan het willen (het ideale) terwijl het willen ondergeschikt is aan
de ontvankelijkheid. Daarnaast onderscheidt hij ook ‘der äussere Halt”: de mensen die de
omgeving van het opgroeiende kind vormen, behoren die omgeving vorm te geven vanuit hun
eigen innere Halt, externe sturing.
We kunnen in zijn werk drie basisprincipes onderscheiden:
-”Erst verstehen, dan erziehen”: we moeten het kind eerst begrijpen voor we het opvoeden.
Een kind mag niet gereduceerd worden tot een kind met probleemgedragingen of beschouwd
worden als een symptoomdrager of tweederangsburger.
-”Nicht gegen den Fehler, sondern für das Fehlende”: Moor maakt duidelijk dat de
heilpedagoog niet op de fouten maar vooral op de foutenmaker is gericht. Daarbij staat de
vraag naar wat een kind nodig heeft centraal. We moeten ons niet alleen afvragen “Wat tut
man dagegen?” maar vooral: “Was tut man dafür?”
-“Nicht nur das Kind auch sein Umgebung ist zu erziehen.” Het gaat niet alleen om het kind
maar ook om de omgeving, de opvoeders, de ouders, de school en zo verder. Aan de
omgeving moet niet alleen aandacht worden besteed, maar ook deze dient dikwijls te worden
veranderd. Ook wanneer een kind is aangewezen op een pleegezin of een tehuis, zal gezorgd
worden voor een zo gunstig mogelijke omgeving. Vb. scholen en inrichtingen mogen geen
overdaad aan regels opstellen.
Deze cursustekst is voornamelijk gebaseerd op het boek: van der Ploeg, J. (2006). Kopstukken uit de orthopedagogiek. Rotterdam:
Lemniscaat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PraktijkgerichteOrthopedagogieHoGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now