Ethologie, rassenleer en dierethiek
Dierethiek – Wat is ethiek?
1. Wat is Ethiek?
Het geeft een antwoord op de vraag “Waarom?”, het een belangrijke vraag, maar ook de meest
vervelende vraag. Er is vaak niet maar 1 antwoord. De vragen Wat?, Hoe?,… kunnen worden
opgezocht.
2. Welke doel heeft ethiek?
Het vraagt naar rechtvaardiging van keuzes, voor je het gedrag stelt.
niet nadat het gedrag al is gebeurd, want dan zoek je excuses.
Best vooraf al over nadenken, waarom je iets gaat doen
Bv. verantwoording waarom je X doet en niet Y, waarom X beter is dan Y.
3. Lees de tekst, hoe reageren, waarom?
Uit medelijden
Zelf er slecht bij voelen
Wettelijk verboden
4. Welke opties zijn er om te antwoorden op “Waarom” wanneer je handelt?
Egoïsme: het heeft veel voordelen, zeker als andere mensen geen egoïsten zijn, alleen
denken wat het best is voor jezelf
Beslissers van goed of fout die de mens overstijgen:
- Religie: bestaat al 1000den jaren als iets dat dingen beslist voor de mens
- Recht: een jonger waardesysteem dat beslist wat mag en niet mag
- Moraal: hetgeen wat persoonlijk goed voelt
Ook maatschappelijke moraal, wat in de samenleving geaccepteerd wordt
Antwoorden op casussen kunnen verschillen, op sommige casussen gaan er ook geen
antwoorden komen
Bv. in de bijbel staat er geen info over het opkuisen van zwerfkatten
5. Wat zijn waarden en normen?
Normen: zijn ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen.
Waarden: zijn de achterliggende idealen die als waardevol worden aangeduid; dingen die je
belangrijk vindt, als persoon of als groep
6. Welke situaties kunnen voorkomen wanneer er geen eenduidig antwoord is
Vragen zoals “mag je liegen?” “Heeft iemand recht op euthanasie?”
Recht, religie en moraal “werken” niet altijd:
, - Wat met atheïsten of mensen van een andere geloofsovertuiging
- Nazi-wetten of gebrek aan wetgeving
- Gewenning en traditie of sociale omgeving als ultieme toetssteen
7. Wat betekent het feit dat er geen eenduidig antwoord is?
Er is niet zomaar 1 antwoord, maar niet ieder antwoord is ok
Geweten is onderhevig aan invloeden, iets is niet ok voor iedereen omdat het voor jou ok is
Weten of een antwoord goed is, is niet simpel, er zit veel tussen goed en slecht
8. Hoe maken we het onderscheidt tussen goed en fout?
Hier begint ethiek:
- Kritisch afstand nemen
- Gestructureerd, logisch nadenken over de eigen moraal
9. Hoe moet een antwoord worden gezocht op de vraag “waarom”?
= Methodologie
- Rationeel: er moet op een logische manier worden gedacht voor een antwoord
- Traceerbaar: er moet op een volgbare manier een antwoord worden gezocht
- Coherent: het antwoord moet samenhangend zijn
10. Wat betekent volgend schema?
Er is een verband tussen intuïtie, ethiek, sociologie en recht, maar ze trekken zich niets van elkaar aan.
Ethiek is geen morele intuïtie
Ethiek trekt zich niets aan van het feit of iets wettelijk is
Het is niet omdat er in een enquête is gestemd, dat het goed is
Verwijzen naar de meerderheid of de maatschappij is geen goed punt
Verwijzen naar de wet is geen goed punt, het is weinig overtuigend (niet per se fout)
De meeste mensen zijn het er wel mee eens, met het goede
11. Welke connectie is er tussen intuïtie en ethiek?
Als je al vooraf hebt nagedacht over een gebeurtenis, zal je ervaring en gevoel al getraind
worden. Nadenken/ethiek is training voor ervaring en opvoeding.
12. Welke andere naam is er voor ethische vragen, waarmee wordt dit vaak verward?
Morele vragen = ethische vragen
Morele => moraal = ideeën over goed of slecht, waarden en normen systeem dat bij een
bepaalde groep leeft
Moreel = geestgesteltheid
, 13. Welke van de volgende vragen zijn ethisch?
Wat moet ik doen om chocolade te temperen? Geen ethische vraag
Mogen we katten permanent binnen houden? Ethische vraag
Is herbicide bruikbaar tegen de Japanse duizendknoop? Geen ethische vraag, het
werkt of het werkt niet
Zou ik bloemkool kweken of varkens? Een beetje ethisch
14. Wat is het verschil tussen moraal en ethiek?
Moraal = waarden en normen systeem dat bij een individu of groep leeft, een informele
juist fout systeem
Ethiek = systematisch nadenken over een moraal, formeel antwoord
15. Wat betekent volgend schema?
Exacte wetenschap = via observatie, kijken, analyseren en beschrijven
“ist-wert” = is-waarde, hetgeen wat is, wat gezien wordt
Ethiek = nadenken en reflectie, wat zijn we aan het doen, wat zouden we moeten doen “Sol-
wert” (zouden moeten-waarde)
16. Welke is de grootste fout gemaakt in de logica/logisch nadenken?
De naturalistische fout, want wat is, is niet wat zou moeten zijn
Bv. dit is een natuurlijk voedingsproduct, dus het is goed (gif is natuurlijk, dus het is goed)
17. Wat is de eindconclusie over ethiek?
Ethiek = nadenken = reflectie, het is een systematisch volgbare studie die gaat over menselijk
handelen
Het is een menselijke constructie, zonder de mens zou ethiek niet bestaan
Want bv. een leeuw gaat niet nadenken bij het besluipen van een antiloop of het wel goed
is wat hij aan het doen is, hij is niet in staat om zelf na te denken
Geen mens in de buurt is dus geen ethiek (een vraag over ethiek waarbij geen mens aan te
pas komt = opletten!!!!)
Dierethiek – Mens, maatschappij en ethiek
