Summary
Samenvatting Hoofdstuk 4 geschiedenis + begrippen
- Course
- Level
Een samenvatting van het vierde hoofdstuk van het feniks geschiedenis boek met bijbehorende begrippenlijst.
[Show more]
Seller
Follow
jonnedaantje
Content preview
Hoofdstuk 4: Tijd van steden en staten [1000-1500]Paragraaf 1: Steden: handel en nijverheid
Kenmerkende aspecten
- De opkomst van handel en ambacht die de basis legden voor het herleven van een agrarisch-
urbane samenleving.
- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
In de elfde en twaalfde eeuw waren er grote landbouwontginning. Daardoor steeg de voedselproductie
en nam de bevolking snel toe. Mensen gingen weer in de steden wonen en werken. Waar nog steeds
minder voedsel werd verbouwd, ontwikkelde de steden zich minder snel. In Noord-Italië en Vlaanderen
lagen veel steden, daarvan waren Brugge, Genua en Venetië de belangrijkste handelssteden, tussen
die twee gebieden ontstond handel. Het gebruik van geld als betaalmiddel nam weer toe.
In de vroege middeleeuwen waren de kleine dorpsgemeenschappen economisch vrijwel geheel
zelfvoorzienend. Op het domein deden de horigen het werk en kreeg de heer de pacht en de kerk 10%
van de oogst, de rest was voor eigen consumptie, de boeren maakten alles zelf. Er waren zeven dingen
die voor grote veranderingen zorgden in de landbouw:
1. Ontginning (het voor de landbouw gereed maken van wilde grond).
2. Inpoldering.
3. Bemesting.
4. Er was een nieuwe ploeg die de grond ook omkeerde in plaats van alleen de grond lossen te
maken, bovendien was deze ploeg gemaakt van ijzer in plaats van hout.
5. Ossen werden vervangen door paarden.
6. Het tweeslagstelsel veranderde naar het drieslagstelsel (⅓ van de grond ligt braak in plaats
van ½, dus 66% van het land werd gebruikt in plaats van 50%)
7. Juk (houten balk die op de schouders wordt gedragen om de last te verplaatsen)
De voedseloverschotten op het platteland maakten de ontwikkeling van steden mogelijk. Veel boeren
gingen van akkerteelt naar veeteelt. Mensen konden nu ook door handel en nijverheid in hun
levensonderhoud voorzien. Mensen in de steden maakten van hun ambacht hun beroep. Handelaren
van een stad organiseerden zich in koopmansgilden. Het organiseren van een Hanze – een aantal
steden waarvan de handelaren samenwerkten – was een volgende stap in de schaalvergroting van de
handel tussen regio’s.
In de twaalfde eeuw stimuleerden de koningen, hertogen en graven de ontwikkeling van steden door
het bevorderen van de handel en de nijverheid. Indirect vergrootten de steden de macht van de adel,
omdat de edellieden meer belastingen ontvingen en via de stad het omliggende platteland konden
besturen, controleren en verdedigen. Door een vloedgolf in Brugge veranderde de bereikbaarheid van
de stad. De bloei van Genua en Venetië was vooral te danken aan overzeese handel.
Het Oostzeegebied werd een belangrijke leverancier van graan en vis voor steden in onze drassige
kuststreken, waar door mislukte graanoogsten weleens hongersnood dreigde. In de Champagne, een
streek in Noordwest-Frankrijk, organiseerden in de twaalfde en dertiende eeuw verschillende steden
gedurende een aantal weken in het jaar een jaarmarkt. Daar werden de producten van de Hanze en van
Vlaanderen uitgewisseld tegen die van Noord-Italië of tegen de zeer kostbare specerijen en zijde uit
Azië en goederen uit de Arabische wereld. In plaats van handel in natura werd er weer meer geld
gebruikt. De toenemende geldeconomie stimuleerde de handel, maar had ook beperkingen. Vorsten en
steden sloegen elk hun eigen munt en het vervoer van geld was een gevaarlijke onderneming. Geld
lenen tegen rente om een investering te kunnen doen was in de christelijke wereld verboden.
Geldwisselaars boden hiervoor uitkomst. Deze mensen wisselden de vreemde valuta in tegen geld dat
in een stad gangbaar was, via die geldwissel werd het renteverbod omzeild, omdat ze voor een
wisseltransactie extra geld vroegen voor de gemaakte kosten. Handelaren betaalden vaak pas een
jaar later, op een afgesproken jaarmarkt, voor de geleverde waar. Daarom lieten ze voor het
verschuldigde bedrag een wissel (schriftelijke betalingsopdracht) opstellen en ondertekenen. Het
gevaarlijke geldtransport was nu niet meer nodig. In de viertiende eeuw nam het belang van deze
jaarmarkten af, omdat oorlog de Franse Champagne onveilig maakte. Door de kruistochten en de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jonnedaantje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82956 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now