Gerontologie= studie die zich bezighoudt met de normale veroudering en de gevolgen
Verouderingsmodel
Normale afname van de functies van de orgaanstelsels
Normale psychosociale veranderingen
Geriatrie= geneeskunde gericht op ziekten die samenhangen met veroudering
Kwetsbaar evenwicht door vermindering van reservefuncties -> grote gevolgen
Geneeskunde voor ouderen
Vaak multipathologie en complex (80 jaar, COPD met hartfalen, plotselinge dood vrouw en
dyspnoe bij verkoudheid)
Oorzaken veroudering:
-Interactie tussen endogene factoren en exogene factoren -> sneller verouderingsziektes zoals hart-
en vaatziekten, COPD en kanker
Endogene factoren= erfelijke factoren
Exogene factoren= leefstijl- en omgevingsfactoren (roken, stress, ongezond eten en weinig
bewegen)
Aandachtspunten geriatrische patiënt:
Symptomen zijn niet tijdelijk gepresenteerd.
Patiënt geven een vage formulering die ook kan worden beïnvloed door angst, cognitieve
achteruitgang of depressie.
Goeie hetero-anamnese afnemen (iemand anders dan patiënt zelf).
Ouderen gaan klachten toeschrijven aan het normale verouderen
Symptomen van ziekten kunnen bij ouderen anders zijn -> symptoomverarming bvb
(pneumonie zonder koorts of uitdroging zonder dorst).
, Goeie prioriteiten stellen bij multipathologie.
Er is sprake van somato-psychisociale verwevenheid waarbij lichamelijke, psychische en
sociale factoren op de symptomen van invloed kunnen zijn.
Leeftijdsspecifieke ziekte: osteoporose, cataract en prostaatpathologie.
Gewijzigde farmacokinetiek (route van geneesmiddel door lichaam) en farmacodynamiek
(werking en bijwerking van geneesmiddelen)
Individuele aanpak gericht op de kwaliteit van leven
Aandacht voor de attitude -> meer rust en tijd voor patiënt
Functionele veroudering:
Afname prestatievermogen organen: Vita maxima is het totale prestatievermogen en is
afhankelijk van de orgaansystemen (ventilatie, circulatie, nierfunctie, spierkracht,
stofwisseling, zenuwgeleiding en bloedtranssport) vanaf 80 jaar is het minder dan 40%.
24-uurs ritmiek verandert. Ochtendmens + overdag dutjes. Moeite met aanpassen van
slaaptijden. Dag/nacht synchronisatie is afgenomen door verminderd zicht, minder daglicht
en minder activiteiten overdag.
Afname belastbaarheid
Stofwisseling daalt
Homeostase moeilijker te handhaven
Immuunsysteem
Seksuologische veranderingen
Gezondheidsproblemen bij ouderen:
-vaak vermindering van functie-reserve, waardoor eerder ontregeling plaatsvindt op lichamelijk,
psychisch en sociaal gebied
-5 I's: geriatrische reuzen. Voorkomen specifiek vaak bij ouderen
Immobiliteit -> door spieratrofie, verminder zintuigfunctie, verminderd evenwicht en
vermindering van de functie van zenuwen -> vermindering reflexie, grote kans op vallen
Instabiliteit -> zelfde als immobiliteit
Incontinentie
Intellectuele achteruitgang
Iatrogene nevenwerkingen van medicijnen
,Bedreigende factoren:
-Immobiliteit en bedlegerigheid (decubitus, cardiovasculair, obstipatie, mictieproblemen, sensore
deprivatie
-slechte voeding, dehydratie en gewichtsverlies
-roken, alcohol en overgewicht
-ongevallen
-onderkoeling
-eenzaamheid
-gebrekkige alarmering
5 geriatrische reuzen=
-Intellectuele achteruitgang
Vergeetachtig, verward of neerslachtig
Zorg voor vaste structuur en zorg voor bekende spullen om hen heen
-Communicatie
Moeilijker om alles te begrijpen
Praat duidelijker, gebruik korte zinnen en check of het begrepen is
-Incontinentie
Hygiënisch en sociaal probleem, kan ook valgevaar opleveren
Vaste tijden naar het toilet of een postoel
-Immobiliteit/vallen
Door verminderde spierkracht is bewegen moeilijk
Stimuleer de patiënt om te blijven bewegen, maar op een veilige manier. Bied hulpmiddelen
aan
-Voeding en vocht
Eten en drinken niet meer genoeg
Kleinere porties met snacks tussendoor
-Polyfarmacie
Combinaties van medicatie kan ongewenste effecten hebben
Beoordeel of de medicatie geoptimaliseerd kan worden
Gevolgen bedlegerigheid op de bloedsomloop
, Patiënt gaat liggen -> hartvolume neemt toe -> meer plassen (diurese) -> plasmavolume gaat
dalen.
Patiënt gaat opstaan -> slagvolume daalt en minuutvolume daalt -> ondanks tachycardie
toch de neiging tot orthostatische hypotensie -> door van liggen naar staan kan hypotensie
onvoldoende worden opgebouwd, waardoor de patiënt de neiging heeft om te collaberen
(flauwvallen).
Gevolgen van liggen: door meer plassen wordt er meer vocht uitgescheiden ->
hemoconcentratie (daling plasmawater) treedt op en viscositeit (stroperigheid) van het
bloed neemt toe -> versterkte neiging tot stolling -> verhoogd risico op trombose en
embolie.
Belangrijkste afwijkingen bij ouderen:
Gevolgen van arteriosclerose: aderverkalking. Coronair lijden, hartfalen, perifere arteriële
insufficiëntie, CVA
Artrose van de wervelkolom, heupen en knieën: pijn en slechte mobiliteit -> spierzwakte en
afhankelijkheid
Osteoporose: botontkalking. Vooral bij vrouwen, met verhoogde kans op fracturen, rugpijn
en soms verminderde longfunctie -> door ingezakte wervels met verkorting van de thorax.
Glucose-intolerantie/DM-type 2: diabetes type 2
COPD
Infecties van de luchtwegen of urinewegen
Afwijkingen van het maag-darm kanaal
Slechte visus (gezichtsscherpte) en gehoor (sociale handicap)
Neurologische aandoeningen: zoals CVA, ziekte van Parkinson, polyneuropathie,
evenwichtstoornissen, vallen
Delier, dementie en depressie
Geneesmiddelen bij ouderen:
-ouderen zijn meestal gevoeliger voor medicijnen
Gevoeligere receptoren
Aantal receptoren verandert
Veranderende verhouding spieren, water/vet -> lichaamswater neemt af en lichaamsvet
neemt toe -> wateroplosbare medicijnen kunnen hogere concentratie bereiken
Geringere eiwitbinding -> verminderde albumine bij ziektes -> kan zich minder geneesmiddel
binden aan het eiwit -> effect van het medicijn in bloed wordt groter
Afname nierfunctie -> geneesmiddel wordt minder snel uitgescheiden door het lichaam
Afname leverfunctie -> geneesmiddel wordt minder snel afgebroken in het lichaam
-meerdere medicijnen tegelijk -> let op de interacties, bijwerkingen en onjuist gebruik
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jamielangerak. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.