Summary
Samenvatting - Biologie HAVO 5 Thema 2 DNA
- Course
- Level
Dit is de beste samenvatting die je kan gebruiken wil je op korte termijn leren.
[Show more]
Seller
Follow
Sophie2006
Content preview
DNADe bouw en functie van DNA
DNA staat voor desoxyribonucleïnezuur en is heel belangrijk voor een organisme.
Als we nog beter naar DNA kijken, zien we dat het uit twee ketens van nucleotiden
bestaat. Elk nucleotide bevat desoxyribose, een fosfaatgroep en een stikstofbase. Er
zijn 4 basen: adenine (A), thymine (T), cytosine (C), en guanine (G). Deze zijn
allemaal enkelstrengs, en door zich te verbinden met een andere base aan de
andere enkelstrengse nucleotideketen ontstaat dubbelstrengs DNA. Dit verbinden
gaat altijd in vaste combinaties: A verbindt met T, en C verbindt met G.
Kijk je nog iets beter, dan zie je de volgende verschillende stoffen in zo een
nucleotideketen.
Hieronder zie je goed hoe het DNA rond eiwitten, oftewel histonen, is gewikkeld.
Een- of meercellig
Bij eukaryoten het DNA in de celkern. Bij prokaryoten zit het circulaire DNA in het
cytoplasma. Korte stukjes DNA heten plasmiden en die zitten ook los in de cel.
DNA bevat het bouwplan voor een organisme. Nog specifieker: het geeft ribosomen
in cellen de opdracht om bepaalde eiwitten te maken. Al deze eiwitten samen, of
erfelijke informatie, vormen het genoom van een organisme.
Hoe het DNA terug te vinden is, ligt aan hoe een organisme is opgebouwd. Als een
organisme meercellig is en een celkern heeft, oftewel een eukaryoot is, ligt het DNA
in de celkern, het mitochondriaal DNA in de mitochondriën en in de
bladgroenkorrels. Bij prokaryoten, organismen zonder celkern, ligt het DNA los in de
cel.
De volgorde van nucleotiden in een DNA molecuul noem je de sequentie. Dit kan
worden gelezen door ribosomen, die door het aflezen van het DNA bepaalde
eiwitten maken. Echter is niet al het DNA af te lezen, of staat niet elk stukje DNA ook
voor daadwerkelijk eiwit wat gemaakt moet worden. Dit soort DNA noem je
, niet-coderend DNA. Binnen een gen kan je coderend en niet-coderend DNA
vinden. De stoffen die uit niet-coderend DNA gemaakt worden, helpen bij de
synthese van eiwitten.
Eiwitsynthese
Ribosomen maken op basis van RNA eiwitten.
De code die gelezen wordt staat voor het eiwit dat gemaakt moet worden.
Gen
Een gen is dus het deel van het DNA molecuul dat de sequentie bevat voor 1 of
meerdere eiwitten. Soms kan een gen de informatie voor meerdere eiwitten
bevatten.
DNA-replicatie
Verschillende fase
Welke cel in je lichaam je ook bekijkt: overal zit hetzelfde DNA in.
DNA moet gedupliceerd worden in de moedercel voordat het DNA verdeeld wordt
over twee dochtercellen. Dit gebeurt tijdens de S-fase. Eerst worden hierbij de
verbindingen tussen de basenparen van het DNA-molecuul verbroken. Hierdoor
gaan de twee DNA-strengen uit elkaar. Om deze strengen te verbinden met de
vrijgekomen stikstofbasen, helpt het DNA-polymerase hierbij. Uiteindelijk ontstaan
twee dezelfde DNA-moleculen.
Dit DNA-polymerase schuift langs de enkelvoudige DNA streng en verbindt losse
nucleotiden.
Chromatiden
Het enige punt wat niet gereproduceerd wordt is het centromeer. Tot de mitose blijft
het centromeer intact, waarbij elk chromosoom uit twee chromatiden bestaat. Een
chromatide is hierbij nieuw, de ander niet.
Daarna beland de cel in de M-fase, waarbij het begin van de mitose door
spiraliserende chromosomen getekend wordt. De chromosomen worden korter,
dikker en zijn met een microscoop zichtbaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sophie2006. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75619 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now