Samenvatting De rivier van Herakleitos - Historisch overzicht van de wijsbegeerte
19 views 1 purchase
Course
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Book
De rivier van Herakleitos
Deze samenvatting handelt over het boek De Rivier van Herakleitos vanaf hoofdstuk 3 tot en met het einde van het boek (de delen die gekend dienen te zijn voor het vak). De tekst in het boek is daarbij ook aangevuld met lesnotities. Deze samenvatting gaf me een 17/20 en dient als een uitstekend star...
Wetenschap en Kennisverwervin Aristoteles legt nadruk op ervaring -> leidt niet tot experimentele methode.
wetenschappelijke g in de tijd van -> ‘ervaring’ niet betekenis die wij eraan geven.
methode in de Aristoteles ->Aristoteles: zien nut niet van opzettelijk geplande ervaring Remt onderzoek af: weinig behoefte om
oudheid en -> onderschatten complexiteit v/d problemen
‘ervaring’ te controleren.
middeleeuwen.
Natuurkundig Voor in 17e eeuw experimentele methode ontstond -> enkele die aan experimenteel onderzoek deden:
experiment in de ->Strato van Lampsacus: Onderzoek naar val voorwerp: op basis observaties aantonen dat ze tijdens val versnelling ondergaan.
Oudheid -> geen strenge controle
-> uitzonderlijk
Anatomisch Voor 3de eeuw v.o.t. : Anatomische kennis door chirurgische ingrepen en verwondingen of op dieren.
onderzoek -> voorbeelden: Herophilus van Chalcedon, Erastratus van Ceus, Hippocrates -> visisectie op dieren
Gebied van Techniek: -blijvende resultaten
eerste - Vorm van experiment onmisbaar -> voornamelijk ‘Trial And Error’
experiment ‘experimenten’ in techniek zijn ‘probaties’ -> iets maken tot het lukt -> levert realisatie maar geen kennis/wetenschap op -> geen
aandacht vr wijze waarop men het vond -> geen aandacht vr negatieve resultaten
Relatie techniek mensen die aan wetenschappen en techniek deden behoorden tot verschillende klassen
en wetenschap -> technici geen wetenschappelijke belangstelling
-> filosofen misprijzen handwerk
Alchemie/ magie Alchemie / Magie -> kenden ‘experimenten’. -> geen voorloper -> niet doel om kennis te krijgen maar wonderen te realiseren.
als voorloper?
Bijdragen van de 1) Ontdekking van systematische wiskunde -> leidde tot exacte theorieën van natuurwetenschappelijke aard.
Grieken 2) Ontwikkeling theorieën laten toe voorspellingen te doen over groot aantal particuliere gevallen: bv. wet van Archimedes
3) Wetten die verklaring bieden voor particuliere fenomenen.
resultaten maar weinig vooruitgang
vooral Statica, optica en hydrostatica -> gesloten gebieden -> geen aanleiding uitbreiding van natuurwetenschap
Ontstaan ontstaansredenen -Grondslag in Archimedische werkwijze: neiging van wiskundigen om hun wiskundige werkwijze toe te passen op fysische problemen.
experimentele -16e eeuw: met Wiskundige technieken mechanica bestuderen -> aanzetters: Tartaglia, Benedetti en Galilei.
methode: Hoe is Archimedes -3de eeuw v.o.t.
nieuwe -publicaties toonbeelden van exacte formulering, opbouw en structuur met wiskundige originaliteit en inventiviteit.
wetenschap er -Archimedische schroef, takelsysteem voor schepen, etc -> stelde niks op schrift -> vond praktische minderwaardig en onbelangrijk.
1
, Overkoepelde samenvatting Wijsbegeerte
gekomen -Berekenen van getal π , eigenschappen krommen en oppervlakten, inhoud en oppervlak piramide, kegel, cilinder en bol.
Ontstaan -Statica en hydrostatica
experimentele Archimedische Wiskundig analyseren van natuurkundige problemen.
methode: Hoe is methode wat ?
nieuwe Gebruik van de archimedische neiging in uitbreiden wiskundige aanpak meetkunde naar werkelijkheid waarvan mathematische eigenschappen
wetenschap er methode evident zijn
gekomen In praktijk: Aanpak op mechanica: intuïtief uitdenken mathematische model onmogelijk. -> uitwerking klopt niet met waarnemingsgegevens.
toegepast op Opstellen wiskundige formules lukt door zich door feiten te laten leiden -> waarneming noodzakelijk.
mechanica Door mechanica -> besef dat experimentele aspect gelijkwaardig is aan wiskundige aspect -> alle natuurwetenschappelijke
problemen worden vanaf nu zo aangepakt.
2.2: Waarom is Waarom deden 1) Technologische factor: Griekse wiskunde vond basis in alledaagse werkelijkheid: problemen die ze zich stellen hangt af van
deze methode wiskundigen in cultuur -> weinig mechanische problemen
slechts in de 17e oudheid geen 2) Kloof tussen technici en geleerden
eeuw ontworpen? mechanica? 3) Wiskundige factor:
-door ontdekking irrationele getallen -> huiver tegenover algebra en rekenkunde
-Onhandige schrijfwijze getallen
Technologische -Uitvindingen van Oudheid en Middeleeuwen onder invloed vroege kapitalisme op grote schaal toegepast en verspreid door
sit. In 16e eeuw. uitvinding van boekdrukkunst.
-Terugkeer naar Romeinse bouwkunst, militaire technologie en praktische wetten
Relatie techniek -Technologische problemen te complex voor gewone ambachtsman: beroep op technici / wetenschapsmens -> kloof wetenschap en
<-> Wetenschap techniek overbrugd.
-ontstaan kunstenaar-ingenieurs als Da Vinci en eerste ingenieurs die wiskunde op praktische problemen toepassen:
bv: Simon Stevin (1548-1620) -> rekenkunde, algebra en statica -> uitvinding zeilwagen
Belang Wiskunde Naast technologie ook wiskunde verantwoordelijk voor experimentele methode.
-> vertaling en verspreiding van werken van Griekse wiskundigen
-> ontstaan nieuwe aanpak van rekenkunde, algebra en driehoeksmeting en mathematisch apparatuur handiger dan de oude
Belang Vanwege belang val en worp in artillerie -> opkomend belang mechanica
Mechanica -> door wiskunde is formulering van functie-begrip nu mogelijk
-> Galilei : door studie van valwet grondlegger moderne mechanica en experimentele methode
Kennistheoretische Aspecten van Wiskundige aspect: formules die relaties uitdrukken tussen bepaalde grootheden in de werkelijkheid.
ontwikkeling op de Galilei’s methode experimentele aspect: resultaat bij metingen moet bij benadering beantwoorden aan waarden voorspeld door wiskundige formule
nieuwe methode Overtuigingskrach Wiskunde: voordeel dat stellingen uit axioma’s afgeleid even betrouwbaar als axioma’s zelf -> mogelijkheid voor nieuwe wetten en
t v/d methode voorspelling over feiten te doen.
2
, Overkoepelde samenvatting Wijsbegeerte
Zekerheid dat feiten bij meting tot uiting komen.
Experimentele: afwijkingen komen bij meting aan het licht.
Pseudowetenschap Wat Verzameling van opvatting gepresenteerd alsof ze wetenschappelijk zijn terwijl ze dat niet zijn:
-Men kan er geen falsifieerbare voorspellingen uit afleiden
-gebruik wetenschappelijk jargon zonder duidelijke betekenis
-oplossingen voor problemen die wetenschap al heeft opgelost
-Vaak onderling tegenstrijdig.
Een nieuwe Ontstaan moderne Resultaat van reflectie op de bloei van de wetenschappen, specifiek de wiskunde en natuurwetenschappen
mentaliteit en een wijsbegeerte -> trachten totaliteit van de problemen te benaderen.
nieuw wereldbeeld Mentaliteits- 17e eeuw ->nieuwe mentaliteit door successen in technologie, wiskunde en socio-economische wijzigingen (= Ontdekkingen Nieuwe
wijziging werelddelen, boekdrukkunst, Hervorming)
-> uit zich in overtuiging dat men nieuwe methode heeft voor kennis te vergaren -> “New Learning’
New Learning -vertrouwen in de rede
-afkeer opvattingen gebaseerd op autoriteit
-Wetenschap en filosofie moeten zich bezig houden met ervaarbare wereld en middelen aan hand doen om in wereld in te
grijpen/te veranderen.
Vertegenwoordiger Francis Bacon (1561-1626) -> werk ‘Nieuw Organon’. ‘Organon’ naam van werk Aristoteles over logica en wetenschapsfilosofie.
-> Bacon’s werk vertoont ook nog veel leemte
Wereldbeeld ME -Heelal is bol waarbinnen andere bollen zich concentrisch bevonden.
-Centrum was de aarde (= mens in centrum) waaromheen kristallen bollen bewogen die aarde, maan en planeten droeg.
-Op Buitenste bol -> vaste sterren.
-Centrum aarde = hel
gesloten hierarchie die als positief ervaren werd -> ‘harmonie’ en mythische verklaring.
Veranderd wereld- Verandering van gesloten naar open wereldbeeld:
beeld -startpunt: Copernicus: ‘De Revolutionibus Orbium Caelestium’: astronomisch, heliocentrisch model maar sfeer van vaste sterren
blijft.
-Giordano Bruno: ‘L’infinito universo e mondi’: * heelal oneindig en bevat oneindig aantal sterrenstelsels *Zon niet centraal.
Beschouwt deze vrijheid als positief.
-Blaise Pascal: ‘Pensées’: oneindigheid en vrijheid -> angstaanjagend
-Mechanisering van het wereldbeeld
Bruno’s visie op -ontkende goddelijkheid van Christus
religie -Bijbel is geen goede bron voor natuurwetenschappelijke kennis
-Pleit voor samenwerking van verschillende godsdiensten.
3
, Overkoepelde samenvatting Wijsbegeerte
Impulsen Open -demythiseren en mechaniseren van Galilei van open wereld -> verklaring geven voor aardse verschijnselen vertrekkend uit
wereldbeeld mechanica.
-> grondslag Entmythologisierung-proces.
Synthese van Isaac Newton: ‘Philosophiae naturalis principia mathematica’
mechanisering -> verklaren van hemelse en aardse verschijnselen met dezelfde wetten.
open wereldbeeld. ->aantonen dat zowel op aarde als in heelal dezelfde krachten verantwoordelijk zijn voor beweging.
Nieuwe mensvisie Menselijk lichaam behoort tot mechanische wereld:
Bv: Andreas Vesalius: ‘de Humani corporis Fabrica’.
Bv: Pico Della Mirandola: ‘Hominis Dignitate Oratio’ : menselijke geest kan op eigen kracht wereld begrijpen.
-> hierin ligt grond voor vertrouwen in menselijke rede en optimisme in geloof in vooruitgang.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Kunstwetenschapper. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for $11.58. You're not tied to anything after your purchase.
