Summary
Samenvatting - recht
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting rond de opleidingsonderdeel recht
[Show more]
Seller
Follow
danillineschaubroeck
Content preview
RECHTDEEL 1. ALGEMENE INLEIDING TOT HET RECHT
RECHT: BEGRIPSOMSCHRIJVING
○ recht is meerduidig begrip
○ recht is een geheel van gedragsregels…
○ … die afdwingbaar gesteld zijn door de overheid
● sanctioneerbaar gesteld
Indicatieve regels
○ zegt wat is en niet anders kan
○ bijvoorbeeld: 1+1 = 2 OF appels vallen recht naar beneden
Rechtsregels
○ kan gesanctioneerd worden door een overheid (door een rechtbank)
○ bijvoorbeeld: stoppen voor een rood licht
Gedragsregels
Gedragsregels zijn voorschriften die worden opgelegd om ons gedrag in een
bepaalde richting te sturen
○ wat anders kan, maar niet anders mag
○ bijvoorbeeld: niet smakken aan tafel
Afdwingbaar gesteld door de overheid
○ afdwingbaarheid zorgt dat men regels niet zomaar ongestoord naast zich
neergelegd
○ afdwingbaar gesteld ≠ gemaakt, uitgevaardigd moet worden door overheid
○ andere instanties of burgers
○ sanctioneerbaar ≠ strafbaar
,○ strafsancties worden opgelegd bij misdrijven - misdrijven zijn schendingen
van welbepaalde rechtsregels, namelijk strafrechtregels
○ misdrijven = moord, diefstal, doodslag, opzettelijke slagen en verwondingen
○ bijvoorbeeld: celstraf, geldboete, wetstraf
HET DOEL VAN HET RECHT
○ orde en rechtszekerheid inbrengen in maatschappij
○ betekent niet noodzakelijk rechtvaardigheid
BRONNEN VAN HET RECHT
De wetgeving in ruime zin
○ belangrijkste rechtsbron
○ federale wetten: wetgeving gestemd door het federale parlement
↪ wetten in enge zin; herkenbaar aan het woord ‘wet’ in de titel
voorbeeld: Wet 22 augustus 2022 betreffende de rechten van de patiënt
○ decreten en ordonnanties: wetgeving gestemd door de
deelstaatparlementen in ons land
○ beslissingen van de uitvoerende macht: koninklijke besluiten, ministeriële
besluiten, provinciale en gemeentelijke besluiten…
Waar vind je wetgeving?
○ gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad
○ wie een bepaald wet opzoekt in het BS, is niet zeker of hij wel de meest
recente versie te pakken heeft
○ opzoeken via andere databank - bevat geconsolideerde wetgeving
○ bestaat uit basistekst en alle latere wijzigingen
De (rechts)gewoonte
○ de gevestigde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap als
bindende rechtsregels worden beschouwd
○ bijvoorbeeld: wanneer een ambtenaar van burgerlijke stand het overlijden
van een persoon moet vaststellen, is het ‘de gewoonte’ dat hij zich tevreden
stelt met een attest van overleden dat is opgesteld door een geneesheer
De algemene rechtsbeginselen
○ ongeschreven gedragsregels die op een bepaald ogenblik essentieel
worden geacht voor de samenleving
De rechtspraak
○ geheel van rechterlijke uitspraken: vonnissen, arresten en uitspraken van
andere rechtscolleges
○ enkel bindend voor de betrokken partijen; wel gezaghebbend in
gelijkaardige gevallen
○ vult leemtes in wet op
,De rechtsleer
○ het geheel van de publicaties waarin rechtsgeleerden hun opvattingen over
het recht meedelen
○ rechtsleer = gezaghebbende rechtsbron
↬ niet algemeen bindend, wel grote invloed uitoefenen op de wetgeving
en rechters
Private regelgeving
○ niet alleen overheden, maar ook private personen kunnen rechtsregels tot
stand brengen
○ bijvoorbeeld: overeenkomsten
○ geldige overeenkomsten zijn bron van recht(sregels), enkel bindend voor
contractspartijen
DE INDELING VAN HET RECHT
PUBLIEKRECHT PRIVAATRECHT GEMENGD
organisatie en werking
overheid
tussen OH en burgers burger - burger
○ staatsrecht ○ handelsrecht ○ arbeidsrecht
(grondwettelijk recht) ○ burgerlijk recht: ○ sociale
○ administratief recht ↬ personenrecht zekerheidsrecht
○ strafrecht ↬ familierecht
○ fiscaal recht ↬ huwelijksvermogensrech
○ gerechtelijk recht t
(= procesrecht) ↬ overeenkomstenrecht
↬ gerechtelijk ↬ onrechtmatige daad
privaatrecht ↬ zakenrecht
↬ strafprocesrecht ↬ erfrecht
PUBLIEKRECHT → dwingend recht
○ regelt de organisatie en werking van de overheid
○ regel de relatie van de overheid met de burgers
○ tot het publiekrecht behoren volgende rechtstakken:
GRONDWETTELIJK ○ bevat fundamentele regels van het publiekrecht
RECHT ↬ belangrijkste regels over inrichting en werking
van verschillende staatsmachten
↬ de fundamentele rechten en vrijheden van
burgers ( = de mensenrechten)
BESTUURSRECHT ○ regelt werking en structuur van de organen van
OF uitvoerende macht
ADMINISTRATIEF ○ maak je wegwijs in de verschillende administratieve
RECHT
diensten en hun werking
○ ook in het statuut van de ambtenaren die er
werken
, STRAFRECHT ○ bestaat uit regels met betrekking tot het opleggen
van sancties
↬ boete, misdrijf, diefstal
FISCAAL RECHT ○ het geheel van regels met betrekking tot het heffen
en innen van belastingen
GERECHTELIJK ○ regels met betrekking tot:
RECHT OF ↬ organisatie, bevoegdheid en werking van
PROCESRECHT rechtscolleges
↬ manier waarop men moet procederen
↬ rechtsmiddelen die tegen een rechterlijke
uitspraak kunnen worden aangewend
↬ uitvoering van rechterlijke uitspraken
○ verder opgedeeld in: gerechtelijk privaatrecht en
strafprocesrecht
↬ gerechtelijke privaatrecht: van toepassing op
geschillen
↬ strafprocesrecht: voorbeschrijft hoe misdrijven
worden vervolgd en bestraft
PRIVAATRECHT → aanvullend of dwingend recht (hangt af van)
○ regelt verhouding tussen burgers onderling
○ tot het privaatrecht behoren volgende rechtstakken:
HANDELSRECHT ○ enkel van toepassing op handelaars en op daden
van koophandel
BURGERLIJK RECHT ○ regelt verhoudingen tussen burgers in het
algemeen
○ gelden voor alle burgers, zonder onderscheid van
stand of beroep
↬ personenrecht
↬ familierecht: verhoudingen tussen echtgenoten,
tussen ouders en kinderen, tussen personen die
scheiden of gescheiden zijn en tussen
ongehuwd samenwonende
↬ huwelijksvermogensrecht: verhouding tussen
gehuwden
↬ overeenkomstenrecht: verhoudingen ontstaan
op basis van een overeenkomst
(huurder-verhuurder)
↬ onrechtmatige daad
↬ zakenrecht: rechten die burgers kunnen laten
gelden t.o.v. allerhande soorten goederen
↬ erfrecht: verhouding tussen erflater en
erfgenamen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller danillineschaubroeck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.19. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now