Summary
Samenvatting Hoofdstuk 3 geschiedenis
- Course
- Level
Een samenvatting van het derde hoofdstuk van het feniks geschiedenis boek.
[Show more]
Seller
Follow
jonnedaantje
Content preview
Hoofdstuk 3: Tijd van monniken en ridders [500-1000]Paragraaf 1: Leenheren en leenmannen
Kenmerkende aspecten
- Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
Door interne strijd, economische problemen en volksverhuizingen verdwenen de eenheid en het
bestuur in het Romeinse Rijk. Rond 800 had de Frankische koning Karel de Grote in het huidige
Frankrijk en Duitsland zo’n groot rijk veroverd, dat hij tot keizer werd gekroond. Hij werd daarmee in
West-Europa de eerste keizer sinds de val van het West-Romeinse Rijk. Vorsten probeerden de
controle over hun gebieden te houden door mensen aan zich te binden met een eed van trouw in ruil
voor het geven van een leen, een feodum. Zo ontstond het feodalisme of leenstelsel, de kenmerkende
bestuursvorm van de middeleeuwen. Onder sterke vorsten, zoals Karel de Grote, was het een
uitstekende manier om een groot rijk te besturen. Maar onder zwakke koningen leidde het tot strijd
tussen de leemannen en de koning, waar vooral de rest van de bevolking onder te lijden had.
In de noordelijke streken van Gallië, het gebied dat rond 55 v. Chr. door Julius Caesar was
onderworpen, leefden verschillende Keltische en Germaanse stammen. Een deel van deze stammen
was vrijwillig in het Romeinse Rijk gaan wonen, vaak met als taak om de grens te verdedigen. Ze
werden door de Romeinen foederati genoemd, betaalden belastingen en leverden soldaten in ruil voor
de Romeinse bescherming en het delen in de welvaart. Door de oprukkende stammen uit Noord- en
Oost-Europa, in combinatie met een verzwakt centraal gezag, vielen in de vijfde eeuw de noordelijke
grenzen van het Romeinse Rijk weg. Germaanse stammen die niet waren geromaniseerd trokken in
zodanig grote aantallen de provincies binnen, dat we spreken van Volksverhuizingen.
Paragraaf 2: Hofstelsel en horigen
Kenmerkende aspecten
- De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een
zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Het wegvallen van het Romeinse Rijk had grote gevolgen voor de economie. Doordat het centrale
bestuur verdween en er veelal onvoldoende geld was, verslechterde het onderhoud van wegen en
bruggen. Steden verloren een groot deel van hun bevolking. De agrarische-urbane samenleving van de
Romeinen veranderde steeds meer in een agrarische samenleving. De geldeconomie verdween en
maakte plaats voor de ruilhandel. Landgoederen ontwikkelde zich tot autarkische systemen, die
weinig van de buitenwereld nodig hadden.
In het Romeinse Rijk hadden de steden een bestuursfunctie en waren centra van handel en nijverheid.
Grootgrondbezitters vormden, samen met de Romeinse bestuursambtenaren en de rijke handelaren,
de elite. Onder aan de sociale ladder stonden de slaven. Een samenleving die zo ingedeeld, heet een
agrarisch-urbane samenleving. Door de Germaanse invallen in de vijfde eeuw liepen de steden leeg en
werd de maatschappij agrarischer van karakter. De landbouwproductie daalde sterk en veel kleine
boeren konden zich niet handhaven. Ze plaatsten zich onder de bescherming van een naburige
grootgrondbezitter, maar moesten daarvoor wel hun eigen akkers en vrijheid prijsgeven.
Grootgrondbezitters organiseerden hun landgoederen in domeinen. Zon domein was grotendeels
zelfvoorzienend (autarkie). In plaats van een agrarisch-autarkische samenleving.
De nieuwe Frankische elite werd gevormd door de koning en zijn ridders, zijn gevolg van krijgslieden.
Deze werden steeds rijker. Hieruit ontwikkelde zich de in de Middeleeuwen zo machtige adel.
Daaronder had je een sociale laag van vrijen. Deze mensen werkten bijvoorbeeld als boer op eigen
grond of op een van de landheer gepachte boerderij, aan wie ze de pacht in natura betaalden. Een vrije
had echter ook plichten, waarvan de heervaart de zwaarste was. Dit was een soort dienstplicht, want
alle vrije mannen moesten hun heer op het slagveld bijstaan. Een heervaart betekende voor een vrije
dat hij zijn akkers lange tijd onbeheerd moest achterlaten. In de zevende en achtste eeuw gaven
steeds meer brijen hun status op om zich als horigen onder bescherming van een lokale heer te
stellen. In ruil hiervoor gaven zij hem een deel van de oogst, bewerkte ze zijn akkers en voerden ze
verschillende herendiensten uit. Horigen mochten het landgoed niet verlaten zonder toestemming van
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jonnedaantje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82956 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now