Summary
Samenvatting wijsgerige ethiek, ISBN 9789460361579, hoofdstuk 1, 4, 7, 9, 11
- Course
- Institution
samenvatting "wijsgerige ethiek" hoofdstuk 1, 4, 7, 9 en 11.
[Show more]
Seller
Follow
Evakleine
Content preview
Samenvatting wijsgerige ethiekHoofdstuk 1
Inleiding: 4 actuele kwesties
Ethiek = normatieve reflectie op praktisch leven.
• Verdachten in beeld (internet, sociale media)
• Labiacorrectie
• Wetenschappelijke integriteit
• Embryoselectie
Descriptieve ethiek, normatieve ethiek en meta-ethiek
• Descriptieve ethiek: beschrijving morele opvattingen, welke maatstaven worden belangrijk
gevonden? Beschrijvend, descriptief.
• Normatieve ethiek: welke maatstaven zouden belangrijk gevonden moeten worden?
Voorschrijvend, prescriptief. Wat is moreel geboden?
• Meta-ethiek: probeert vragen en antwoorden op normatieve vragen beter te begrijpen:
o Reflectie op aard van normatieve argumentatie
o Reflectie op aard van het morele
o Analyse van betekenis van voor ethiek belangrijke termen
Ethiek als argumentatievak
Ethiek gaat uit van correcte en niet correcte antwoorden. Hoe onderscheid je morele juistheid van
onjuistheid? Welke middelen heeft normatieve ethiek? Geen formele middelen om iets te bewijzen,
het komt aan op gewicht van argumenten, begrippen analyseren, veronderstellingen uitleggen en
systeem aanbrengen in overtuigingen.
Alledaagse morele overtuigingen en ethische reflectie
Ethische theorieën bieden kritische doordenking en systematisering van alledaagse morele
overtuigingen.
• Morele intuïties: directe nauwelijks doordachte reacties.
o Onmiddellijk
o Emotioneel geladen
o Normatief
Normatieve ethiek is denkdiscipline die morele intuïties expliciet wil maken, ze op begrip brengen
van sturende normen en waarden.
Kernbegrippen:
o Normen: handelingsvoorschriften
o Waarden: ondergrond voor normen. Kunnen intrinsiek en extrinsiek zijn.
o Deugden: te waarderen menselijke eigenschappen. Kunnen intrinsiek en extrinsiek zijn.
,Verschillende ethische theorieën verschillen van elkaar door de manier waarop ze de relaties tussen
de kernbegrippen opvatten.
Morele pluriformiteit
Proberen tot een beredeneerde afweging te komen wanneer verschillende normen tot verschillende
conclusies leiden. Morele beoordeling vaak in grijstinten. Mens is niet moreel ongevoeliger
geworden. Steeds grotere morele pluriformiteit. Geen uniforme dominante moraal. Kwesties lijken
steeds complexer te zijn, botsende culturen. Is het wel mogelijk om tot een eenduidig antwoord te
komen?
Ethische theorieën
Theorieën bieden kritische toets en systematisering van morele overtuigingen door betekenissen te
onderzoeken en verbanden te leggen.
Specifieke/toegepaste ethische theorieën gaan over bepaald terrein van handelen
Algemene ethische theorieën gaan over alle morele vragen inzake het goede leven. Systematisering
en veralgemenisering staan voorop.
o Consequentialistische theorieën: kijkt naar gevolgen van handeling
o Deontologische theorieën: kijkt naar karakter van handeling
o Deugdethiek: kijkt naar houding en karakter van person die handeling verricht
Uitkomst van handelingen is afhankelijk van wat anderen doen.
Het morele
• Inhoudelijke afbakening
Ethiek wil er achter komen wat de moraal van ons verlangt. Normen en waarden behoren tot de
moraal als de betrekking hebben op gerechtvaardigde verwachtingen die mensen in het
maatschappelijk verkeer onderling koesteren. Meestal zijn ze historisch gegroeid.
• Bindingskracht en geldigheidsaanspraak
Veel theorieën gaan ervan uit dat je alleen een oordeel kunt vellen als je onafhankelijk bent.
Zorgethiek plaatst daar vraagtekens bij.
o Morele oordelen hebben relatief sterke bindingskracht
o Morele oordelen hebben sterke universele geldigheidsaanspraak
Bij botsingen geven morele normen meestal de doorslag.
Sterker dan juridische normen, gaan vaak vooraf aan juridische normen.
Morele normen laten zich moeilijk relativeren.
De goede redenen benadering
Wijsgerige ethiek is systematische reflectie op moraal.
In ethische dialoog samen ontdekken wat juiste oordeel is.
, Moreel oordeel is alleen correct als er doorslaggevenede redenen kunnen worden aangevoerd.
Debat is vorm van waarheidsvinding.
Intersubjectief gezichtspunt: is het wel mogelijk om een juiste morele afweging te maken? De vraag
is of de beargumenteerde afweging niet sterk afhankelijk is van het eigen perspectief.
Hoofdstuk 4 Consequentialisme
Inleiding
Consequentialisme richt oog op consequenties van handelingen. Streeft nara het grootste goed voor
het grootste aantal mensen. Utilisme is belangrijkste variant. Vragen bij Consequentialisme:
• Is er ruimte voor partijdige verplichtingen (speciale verplichtingen, bijvoorbeeld om kind op
te voeden)
• Hoe kan wat in verleden is gebeurd nog relevant zijn?
• Hoe voorkom je dat belang van minderheid wordt opgeofferd?
• Als je het goede moet maximaliseren, is er dan nog vrijheid?
Consequentialisme, goed doen en kwaad vermijden
Bij morele beoordeling tellen alleen gevolgen van handeling.
Benthams hedonisme
• Nut: aangename ervaringen.
• Onnut: pijnlijke ervaringen
Hedonisme: welzijn is identiek aan ervaringen van genot.
Werd strafrechtshervormer. Straftoemeting niet baseren op wraak of vergelding. Voor- en nadelen
van straffen tegen elkaar afwegen.
Bentham liet zien hoe belangrijk het is om nuchter na te denken over consequenties van keuzes.
Consequentialisme legt verband tussen plichtenleer (wat moet ik doen) en waardenleer (wat is
waardevolle stavaza?).
Heeft 1 centrale norm: handel zo dat het goede wordt bevorderd en het kwade wordt vermeden.
Utilisme kenmerkt zich als bijzondere waardenleer en bijzondere plichtenleer. Waardenleer is
monistisch: welzijn wordt met 1 maat gemeten. Welzijn is commensurabel (welzijnsniveaus zijn met
elkaar te vergelijken). Utilistische plichtenleer monistisch (1 voorschrift): kies maximum positief
saldo.
Mills wensentheorie
Welzijn is meer dan pijn en genot. Niet elke genotervaring is even belangrijk. Mill zag hogere en
lagere genoegens. Gekeken moet worden in hoeverre de gevolgen van de handelingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Evakleine. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now