Uitgebreide uitwerking van alle leerdoelen van Ontwikkelingspsychologie. Gebaseerd op het boek Ontwikkelingspsychologie en de hoor-en werkcolleges. Alles wat je moet weten voor het tentamen! Handig per hoofdstuk uitgewerkt. Behaald cijfer: 9,6
1. De studenten kunnen de volgende theorieen uit de ontwikkelingspsychologie
beschrijven:
Psychodynamisch perspectief (Freud, Erikson)
Focus op innerlijke krachten; gedrag wordt gemotiveerd door innerlijke krachten,
herinneringen en conflicten (voornamelijk onbewust)
a. Psychoanalytische theorie (Freud)
Doorlopen van fasen waarin genot of bevrediging gericht is op een andere
biologische functie. In de specifieke leeftijdsperiodes zijn dit het centrum van de
lustgevoelens.
Orale fase: borstvoeding, baby’s stoppen alles in hun mond
Anale fase: zindelijk worden, controle sluitspier en op zichzelf en omgeving
Fallische fase: kleuterleeftijd, ontdekken geslacht
Latentie fase: sociaal-emotioneel groeien, minder hormonen, seksueel sta
je stil
Genitale fase: interesse in het andere geslacht
Id = primitieve aangeboren deel van de persoonlijkheid
Ego = rationeel en redelijk deel van de persoonlijkheid; gaat om met de realiteit;
wordt constant lastiggevallen door id en superego.
Superego = geweten, maakt onderscheid tussen goed en kwaad; overgebleven van de
onderdrukking van ouders
b. Psychosociale theorie (Erikson, ging verder op Freud)
Andere benadering. Nadruk op sociale interactie met anderen. Mens wordt
gevormd en belemmerd door samenleven en cultuur. In elk stadium
conflict/crisis. Gaat het hele leven door.
Zuigelingen fase (0-18 mnd.): vertrouwen vs. wantrouwen -> hoop
Peuter fase (18 mnd. – 3 jr.): autonomie vs. schaamte en twijfel -> wil
Kleuterfase (3 – 5 jr.): initiatief vs. schuldgevoel -> doelgerichtheid
Basisschoolfase (6 – 12 jr.): vlijt vs. minderwaardigheid -> competentie, je
kunt anders zijn dan de ander
Adolescentiefase (12 -18 jr.): identiteit vs. identiteitsverwarring -> trouw
Vroege volwassenheid (18 – 35 jr.): intimiteit vs. isolement -> liefde
Middelbare volwassenheid (35 – 55/65 jr.): generatieve vs. stagnatie ->
zorg
Late volwassenheid (55 – 65 jr.): ego-integriteit vs. wanhoop -> wijsheid
Behavioristisch perspectief (Watson, Skinner, Bandura)
Hoe beïnvloeden externe factoren het (leer)gedrag van mensen? Gaat om
waarneembaar gedrag
o Je komt zonder aangeboren dingen op de wereld
o Maakbare wereld -> de mens is kneedbaar en kan alles worden
Klassiek conditioneren (Pavlov): een vorm van leren waarbij een organisme
op een bepaalde manier leert reageren op een neutrale stimulus die de
respons normaal gesproken niet uitlokt.
Stimulus -> Persoon -> Respons
Operante conditionering (Thorndike, Skinner):
, Gebruik maken van positieve of negatieve consequenties. Belonen bij goed
gedrag. Straf onderdrukt ongewenst gedrag, leidt NIET automatisch tot
gewenst gedrag. Belonen van gewenst gedrag is effectiever (Thorndike).
Modelleren (Bandura): een formele techniek om de frequentie van gewenst
gedrag te verhogen en de frequentie van ongewenst gedrag te verlagen.
Mens leert d.m.v. imitatie (sociaal leren)
Het cognitief perspectief (Piaget)
Functies intelligentie: hoe leren mensen de wereld kennen, begrijpen en hoe denken
ze hierover na. Informatieverwerking en de invloed op het gedrag. Vernomen kennis
wordt georganiseerd, aangepast aan de omgevingseisen.
Doel adaptatie betekenisverlening & aanpassen aan de omgeving:
- Assimilatie: nieuwe ervaring in het bestaande schema, schema wordt niet
uitgebreid.
- Accommodatie: door nieuwe ervaring wordt bestaand schema veranderd.
Vier stadia van cognitieve ontwikkeling (Piaget):
- Sensomotorisch: alles willen voelen (0 tot 2 jr.)
- Preoperationeel: zichzelf niet los van de wereld zien en dit op een gegeven
moment wel doorhebben (2 tot 7 jr.)
- Concreet operationeel: denkkracht wordt groter, realistischer bekijken (7 tot
12 jr.)
- Formeel operationeel: in staat zijn hypothese opstellen, hoger mentaal
denken (vanaf 12 jr.)
Evolutionair perspectief (Lorenz, Darwin): theorie die probeert gedrag te identificeren
dat het resultaat is van de genetische erfenis van onze voorouders.
Survival of the fittest. 2 vragen:
- Wat is de functie van (dit) gedrag in het kader van het individu?
- Wat is de functie van (dit) gedrag in het kader van de voortplanting van het
individu?
Gedrag heeft te maken met het kunnen overleven in de context waarin je opgroeit
(twee dezelfde vogels in verschillende omgeving -> verandering in snavel)
Het contextueel perspectief of systemisch perspectief (Bronfenbrenner, Vygotsky):
het perspectief dat kijkt naar de relatie tussen individuen en hun fysieke, cognitieve,
persoonlijkheids- en sociale wereld.
Bio-ecologisch model van Bronfenbrenner:
- Microsysteem: dagelijkse, directe omgeving waarin kinderen leven.
- Mesosysteem: zorgt voor connecties tussen de verschillende aspecten van
het microsysteem.
- Exosysteem: staat voor algemenere invloeden.
- Macrosysteem: vertegenwoordigt de overkoepelende culturele invloeden
waaraan een individu blootstaat.
Cultuurhistorische theorie, ontwikkelingsgericht. De taal is een scharnier tussen
materieel handelen (omgeving) en mentaal handelen (taal en zintuigen). De
volwassene heeft een belangrijke rol in de ontwikkeling van het kind.
2. De studenten kunnen aan de volgende aspecten van de geboorte en pasgeborenen
inhoud geven:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller logologopedie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.
