Samenvatting kern a/c 3
Les 1a - Zelfmanagement: Begrippen, modellen en
meetinstrumenten
Leerdoelen
1. legt in eigen woorden eigen regie, zelfmanagement; empowerment, veerkracht, herstel en
zelfredzaamheid uit;
2. beheerst het Chronic Care Model en het Generiek Model zelfmanagement op grote lijnen;
3. weet wanneer een meetinstrument voor zelfmanagement in te zetten;
4. is op de hoogte van de veelvoud aan meetinstrument voor zelfmanagement en de verschillen
hiertussen.
De begrippen eigen regie, zelfmanagement, empowerment, veerkracht,
herstel en zelfredzaamheid
Zelfmanagement
Zelfmanagement gaat niet alleen over goed kunnen omgaan met de ziekte en de gevolgen daarvan,
maar vooral ook over een goed leven hebben mét de ziekte. Hoe kan de chronische ziekte ingepast
worden in het dagelijkse leven van iemand.
Zelfredzaamheid
Letterlijk betekent zelfredzaamheid, jezelf kunnen redden. Zelfredzaamheid is het vermogen van
mensen om zichzelf te redden op alle levensterreinen met zo min mogelijk professionele
ondersteuning en zorg.
Eigen regie
Het vermogen om je eigen leven en noodzakelijke ondersteuning te regelen en het praktische
vermogen om jezelf te redden in lichamelijk, sociaal en psychisch opzicht.
Empowerment
Empowerment gaat uit van het vermogen van mensen om hun leven en betekenis te geven. Power
betekent macht, kracht. Eigen kracht ontwikkelen en inzetten, eigen regie voeren, dat is de essentie
van empowerment. Deze benadering is gebaseerd op de aanname dat ieder mens mogelijkheden of
sterke kanten heeft om op eigen wijze – eventueel samen met anderen – vorm te geven aan het
leven, ook als de omstandigheden niet zo gunstig zijn.
Herstel
Herstel gaat over het (leren) leven met een ontwrichtende aandoening, beperking of kwetsbaarheid.
De mogelijkheden en kracht van de mens staan hierbij centraal, en niet de onmogelijkheden van de
beperking, aandoening of kwetsbaarheid.
Herstellen is ook zeer goed mogelijk wanneer de aandoening niet geheel verdwijnt. Het gaat vooral
over de acceptatie van kwetsbaarheden, problemen en beperkingen en een geleidelijke weg van
‘patiënt-zijn’ naar burgerschap.
Veerkracht
Het vermogen van mensen en systemen om ondanks een tegenslag toch een positieve uitkomst te
verkrijgen, door gebruik van hulpbronnen, of door aanpassing van wat als een positieve uitkomst
wordt gezien.
,Het Chronic Care Model
Het chronic care model is een model voor de organisatie van zorg rondom chronisch zieken. Het is
ontwikkeld om het zorgsysteem te veranderen zodat het voldoet aan de voorwaarden voor het
bieden van proactieve, persoonsgerichte en geïntegreerde zorg. Het model bestaat uit 6 elementen
die van invloed zijn op het resultaat van de zorg.
1. Ondersteuning van zelfmanagement (vergroten zelfredzaamheid patiënt)
2. Beslissingsondersteuning (toepassen van evidence-based zorg)
3. Ontwerp van het zorgproces (organiseren van een efficiënte, gecoördineerde samenwerking)
4. Klinisch informatie systemen (ICT-oplossingen)
5. Afstemmen op de maatschappij (coördineren van mogelijkheden voor de patiënt buiten de
gezondheidszorg)
6. Gezondheidszorgsysteem (Continu verbeteren van de chronische zorg aan de hand van
bewezen strategieën)
Het doel van het model is om zorg voor chronisch zieken te verbeteren door goede samenwerking
tussen de patiënt en een team van zorgverleners. Daarbij is de patiënt goed geïnformeerd en werkt
hij actief mee aan de behandeling. Elk element uit dit model kan bijdragen aan het verbeteren van
deze zorg.
Het generiek Model zelfmanagement
Het generiek model zelfmanagement bestaat uit een figuur en toelichtende tekst. Het figuur heeft tot
doel in een oogopslag zichtbaar te maken wat de essenties van zelfmanagement zijn en aan welke
onderdelen aandacht kan worden besteed bij het werken aan zelfmanagement in de praktijk.
Kern witte binnen cirkel
centraal in zelfmanagement staat de mens met een chronische aandoening die samen met de
zorgverlener vaststelt wat hij zelf kan en wil doen. De kern van het model is dus de interactie tussen
chronisch zieke en de zorgverlener.
, De eerste ring: lichtgeel van kleur
In de eerste ring om de kern van het
model staan de belangrijkste
competentie gebieden die van
belang zijn bij zelfmanagement
De tweede ring: lichtgroen
van kleur
De tweede ring bevat
aandachtsgebieden: onderwerpen die
aandacht verdienen willen
mensen met een chronische
aandoening de regie kunnen
nemen.
Buitenste ring: Groen van
kleur
De buitenste ring bevat de
omgevingsfactoren en
randvoorwaarden die invloed
kunnen uitoefenen op de invulling en
mate van zelfmanagement.
Les 1c – Gedrag verklaren
Leerdoelen
1. benoemt verschillende indelingen van gezondheidsdeterminanten;
2. legt de relatie uit tussen gezondheidsdeterminanten en leefstijl;
3. verklaart hoe een gewoonte tot stand komt;
4. is in staat de gedragsverklaringsmodellen ASE-model, HBM en het VTV-model toe te passen.
Verschillende indelingen van gezondheidsdeterminanten
Exogeen
Door oorzaken van buitenaf
Endogeen
Door oorzaken van binnenuit
Persoonlijk
Leefstijl
De relatie tussen gezondheidsdeterminanten en leefstijl
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenneeykens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.67. You're not tied to anything after your purchase.