1 PRIVAATRECHTELIJKE ORGANISATIEVORMEN IN DE SPORTSECTOR
1.1 INLEIDENDE PROBLEEMSTELLING
Feitelijke vereniging:
- wat gebeurt er met eigendommen van vereniging bij onenigheid: Geen juridische oplossing
- Diegene die een contract tekent is contractueel AS bij problemen
- Feitelijke vereniging kan niet zelf tekenen
oplossing: alle leden laten tekenen: ieder AS voor eigen aandeel
clausule van hoofdelijkheid: schuldeiser kan volledig bedrag opeisen 1 lid aandeel anderen terugvragen
= verschuiving risico
Burgerlijk recht: hoofdelijkheid niet vermoed expliciet in contract zetten
handels recht: automatische hoofdelijkheid expliciet in contract: geen hoofdelijkheid
Feitelijke vereniging: heeft geen rechtspersoonlijkheid kan geen rechtshandelingen stellen
Rechtshandeling: een handeling die bewust gesteld wordt om rechtsgevolgen te creëren (trouwen)
1.2 RECHTSPERSOONLIJKHEID
Rechtspersoon: juridische constructie waardoor een abstracte entiteit op kan treden als een persoon in rechtsverkeer
nieuw rechtssubject ontstaat: kan bezittingen & schulden hebben, contracten sluiten, rechtszaken starten of
aangeklaagd worden
Feitelijke vereniging bestaat juridisch niet
1.2.1 Algemene kenmerken van een rechtspersoon
1. Welomschreven doel hebben
2. Een systeem van vertegenwoordiging
3. Een controlerend en een uitvoerend orgaan
4. Beperking van aansprakelijkheid
1. Een welomschreven doel
Algemene doelstelling:
- Winstmaken door handel commerciële vennootschappen verplicht: winst nastreven door handel
Vb. Bvba, nv
- Nastreven belangen: groep mensen of ideaal, zonder winstoogmerk VZW niet-commercieel karakter
Vb. Milieubescherming, organiseren sportcompetitie
- Uitvoeren van publieke taak alle OH in BE zijn rechtspersonen
Vb. Gemeenten vervullen alle taken van gemeentelijk belang
Expliciete doelstelling: VZW’s verplicht in statuten doel concreet vermelden werking aan houden
VZW: niet volledige handelingsvrijheid zoals natuurlijk persoon
handelingen rechtspersoon moeten doel van de rechtspersoon realiseren
2. Een systeem van vertegenwoordiging
Rechtspersoon altijd vertegenwoordigd: 1 / meerdere personen: bestuurs- / vertegenwoordigbevoegdheid
Systeem van wettelijke bekendmaking van personen met vertegenwoordigingsmacht:
publicatie BE staatsblad derden weten wie de rechtspersoon officieel vertegenwoordigt
3. Een opdeling tussen controlerende, besturende en vertegenwoordigende organen
Leiding van rechtspersonen: bestuurlijk orgaan:
nv = raad van bestuur, bvba= zaakvoerders, vzw= raad van bestuur
Besturen = leiden, beslissingen nemen vaak ook vertegenwoordigende orgaan
Vertegenwoordigen = stellen van daden die aan de rechtspersonen worden toegekend
delegatie van macht is mogelijk naar andere personen
Controleren = hoogste gezag: benoemt personen met bestuurlijke bevoegdheden
controleert op geregelde tijdstippen werking bestuurlijk orgaan
Rechtspersoon Bestuur en vertegenwoordiging Hoogste zeggenschap / controle
Gemeente College van burgemeester en Gemeenteraad
schepenen
Land Regering Parlement
Bedrijf (NV) Raad van bestuur Algemene vergadering van aandeelhouders
Vereniging (vzw) Raad van bestuur Algemene vergadering van leden
, verdeling verantwoordelijkheid: wet + statuten
vb. Volgens VZW-wet: algemene vergadering bevoegd en verplicht om bestuurders aan te duiden
in statuten kunnen: extra bepalingen opgenomen: specifiek voor de rechtspersoon nooit tegen de wet
vb. Extra-bevoegdheden voor de leden van de algemene vergadering van een naamloze vennootschap
4. Beperking van aansprakelijkheid
Natuurlijk persoon: 1 vermogen: niet mogelijk om stuk vermogen af te splitsen ten behoeve bepaald doel + eigenaar
blijven van de stuk
wie persoonlijk verbonden is: verplicht VBN na te komen, instaan met alle goederen die hij heeft en zal verwerven
Rechtspersoonlijkheid: scheiding creëren tussen de goederen van de personen die lid zijn of bestuurder en de
rechtspersoon zelf vaak: beperking van aansprakelijkheid van de deelnemers in de rechtspersoon
vzw heeft een eigen vermogen volledig losstaan van het vermogen van de leden en de vzw
vermogen van VZW dient als onderpand voor schuldvordering van de schuldeisers van de vzw
vzw: heel uitgebreide beperking AS v/d leden v/d VZW + bestuurders voor daden van de VZW
vb. Bestuurder ifv vzw handeling stelt enkel vzw gebonden en AS voor de gevolgen van de handeling
enige manier om contracten te sluiten zonder vermogen te riskeren: rechtspersoon
bank kan vragen om persoonlijk borg te staan bij leningen zeker te zijn dat het terug betaald wordt
1.2.2 De rechtssubjecten
In BE recht: enkel personen zijn rechtssubjecten dragers van rechten en plichten
natuurlijke personen of rechtspersonen
1.2.3 Soorten rechtspersonen
1) Publiekrechtelijke rechtspersonen: rechtspersonen opgericht op initiatief OH geregeld: publiek recht
zuiver publiekrechtelijke rechtspersonen: klassieke OH: BE staat, gewesten, gemeenten…
verzelfstandigde OH instellingen: instellingen in opdracht van + gesubsidieerd door + onder toezicht van klassieke OH die
taken op zich nemen onder eigen rechtsstatuut: VRT, NMBS…
2) Privaatrechtelijke rechtspersonen: door privaat initiatief opgericht
3) Publiekrechtelijke rechtspersonen in privaatrechtelijke vorm: opgericht / functioneren volgens regels privaatrecht OH
functie + controle + subsidie door klassieke overheid
Vb. Gemeentelijke EVA-vzw’s
1.2.4 Privaatrechtelijke rechtspersonen
Commerciële rechtspersonen verplicht winst na te streven: handelaars in handelsrecht
veel sportclubs: zonder winstoogmerk commerciële rechtsvorm = geen optie
Stichting: rechtspersoon zonder leden wel een raad van bestuur
groot vermogen aanwenden aan MS doel
streven een doel na, stellen wel mensen aan het werk
vb. Stichting tegen Kanker
goedkeuring OH nodig om te mogen beginnen
1.2.5 De vennootschap met sociaal oogmerk
Commerciële rechtsvennootschap + extra voorwaarden: niet gericht op de verrijking van hun vennoten + statuten:
- Vennoten geen of een beperkt vermogensvoordeel nastreven
- Nauwkeurig omschrijven wat het sociale oogmerk is + mag geen onrechtstreeks voordeel doen aan vennoten
- Omschrijven hoe de winst besteden: overeenkomstig interne + externe oogmerk van de vennootschap +
rekeninghouden met de hiërarchie in de statuten + hoe de reserves worden gevormd
instrument zijn voor de sociale economie theoretische mogelijkheid voor de sportsector: in praktijk niet
1.2.6 Feitelijke vereniging vs. VZW
1.2.6.1 Verschilpunten
, FEITELIJKE VERENIGING VERENIGING ZONDER WINSTOOGMERK
Meerdere personen die samen een initiatief >= 3 personen die volgens wettelijke
AARD
nemen zonder rechtspersoonlijkheid procedure een VZW oprichten
Wettelijke procedure van het aannemen en
OPRICHTING Geen
publiceren van de statuten
Wel: vanaf de dag van neerlegging statuten
RECHTSPERSOONLIJKHEID Niet
bij de rechtbank van koophandel
ORGANISATIE Volledig vrij Wettelijke opgelegde structuren
Wel eigen vermogen volledig afgescheiden
VERMOGEN Geen eigen afgescheiden vermogen
van de leden
Elk lid is persoonlijk & met eigen vermogen
Voor de rechtmatig aangegane
AS voor verbintenissen die hij onderscheid
AANSPRAKELIJKHEID verbintenissen van de VZW is enkel de VZW
feitelijke vereniging kan zelf niet AS gesteld
AS en niet de leden of bestuurders
worden
Wel verplicht:
1. Vereenvoudigd
BOEKHOUDING Niet wettelijk verplicht
2. Boekhouding der onderneming
≠ klein of groot
wat is het beste? Hangt af van de situatie: beiden hebben voordelen en nadelen
1.2.6.2 Opportuniteitscriteria bij keuze tussen feitelijke vereniging of VZW
Termijn van project: hoe langer de termijn: VZW (meer stabiliteit) kort project? Feitelijke vereniging
Financiële implicaties van project: hoe groter financieel risico: VZW
Personeel in dienst willen nemen: VZW feitelijke vereniging: iemand staat persoonlijk in als werkgever: groot risico
Doelstelling al dan niet willen vastleggen: niet gebonden willen zijn = feitelijke vereniging
Erkend willen worden door OH / subsidies ontvangen: OH erkennen en subsidiëren bijna uitsluitend VZW’s
Winst willen uitkeren: feitelijke vereniging: zo lang winst in de vereniging blijft: blijf je feitelijke vereniging
geld er uit halen en winst in eigen zak steken: winstgevende vereniging = vennootschap: maatschappelijke feitelijke
vennootschap: sociale bijdrage + belasting betalen
1.3 DE VERENIGING ZONDER WINSTOOGMERK
130 000 verenigingen met rechtspersoonlijkheid meer dan 2/3e actieve vereniging
1/5e is werkgever vb. Onderwijs, ziekenzorg, rusthuizen…
1.3.1 verbod op stellen van handelsdaden?
Vzw = vereniging: geen nijverheids- of handelszaken drijft + die niet tracht een stoffelijk voordeel aan haar leden te verschaffen
daden van koophandel: iets aankopen om het met winst te verkopen
VZW mag geen objectieve en subjectieve handelsdaden verrichten
rechtsleer / rechtspraak: vzw mag handelsdaden stellen: onder bepaalde voorwaarden
Hof v. Cassatie: vzw mag wel daden van koophandel stellen: vb. Kantine in een sportclub winst investeren in VZW
volgens sommigen; onderscheid maken tussen daden van koophandel als hoofdactiviteit + bijkomstige activiteit
toegelaten voorbeelden: verkoop van drank en versnaperingen in een manege: als manege voeren hoofdactiviteit is
1.3.2 afwezigheid van winstoogmerk
oogmerk: fundamentele beweegreden die bepaalde personen er toe breng in groepsverband: bepaald belang te dienen
afwezigheid van oogmerk:
1. niet verdelen van eventuele inkomsten onder leden
2. besteden van eventuele inkomsten aan realisatie: doel
de vzw mag winst maken mag die winst niet uitkeren
kosten vergoeden / lonen betalen mag wel loon mag zo hoog zijn als het wil geen verdoken winstuitkering
bonus mag niet gelinkt zijn aan de winst bonus moet gelinkt zijn aan de prestatie
VZW handelt in OV met de wet:
, - Bijkomstige activiteiten zijn geen hoofdactiviteit
- Winsten besteden aan doel
- Verband tussen hoofd en bij activiteit
1.3.3 Structuur van de vzw
1.3.3.1 Standaardorganigram
2 organen die verplicht zijn:
1) algemene vergadering = leden
2) raad van bestuur = bestuurders
algemene vergadering: jaarlijks 1 of meer vergaderingen om te controleren of VZW goed bestuurd wordt
+ financiële lijnen opstellen voor RVB
minstens 3 leden
raad van bestuur: besturen van vzw + verantwoording afleggen tov AV
minstens 3 leden altijd 1 minder dan in AV
waarom? Vermijden dat er geen onafhankelijke controle is op RVB
best oneven: makkelijker stemmen
1.3.3.2 Mogelijke bijkomende organen
Dagelijks bestuur: personen aangeduid door RVB met bijzondere bestuursbevoegdheden voor dagelijks bestuur
Gevolmachtigden: personen aangeduid door RVB: met bijzondere vertegenwoordigingsbevoegdheden
Commissaris-revisor: soms verplicht
1.3.3.3 Andere betrokken personen bij het beleid van de VZW
Personeelsleden: (directie): vaak meeste invloed op beleid vzw: juridisch gezien: geen bestuursbevoegdheid
Adviescommissies, raden: personen aangesteld: adviserende bevoegdheid vb. Bewonersoverlegplatform in rusthuis
Vrijwilligers: niet altijd een officiële functie: vb. Vrijwilligers in een sportclub vaak toegetreden leden
1.3.3.4 Algemene vergadering
Alle leden: stemrecht hebben = gewone of werkelijke leden AV leiden: voorzitter
soms externe voorzitter: geen stemrecht
Veel voorkomend; secretaris, stemopnemer
1.3.3.4.1 Werkelijke en toegetreden leden
Werkelijke leden: = gewone leden
- Rechten en plichten omschreven zijn in de VZW wet
- Die stemrecht hebben op AV
- Aan wie VZW wet refereert als ze het hebben over rechten en plichten van leden heeft
Toegetreden leden = door de vereniging aanvaard om te kunnen genieten van de voordelen
- Als Lid zonder stemrecht in de AV aanvaard
- Kunnen statutair bepaalde rechten krijgen maar nooit stemrecht in AV
Ereleden: vb. Oude directeur: niet juridisch
Stichtende leden: zij hebben de oprichtingsakte getekend
Steunende leden: extra financiële steun: sponsoring
Statutaire leden: leden vermeld in de statuten
Nominatim vermelde statutaire leden: met naam en voornaam
ze kunnen nooit uit vzw gezet worden behalve bij wijziging statuten duur en moeilijk
Categorisch vermelde statutaire leden: vermeld met functie in statuut vb. De schepen van sport
Gewichtige leden: leden met meer stemrecht dan anderen
Leden met vetorecht: een blokkeringsrecht: als die nee stemmen is het altijd nee
Voor een statuut van werkelijk lid van een vzw komen in aanmerking:
- Alle meerderjarige natuurlijke personen
- Vertegenwoordigde minderjarigen met voldoende onderscheidingsvermogen
- Niet commerciële rechtspersonen (vzw’s) vb. koepelVZW van alle sportfederaties
Positieve vrijheid van vereniging: je mag zo veel vzw’s oprichten als je wil
Negatieve vrijheid van vereniging: niemand kan gedwongen worden om lid te zijn, iedereen kan er altijd uitstappen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmavanderostyne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.