Summary
Summary Netherlands in the Twentieth Century
- Course
- Institution
- Book
A short summary of the book Netherlands in the Twentieth Century Friso Wielenga
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Nederland in de twintigste eeuw
Seller
Follow
JSchollaardt
Reviews received
Content preview
Nederland in de Twintigste EeuwFriso Wielenga
Hoofdstuk 1: Inleiding
Inleiding
Weinig extreme politieke ontwikkelingen in Nederland in de 20 e eeuw, veel continuïteit
Wel fundamentele tegenstellingen en spanningen
o Weinig politieke consensus zorgde voor moeizame kabinetsformaties
Veel partijen
Zelfs binnen stromingen verdeeldheid
Veel verschillende visies op het karakter van de Nederlandse natie
Door WO II eenheid
Tot WO II afzijdige houding in internationale politiek, daarna actieve rol
Overzicht 20e eeuw:
1918-1940: verzuiling, stabiliteit en crisis
1940-1945: oorlog en bezetting
1945-1958: wederopbouw tussen vernieuwing en restauratie
1958-1977: welvaart, ontzuiling, protest en participatie
1977-heden: realisme, hernieuwde consensus en het zoeken naar een nieuw
evenwicht
Hoofdstuk 2: De Modernisering van Nederland sinds de Late Negentiende Eeuw
Nederland en de Eerste Wereldoorlog
Slagen van Nederlandse afzijdigheidpolitiek in handen van de oorlogvoerende landen
Sommige ministers wilden daarom dat Nederland zich aan Engelse zijde zou voegen
o Echter, meerderheid olv minister-president Cort van der Linden was hier
tegen
SDAP onder leiding van Troelstra ondersteunde de regering in haar op neutraliteit gerichte
politiek
Pro-Duits: boeren(handelspartner), officieren(jaloezie om aanzien)
Pro-Brits: liberalen, socialisten
Duitse plundering van Antwerpen en Britse maatregelen op zee, maakten veel negatieve
reacties los.
Nederlands Overzee Trust Maatschappij(NOT) werd opgericht
Deze dreef handel met de Engelsen en blokkeerde de Duitsers
o Dit kon omdat het niet officieel door de Nederlandse staat werd gerund
Britten kregen zo inzicht in Nederlandse invoer
Zo kon Duitsland sporadisch de Britse blokkade omzeilen
Nederland had veel last van de Duitse duikbootoorlog
Noordzee tot oorlogsgebied verklaart tot 1915
Veel twijfel in Duitse legertop over duikbootoorlog
, o Angst voor deelname Nederland aan oorlog
Economische gevolgen en sociale onrust
Nederland werd door WO I een meer gesloten economie
Stimuleerde de industrie, mijnbouw en landbouw
Overheid ging zich actiever met economie bemoeien
Door duikbootoorlog en zeeblokkades kwam er in NL tekort aan voedsel en brandstof
Leidde tot voedselrellen en plunderingen
Veel ontevredenheid
Grote kloof tussen arm en rijk
Voedseltekorten
Spaanse griep
Hoge werkloosheid
Gedemotiveerde soldaten
o 4 jaar aan de grens op niets wachten
Deze ontevredenheid niet goed voor de sociaaldemocraten
Wilden de armen helpen, maar hadden hier geen middelen voor
Troelstra stuurde aan op een opstand
o Kreeg weinig bijval, opstand mislukte, sociaaldemocraten gewantrouwd
Hoofdstuk 3: Verzuiling, Stabiliteit en Crisis, 1918-1940
Inleiding
Veel politieke onenigheid in interbellum
Ook binnen confessionelen
o Protestanten<-> katholieken
Verzuiling
Verzuiling
Verzuiling
Centrale kenmerk: organisatievorming
Katholieken sterkst verzuild
Vergelijkbare verschijnselen ook in andere landen
o Verschillen in NL scherper
Lijphart: Top van de zuilen werkte samen
Daarom geen politieke instabiliteit
o Kritiek op deze theorie
Te schematisch
Regionale verschillen genegeerd
Meer dan vier zuilen
Vaag over hoeveel zuilen er zijn
Socialisten en liberalen eigen zuilen?
Samenwerking top zuilen Nederlands fenomeen?
Theorie van toepassing van 1917-1967
Zou er daarvoor en daarna instabiliteit moeten zijn
, Daalder: altijd noodzaak tot compromissen geweest
Veel andere theorieën
Versterking van de zuilen in het interbellum
Zuilen werden in jaren 20 en 30 versterkt
Ook buiten levensbeschouwelijke doelen trad verzuiling op
o 1923: Oprichting Katholieke Universiteit van Nijmegen
o Gedrag verschilde per zuil
Zelfs manier van praten was per zuil verschillend
Na WO II nam de kerkgang steeds meer af; verzuiling dus onderhevig aan verandering, geen
stabiliteit
Politiek in interbellum in handen van confessionelen
Hadden weinig overeenstemming
o Veel kabinetscrises
Stabiliteit en onbehagen. De democratie in het interbellum
Vergeleken met andere landen was NL politiek gezien baken van rust in interbellum
Socialisten waarin onderling erg verdeeld
De besluiteloosheid van de verdeelde politiek leidde tot veel ontevredenheid onder de
bevolking
Roep om alternatieven werd luider
o Hendrikus Colijn werd premier
Was een sterke man die een autoritair beleid voerde
Roep om versterking van het gezag en harder overheidsoptreden
o Vooral na muiterij Zeven Provinciën
o Met name linkse mensen werden gewantrouwd
Opvallend: rechts-extremisten minder
NSB
Verschil tussen partij in late jaren 30 en in de oorlogsperiode
o In late jaren 30 was NSB een partij voor ‘keurige’ burgers, strevend naar een
‘krachtig’ staatsbestuur
Partij groeide toen sterk
Vlak voor de oorlog was deze steun weer afgenomen
o Mede door bestrijding door de confessionelen en
socialisten
Economie en modernisering in de jaren twintig en dertig
Hoogconjunctuur in de jaren 20
Geen directe oorlogsschade
Sterke groei industriële productie
Krachtige modernisering en schaalvergroting
o Multinationals ontstonden
Unilever
Heineken
KLM
o R&D en samenwerking tussen overheid en wetenschap werd belangrijker
Ondanks politieke situatie
, Infrastructuur en communicatienetwerken verbeterden sterk
Crisis in de jaren 30
Nederland pas in 1931 in crisis(meeste landen in 1929), maar herstelde pas na de
afschaffing van de gouden standaard in 1936(meeste landen herstelden vanaf 1933)
Voltooide sociaaldemocratische integratie in het verzuilde bestel
1935: Socialisten komen met het Plan van de Arbeid
Alternatief voor crisispolitiek van Colijn
Veel effect heeft het plan niet
o Zetten daarom oude dogma’s als het afschaffen van de monarchie overboord
Niet meteen effect
Zorgt ervoor dat ze niet meer geweerd worden door confessionelen
en liberalen
In 1939 eerste regeringsdeelname
Neutraal tussen de mogendheden. Buitenlandse politiek, 1918-1940
Na WO I waren geallieerden boos op NL om het verlenen van asiel aan keizer Wilhelm II
Uiteindelijk werden de spanningen minder
NL stond negatief tegenover Verdrag van Versailles
Angst voor economische neergang in DU
Angst voor aanhoudende onrust in Europa
Angst voor onrust die over zou kunnen slaan naar NL
Minister van Karnebeek probeerde de sympathie van de geallieerden weer terug te winnen,
ging zich actiever opstellen
NL trad toe tot de Volkenbond
o Zorgen over de vraag of NL nog wel neutraal kon blijven
NL ging ‘zelfstandigheidspolitiek’ bedrijven
Tijdens de crisis ging NL zich meer richten op het veiligstellen van handelsbetrekkingen met
DU
Weinig kritiek op naziregime
Toen de Volkenbond in 1936 faalde begon NL met afzijdigheidspolitiek
Defensie werd uitgebreid
Duitsland niet boos maken
Veel kritiek van hedendaagse historici op deze politiek
Duitse aanvalsplannen
NL moest worden veroverd om te voorkomen dat Engeland te dicht bij het Ruhrgebied
steunpunten zou krijgen
NL was van te voren gewaarschuwd
Werd niet erg serieus genomen
Hoofdstuk 4: Oorlog en Bezetting(1940-1945)
Inleiding
Er zijn verschillende visies op Nederland en haar bevolking in de oorlog
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JSchollaardt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51662 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now