Rode loper COPD
1. Inleiding
'Chronic Obstructive Pulmonary Disease', dit betekent chronisch obstructieve longziekte (er is dus een
aanhoudende obstructie in de longen). Het is een verzamelnaam voor de longaandoeningen
chronische bronchitis en longemfyseem. Bij COPD zijn de luchtwegen vernauwd door een ontsteking
en bij een ernstige vorm zijn de longen beschadigd. Dit bemoeilijkt de ademhaling.
2. Epidemiologie
In Nederland heeft 2% van alle mensen de diagnose COPD. De ziekte komt vooral veel voor bij
ouderen (17% van de mensen boven de 80 jaar heeft COPD). Er komen in Nederland, net zoals in de
rest van de wereld, alsmaar mensen met COPD bij.
Chronische bronchitis komt alleen voor bij volwassenen. Wanneer kinderen 'bronchitis' hebben, komt
dat meestal door een virusinfectie. Doordat steeds meer mensen zijn gaan roken, neemt het aantal
mensen met COPD sterk toe. Meer mannen dan vrouwen hebben COPD, maar omdat vrouwen de
afgelopen 20 jaar steeds meer zijn gaan roken, neemt nu ook het aantal vrouwen met COPD sterk toe.
3. Oorzaak
Roken is vaak de belangrijkste oorzaak van deze beschadiging/ ontsteking. Ongeveer 15% van de
rokers krijgt COPD. De binnenkant van de luchtwegen is bekleed met slijmvlies dat slijm aanmaakt. De
tabaksrook veroorzaakt daardoor een ontsteking, waarbij het slijmvlies opzwelt en meer slijm
aanmaakt. Ook kunnen de spiertjes in de luchtwegen zich samentrekken. Beide maken het
ademhalen een stuk moeilijker. Gedacht wordt dat door de tabaksrook er enzymen vrijkomen in het
lichaam die de longblaasjes verteren.
De ontsteking bij COPD maakt de luchtwegen ook meer prikkelbaar. Daardoor kan iemand snel
kortademig worden van tabaksrook of koude lucht. Deze verhoogde prikkelbaarheid heet
hyperreactiviteit. De luchtwegen worden dus nauwer door de ontsteking en in het ernstigste geval
raken de longen blijvend beschadigd. De ontsteking bij COPD is geen griep of longontsteking. Deze
ontstaan door een infectie met een bacterie of een virus. De klachten en de behandeling van griep of
longontsteking zijn anders dan bij COPD. Een infectie met een virus of bacterie kan bij COPD de
ontsteking aan de luchtwegen wel verergeren.
Er zijn prikkels waarvan iedereen last kan hebben, zoals tabaksrook. Dit zijn niet-allergische
prikkels. Bij mensen met COPD zorgen die prikkels ervoor dat de spiertjes in de luchtwegen
samentrekken. Dan worden zij kortademig. Voorbeelden zijn:
tabaksrook; Een infectie kan de ontsteking aan de luchtwegen wel verergeren.
bak- en braadluchtjes;
stoffen als chloor en ammoniak;
weersomstandigheden, zoals mist, regen, vochtig weer, sterke temperatuurswisselingen
of koude lucht;
verkoudheid en griep.
Parfum, deodorant, haarlak etc.
Tabaksrook en andere niet-allergische prikkels kunnen de ontsteking verergeren. Tegen dergelijke
prikkels kan het lichaam geen afweerstoffen maken.
Alpha1-anti trypsine defi ciënti e (Alpha-1) is een aangeboren ziekte. Mensen met alpha-1
hebben vanaf de geboorte een tekort aan het eiwit alpha-1-antitrypsine, dat nodig is voor de
bescherming van de longen. Alpha-1 is de oorzaak van erfelijk longemfyseem. Bij deze ziekte
1
, beginnen de symptomen meestal voor het 45-ste jaar, soms zelfs al bij 30 jaar. Volgens
schattingen hebben in Nederland tussen de 5.000 en 10.000 mensen Alpha-1. De aandoening is lang
niet bij iedereen bekend. Onbekend is ook hoeveel van deze mensen in Nederland uiteindelijk in min
of meerdere mate longemfyseem krijgen. In Amerika is dit ongeveer een kwart van de mensen met
Alpha-1.
4. Pathofysiologie
Bij COPD is er sprake van een chronische ontsteking aan de luchtwegen die de kleinste buisjes van de
luchtwegen en de longblaasjes beschadigt. De beschadiging levert problemen op bij de uitwisseling
van O2 en CO2. Daarnaast worden de wanden van de luchtwegen slapper waardoor ze bij het
uitademen gemakkelijk dichtvallen. Het uitademen wordt hierdoor beperkt met als gevolg dat de
longen zich uit gaan zetten omdat er lucht vast komt te zitten. Door de beschadiging neemt het aantal
longblaasjes fors af. Er blijft steeds minder over van het 'reserveteam' dat nodig is bij inspanning. Bij
lichamelijke inspanning is extra zuurstof nodig en iemand met COPD krijgt dan te weinig zuurstof.
Hierdoor gaat hij sneller ademen en dit leidt tot kortademigheid (eerst bij inspanning en later ook bij
mindere inspanning). Het hart moet dan extra hard werken om het lichaam te laten functioneren.
Figuur 1 Chronische bronchitis Figuur 2 Longemfyseem
Mate van COPD:
COPD kent verschillende fases. Van de mensen met COPD heeft ongeveer 80% licht of matig COPD; de
anderen hebben ernstig of zeer ernstig COPD. Een indeling hiervoor die wereldwijd veel gebruikt
wordt is de GOLD indeling die gebaseerd is op longfunctieonderzoek.
Longfunctieonderzoek geeft aan hoe goed de luchtwegen en de longen (nog) werken. Een belangrijk
onderdeel daarvan is het meten van de maximale hoeveelheid lucht die in één seconde uitblazen kan
worden. Dit heet de FEV1 en zegt iets over de vernauwing van de luchtwegen. De GOLD indeling
vergelijkt deze uitslag met de gemiddelde uitslag van een gezond persoon van dezelfde leeftijd en
geslacht (de voorspelde waarde). De GOLD indeling ziet er als volgt uit:
GOLD I - licht COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht is meer dan 80% van
de voorspelde waarde.
GOLD II – matig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht ligt tussen de 50% en
80% van de voorspelde waarde.
GOLD III – ernstig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht ligt tussen de 30%
en 50% van de voorspelde waarde.
GOLD IV – zeer ernstig COPD: de maximale hoeveelheid uitgeademde lucht is 30% of
minder van de voorspelde waarde.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nursey91. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.