Summary
Samenvatting Biologie 2 vwo Thema 1 Verbranding en Ademhaling
- Course
- Level
Paragraaf 1.1 t/m 1.6 samengevat. 1.7 en 1.8 niet!
[Show more]
Seller
Follow
ilseemail2
Content preview
1.1 StofwisselingFotosynthese
Fotosynthese = In alle groene delen van de plant.
Water + Koolstofdioxide + energie uit zonlicht —> Glucose + Zuurstof.
Glucose is een stof die veel energie bevat. Met behulp van de energie van licht maakt een plant van glucose andere
stoffen; onder andere de stoffen waar de plant uit bestaat.
In alle organismen vindt stofwisseling plaats. Stofwisseling is het omzetten van stoffen in andere stoffen.
Stofwisseling zorgt ervoor dat je kunt bewegen, dat je warm blijft en dat je lichaam kan herstellen en groeien.
Stofwisseling zorgt er dus voor dat jij in leven blijft.
Afbraak
Cellen gebruikten glucose als energiebron. Door de glucose af te breken komt de energie vrij. De energie wordt
gebruikt om andere stoffen te maken in de plant. Zo kan de plant groeien en nieuwe delen aanmaken.
Glucose wordt ook afgebroken in de cellen van mensen en dieren. De afbraak van glucose gebeurt in de
mitochondriën. Deze celorganellen komen voor in plantaardige en dierlijke cellen. Cellen die veel energie nodig
hebben, zoals spiercellen, bevatten veel mitochondriën.
1.2 Verbranding
Energie
Alle organen in jouw lichaam hebben energie nodig. Glucose wordt afgebroken om energie vrij te maken. Die afbraak
in de cellen noem je verbranding. Voor die verbranding heb je de brandstof nodig. Cellen gebruiken glucose als
brandstof. Zonder verbranding gaat een cel van elk organisme dood.
Zuurstof & Verbranding
Voor de verbranding is ook zuurstof nodig. Ook de brandstof (glucose) is nodig. Die stoffen worden bij verbranding
omgezet in koolstofdioxide en water. Daarbij komt energie vrij.
Glucose + zuurstof —> water + koolstofdioxide + energie.
De energie die vrijkomt word omgezet in warmte en beweging.
Hoe groter de lichamelijke inspanning, hoe meer verbranding er plaatsvindt.
Koudbloedig
Sommige dieren houden hun lichaamstemperatuur altijd even hoog. Deze dieren noem je warmbloedig. Andere dieren
hebben een lichaamstemperatuur die zich aanpast aan de temperatuur van de omgeving. Die dieren noem je
koudbloedig. Alle zoogdieren en vogels zijn warmbloedig.
De verbranding is afhankelijk van de temperatuur. Hoe hoger de lichaamstemperatuur, hoe meer verbranding. Als
koudbloedige dieren in een koude omgeving zijn, vindt er weinig verbranding plaats. Ze hebben weinig energie.
Veel koudbloedige dieren houden een winterslaap. Tijdens die winterslaap daalt de lichaamstemperatuur en
vertraagt de stofwisseling. De dieren hebben dan weinig energie en zuurstof nodig.
Warmbloedig
In het lichaam van warmbloedige dieren vindt constant veel verbranding plaats. Hierbij komt ook veel energie vrij.
In de winter vindt extra veel verbranding plaats omdat het lichaam beter zijn best moet doen om warm te blijven.
Hiervoor hebben ze veel voedsel nodig. Warmbloedige dieren hebben isolatie voor het constant houden van hun
lichaamstemperatuur. Zoogdieren hebben een dikke vetlaag onder hun huid en een dikke vacht. Vogels hebben
hetzelfde maar met veren. Veel vogels in Nederland trekken in de winter naar een warme plek op de wereld. Dat
noem je een trek. Andere zoogdieren trekken ook weg naar een warme plek. Andere dieren houden een winterslaap.
, 1.3 Het ademhalingsstelsel
Ademhalingsstelsel
Tijdens inademing gaat lucht via de neus- of mondholte naar de keelholte. Via de keelholte gaat de lucht langs het
strottenhoofd de luchtpijp in. De luchtpijp vertakt zich in twee bronchiën, die zich weer vertakken in kleinere
buisjes: de luchtpijptakjes. Aan het einde van de luchtpijptakjes bevinden zich trosjes met luchtblaasjes.
Onder de longen ligt het middenrif. Het middenrif is een stevig vlies dat de romp verdeelt in de buikholte en de
borstholte.
Neusholte
De neusholte is bedekt met neusslijmvlies dat cellen bevat die slijm produceren. Door het vochtige slijm wordt de
ingeademde lucht ook vochtig.
Dicht onder het neusslijmvlies lopen bloedvaatjes. Het bloed verwarmt het slijm en daardoor ook de
binnenstromende lucht.
De lucht zuiveren
Vooraan in de neusholte zitten neusharen die grote stofdeeltjes en ziekteverwekkers tegenhouden. Ze blijven
plakken aan het neusslijmvlies.
Trilharen verplaatsen het slijm met stofdeeltjes naar de keelholte, waar het wordt ingeslikt.
Door de mond ademen
Boven in de neusholte bevind zich het reukzintuig. Dat keurt de binnenstromende lucht.
Als je door de mond ademt, wordt de binnenstromende lucht minder goed gezuiverd, waardoor het slijmvlies in je
longen beschadigd kan raken. Door je neus ademen is dus gezonder.
Keelholte & Strottenhoofd
Na de neus of mondholte stroomt de lucht de keelholte in en daarna je luchtpijp in. Maar niet alleen lucht gaat door
de keelholte. Ook voedsel dat je inslikt komt hier door heen.
Het strotklepje zorgt er ervoor dat voedsel niet in je luchtpijp komt, maar je slokdarm ingaat.
Als je ademhaalt zijn zowel je luchtpijp als slokdarm open. Als je voedsel inslikt, sluit de huig de neusholte en het
strotklepje de luchtpijp. Het voedsel kan dan niet terecht komen in de luchtpijp of neusholte.
Soms sluiten de huig of luchtpijp niet goed, en kan je je verslikken. Door te hoesten haal je het voedsel terug je
slokdarm in.
Aan de bovenkant van de luchtpijp bevindt zich het strottenhoofd.
Bij volwassen mannen het te zien als de adamsappel.
In het strottenhoofd liggen je stembanden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilseemail2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now