Eenheid van energie, arbeid en warmtehoeveelheid: Joule (J)
Calorie: hoeveelheid warmte nodig om temperatuur van 1gram water van 15°C naar 16°C te brengen
(1 kcal voor 1 kg water)
1 kcal = 4,18 kJ
1 kJ = 0,239 kcal
1. Energie inhoud van cel
Calorimeter: vrijgestelde warmte meten = verbrandingswarmte (fysische verbranding)
Atwater factor: gebruikt om calorische waarde van dieet te berekenen
- Eiwitten = 4 kca/gram
- Vetten = 9kcal/gram
- Koolhydraten = 4 kcal/gram
- Vezels = 2 kcal/gram
- Alcohol = 7kcal/gram
Benuttigbaarheid afhankelijk van verlies via urine:
- 100% van vetten en koolhydraten
- Groot verlies van eiwitten
Beschikbaarheid afhankelijk van verlies via faeces:
- Geen resorptie mogelijk
- Enkel resportie van alcohol → oorzaak gewichtstoename
Vb. 23,96 kJ/g * 92% = 22 kJ/g → 22-5 = 17 kJ/g ei
Vb. 13g EW * 4 kcal/g = 52
62g KH * 4 kcal/g =248
7g vet * 9 kcal/g = 63 = 377,2 kcal/100g
7,1 g vezel * 2 kcal/g = 14,2
2. Energielevering
Energierijke fosfaatesters leveren de snelle energie voor spierarbeid
- Belangrijkste vertegenwoordiger is adenosine trifosfaat (ATP)
1 mol ATP = 1 mol ADP + 1 mol P + 7,3 kcal (30 kJ)
ATP komt voor in alle levende cellen en speelt een sleutelrol als energieleverancier.
Creatine fosfaat in spierweefsel (om ADP snel herop te laden). Het komt voor in concentraties tot vijfmaal hoger dan
die van ATP
3. Energiebehoefte van mensen
Constante energieverbruik in wisselende hoeveelheden aangevuld door voeding
Energie behoefte is de som van:
- Basaal metabolisme (BM): 60-75%, volledig in rust
- Spierarbeid/fysieke activiteit: 15-30%
- Thermische effecten van voedsel: 10%
- Verbruik door weefselsynthese: enkel in specifieke gevallen (kinderen, zwangere/lacterende vrouwen)
1. Basaal metabolisme
= basal metabolic rate (BMR)
Energie die verbruikt wordt door een persoon in volledige rust en zonder fysische activiteit
Energie om de minimale basisfuncties van het lichaam in stand te houden:
- Organen en spieren actief te houden
- Eiwitsynthese te onderhouden
- Ionenhuishouding controleren
1
, - Lichaamstemperatuur en spiertonus op peil houden
Meting van basaal metabolisme
- in volledige psychische en fysische rust
- thermoneutrale omgeving: lichtgekleed, in een comfortabele warme kamer
- 12 u na de laatste maaltijd (= na vertering)
- Bij voorkeur onmiddellijk na het ontwaken
Basaal metabolisme afhankelijk van lichaamsgewicht, leeftijd en geslacht
Lengte en gewicht verbinden: intersect = BM
Snelle daling in BM door groei
Lager BM bij vrouwen door lagere vetvrije massa
Bereken in kJ/m3 lichaamsoppervlak (A)
- Via formule van Dubois (A = H0,725 x W0,425 x 0,007184)
- Via nomogram
- Via eenvoudige vuistregel voor BMI 20-25
o Man: W*(1 kcal/(kg*u))*24u = BM
o Vrouw: W*(0,9 kcal/(kg*u))*24u = BM
- Via FAO/WHO formule voor BMI 20-25 (accurater)
o Man: 11,6 * W +879 = BM
o Vrouw: 8,7 * W + 829 = BM
Factoren die invloed hebben op basaal membraan:
Positief effect (↑) Negatief effect (↓)
2. Spierarbeid/fysieke activiteit
Energieverbuik in functie van activiteit, intensiteit en tijd
- intensiteit van de activiteit: weergegeven door de PAL = Physical
Activity Level – fysisch activiteitsniveau (gemiddelde waarde die het
energieverbruik omvat van alle mogelijke activiteiten over een
periode van 24 uur – individueel te berekenen)
o som(PAR*t)/24u = PAL
o aanbeveling WHO: PAL = 1,75+
- totale energiebehoefte EN = PAL x BMR in kcal/dag (enkel geldig voor
personen met BMI 20-25)
- aanbeveling om overgewicht te vermijden: gunstige gevolgen op
volksgezondheid
3. Thermische effecten van voedsel
Voedsel inname :
- stimuleert metabolisme
- verhoogt warmteproductie tot 3u na maaltijd (=postprandiale thermogenese)
- nodig voor absportie en transport van nutriënten, synthese van eiwitten, onderhoud van weefsels en organen,
stockage van energie
2
, - 10% van totale energieverbruik
3
, 4. Verbruik door weefselsynthese en melkproductie
Kinderen: energiebehoefte hoger dan bij volwassen:
- Actiever als volwassenen
- Maken nieuwe weefsels aan (groei)
- Verhouding lichaamsoppervlak/lichaamsgewicht vergroot
- Hoeveelheid mager weefsel is groter
Zwangere vrouwen: verhoogde energiebehoefte:
- Energie voor groei van foetus
- Verhoogde BMR
- Verhoogde vetopstapeling bij moeder
Lacterende vrouwen: hogere behoefte dan tijdens zwangerschap
- Gedeelte van vet opgestapeld tijdens zwangerschap hiervoor gebruiken
- Nooit dieëten tijdens lactatieperiode
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Farmaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.07. You're not tied to anything after your purchase.