Summary

samenvatting klinische laboratoriumtechnieken: deel hematologie

3 purchases

Course

Institution
Universiteit Antwerpen (UA)

Samenvatting van alle hoofdstukken die gegeven werden onder het hoofdstuk van hematologie. Gebruik gemaakt van de slides en eigen notities. Vele afbeeldingen gebruikt, gezien er op het examen ook afbeeldingen zullen gevraagd worden

[Show more]

Preview 4 out of 56 pages

View example

Uploaded on November 18, 2023
Number of pages 56
Written in 2023/2024
Type Summary

hematologie

Institution
Universiteit Antwerpen (UA)
Education
Biomedische Wetenschappen
Course Unknown

lauraheyndrickx

Member since 5 year 34 documents sold

$14.05

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Introductie Immuun hematologie
Geschiedenis
 Bloedtransfusies kende in verleden veel nefaste gevolgen
o Van dieren en mensen, maar ook rechtstreeks transfereren mogelijk
→ transfusiereacties gaven geen verbetering van patiënt, integendeel
→ kerk verbood bloedtransfusies
 Rond 1900 evolueerde de kennis en slaagde men erin bloed onstolbaar te houden
→ veel interesse in diagnostische testen
o Veel onderzoek naar interacties van antistoffen en antigenen, voornamelijk in kader
van infecties en diagnostiek van infecties
 Karl Landsteiner voerde een eenvoudig experiment uit bij gezonden
o Rode bloedcellen van 20 vrijwilligers werden gescheiden van plasma/serum
Mengen van RBC van 1 vrijwilliger met serum/plasma van andere vrijwilliger
→ agglutinatiereacties waargenomen
 Liet toe om verschillende groepen te onderscheiden van combinaties die wel
agglutineerde en deze die dat niet deden
 Patronen bleken dan later de A en B bloedgroepen te zijn
 Vanaf 1921 werd gekozen om ABO bloedgroepen te gebruiken
o A, B, AB en O (van Ohne/getal 0 → afwezigheid A en B antigenen)
o Anti A en Anti B antistoffen
 In 1939 beschreef men echter toch een transfusiereactie ondanks matchen van bloedgroep
o Belangrijke TX reactie trad op, wat verder diende onderzocht worden
 Serum van acceptor agglutineerde RBC van donor
→ antistoffen zullen aanwezig zijn anders dan anti A en anti B
o Kind krijgt antigenen van vader die vreemd zijn aan moeder = non ABO AG
transplacentaire passage van antigenen naar moeder = FMH = fetomaternal
homerrhage
 Kleine hoeveelheden bloed van foetus in maternele circulatie tijdens partus
of bij trauma gedurende zwangerschap
 voldoende voor rhesus immunisatie
o als baby Rh+ bloed erft van de vader en de moeder is Rh-
dan kunnen er problemen optreden indien bloedcellen van
beide partijen mengen tijdens geboorte
 D-positief bloed aan gezonde D-negatieve persoon
geeft 70-80% kans op ontwikkeling antistoffen
D-positief bloed aan D-negatieve patiënt geeft 35%
kans op ontwikkeling antistoffen

Figuur 1: moeder maakt antistoffen aan tegen Rh+ bloed, wat bij een
volgende zwangerschap de foetus in gevaar kan brengen

1

, productie van antistoffen door moeder = non ABO AS
transplacentaire passage antistoffen → erytroblastosis fetalis = HDN
 = Hemolytic disease of the newborn
transfusie met vaderlijk donorbloed, geeft transfusiereactie door deze antistoffen
 Opwekken van proef antistoffen bij konijnen tegen RBC AG rhesusaapjes
o RBC van rhesusaapjes ingebracht bij konijnen die hiertegen antistoffen creëerde
 Antistoffen agglutineren RBC van rhesusaapjes
 Antigenen waartegen antistoffen gericht zijn wordt Rhesus D
antigen genoemd en zijn sterk immunogeen
o Anti Rhesus D antistoffen zijn frequent oorzaak van HDN
 Andere bloedgroepsystemen werden ook opgesteld
o Familie Kelleher had een pasgeborene met HDN en ontdekte antistof anti-K
 Ongeveer 7% van donorpopulatie is K-positief
o John Kidd’s 6de zoon had bij de geboorte HDN
 Antigenen van de vader vormde anti-JK antistoffen bij moeder
 Ongeveer 77% donorpopulatie is Jka- positief
o Richard Duffy
 Hemofilie met historiek van talrijke transfusies (toediening ontbrekende
stollingsfactoren)
 Hemolytische transfusiereactie na transfusie door antistof anti-Fya
o Ongeveer 65% donorpopulatie is Fya-positief

Samengevat
 Antigenen
o ABO bloedgroepen
o Rhesus bloedgroep (D-positief en d = D-negatief) met ondergroepen CcEe
o K, Fy, a en Jka
 Antistoffen
o Anti A en anti B bij ABO bloedgroepen bij gezonde personen
o Anti D bij sommige patiënten

Bloedgroepsystemen
 Bloedgroep = iedere variatie of polymorfisme waargenomen in bloed
o In praktijk beperkt tot antigenen aan oppervlak van bloedcellen
 Voornamelijk rode bloedcellen, maar ook mogelijk onderscheid te maken in
witte bloedcellen (van belang bij transplantatie organen en beenmerg) en in
bloedplaatjes (van belang bij transfusie thrombocyten)
o Membraantransporters op rode bloedcel zullen van belang zijn voor Rhesus en Kidd
bloedgroepen, receptoren/adhesiemoleculen voor Duffy, enzymen voor Kell,
glycocalyx voor MNS en structurele membraan componenten voor ABO
 Biochemische bloedgroepen verschillen in de vorming van antigenen
o 1 of meerdere bloedgroep antigenen gecontroleerd door 1 enkel gen of een cluster
van 2/3 homologe genen
 2 groepen van bloedgroep antigenen binnen biochemie
 Proteïnen als primair product van bloedgroep gen
 Glycoproteinen of glycolipiden waarbij product van bloedgroep gen
bestaat uit glycosyltransferase enzyme
 ABO bloedgroepantigenen

2

,  Erfelijk kenmerk om A- B-, AB- of O-positief te zijn berust op
expressie van één gen coderend voor suikertransferase
o Afhankelijk van welke suikertransferase gevormd wordt
kunnen de bloedgroepen onderscheiden worden van elkaar
 Polymorfismen zijn hoogstwaarschijnlijk ontstaan door selectieve druk
o Bv: Malaria parasiet gingen RBC binnen via Duffy bloedgroep
 Personen met afrikaanse bloedgroep zijn bijna telkens negatief op Duffy
bloedgroep
o Factoren van selectieve druk zijn hoogstwaarschijnlijk niet meer van toepassing
 Bloedgroep antigenen leiden of kunnen leiden tot vorming van antistoffen
o Antigeen is molecule dat door het lichaam als vreemd wordt beschouwd en in staat
is een reactie van het afweersysteem op te wekken → vorming antistoffen
 Voornamelijk terug te vinden op celwand van rode bloedcellen, maar ook
mogelijk op andere cellen
 Antistoffen (of antilichamen) zijn immunoglobuline die worden
geproduceerd als reactie op antigenen
 Eén antigen triggert de aanmaak van één specifiek antilichaam
 Komen voor als losse moleculen in het bloed en andere
lichaamsvochten, maar kunnen ook vastzitten aan witte bloedcellen
o Fungeren zo als een zintuig van de betreffende cel
 Natuurlijke antistoffen (anti A en anti B)
o Altijd gevormd na blootstelling aan antigen homoloog aan
bloedgroep antigen →alle kindjes met bloedgroep A gaan
uiteindelijk anti-B ontwikkelen, bij bloedgroep O ontwikkel je
zowel anti A als anti B, bij bloedgroep AB geen van beide
 Niet aanwezig bij pasgeborene, wel rond de leeftijd
van 6 maanden
o Homologe antigenen komen overvloedig in natuur voor
(meestal in de darm)
 Niet-natuurlijke (of irreguliere) antistoffen (non-ABO)
o Na rechtstreeks contact met bloed met vreemde bloedgroep
antilichamen (bv: na transfusie of na zwangerschap FMH)
o Bloedgroep antigenen, maar voornamelijk de daarbijhorende antistoffen spelen een
belangrijke rol in transfusie en zwangerschap (FMH met gevaar voor HDN en EF)

Figuur 2: voorproef = bepaling aan- of afwezigheid van antigenen op RBC, Tegenproef is bepaling
aan- of afwezigheid van natuurlijk of reguliere antistoffen in plasma/serum

3

, Immunologie
 Immunoglobuline kennen 2* heavy chains en 2* light chain
o Fragment antigen binding (FAB) met H en L en fragment crystalizable (Fc) met H
 Eerste categorie van aangemaakte antilichamen = IgM
o Voornamelijk pentameer (10 antigen bindingsplaatsen)
 Geen placentapassage, wel directe agglutinatie van rode bloedcellen
o Goede complementbinding
 IgG kent verschillende subklassen die al dan niet complement activeren
o Kennen wel placentapassage, maar geen directe agglutinatie van RBC
o Verschil in subklassen bevind zich op niveau van de gammaketen
 G1 en G3 kennen goede complementactivatie, G2 soms en G4 nooit
o Aanwezig op monocyten en macrofagen
 Kennen receptoren voor Fc deel van IgG → kunnen op deze manier
antistoffen uit de circulatie halen
 Complement systeem/cascade als lawinesysteem
o Immunologische gevolgen verbonden aan antistof-antigen interactie
 Antistoffen bevestigen zich op antigenen van de RBC → MAC complex
activeert het gevormde complement
 Bij volledige activatie zal MAX een gaatje in membraan RBC geven
→ RBC wordt gefagocyteerd
 Activatie complementcascade kan resulteren in het aanmaken van een
membraan attack complex (MAC)
 RBC worden geperforeerd door complement MAC en lyseren
o Cytolyse van RBC → hemolyse
 Voornamelijk IgM antistoffen aan de basis van deze
o Vast te stellen in vitro adhv hemolytisch plasma
o Proberen vermijden tijdens een transfusie
o Verschillende factoren kunnen antistof-antigen associatie beïnvloeden
 pH, ionsterkte reactiemedium, temperatuur, verhouding serum/cellen,
incubatietijd, wasprocedure, AHG reagens (zie later)…
 Antistoffen kunnen aanleiding geven tot 4 belangrijke zaken
o Acute hemolytische transfusiereactie
 Intravasale hemolyse zoals beschreven bij MAC
 Extravasale hemolyse
 IgG gaat op RBC binden en deze zo sensitiseren = opsonisatie
o Proces in de lever
 Als complement activatie gestopt is bij C3b fungeert
dit alsnog als opsonine
 RBC waarop gebonden Ig zit, worden in lever
gecapteerd door macrofagen
o Proces in de milt
 RBC waarop gebonden Ig zit, worden in de milt
gecapteerd door macrofagen
o In de macrofagen zullen enzymes een lyse geven
o HDN
o Auto-immuun hemolytische anemie (AIHA)
 Patiënt maakt antistoffen aan tegen eigen bloedcellen

4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauraheyndrickx. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $14.05. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

68175 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling

Summary

samenvatting klinische laboratoriumtechnieken: deel hematologie

Document information

Subjects

Written for

Seller

Reviews received

Content preview