Plantijn Hogeschool van de provincie Antwerpen (AP)
Secundair onderwijs
Algemene didactiek
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
janacaremans
Content preview
Hoofdstuk 1: Wat is didactiek
1.1 Wat is didactiek?
Didactiek = (komt van het latijns didaskein) de wetenschap van het onderwijzen.
Didactiek geeft ons handvatten voor het lesgeven.
De vijf niveaus in het onderwijslandschap:
Nanoniveau = het niveau van de individuele leerling
Microniveau = volledige klasgebeuren
Mesoniveau = concrete organisatie van de school of scholengemeenschap
Macroniveau = algemene structuur van het onderwijs
Globalemaatschappij (supraniveau)
Voorbeelden bij de verschillende niveaus:
Nanoniveau = autisme bij een kind
Microniveau = interacties tussen leerling en leerkracht, klassfeer, manier van lesgeven , …
Mesoniveau = de manier waarop de school wordt bestuurd
Macroniveau = wetgeving, eindtermen, inspectie, …
,1.2 Welke zijn de handvatten van de didactiek:
De wetenschap van het onderwijzen biedt ons een aantal handvatten tijdens het lesgeven. Het didactisch
model gebruiken we om deze handvatten uit te diepen.
1.2.1 D I D A C T I S CH E B E GI N S I T U A T I E :
Voor dat we een lesvoorbereiding gaan op maken zijn er een aantal beïnvloedende factoren waarmee we
rekening moeten houden. De factoren waarmee we rekening moeten houden noemen we de didactische
beginsituatie.
Twee groepen van beginsituatiekenmerken:
Leerlinggegevens
Situationele omstandigheden
1.2.2 O N D E R W I J S D OE L E N :
Tijdens het maken van een lesvoorbereiding is het zeer belangrijk om te weten wat je leerlingen moeten
bereiken. We gaan dus een bepaald doel nastreven.
voordelen vooropgestelde lesdoelen voor de leerkracht:
Leerlingen duidelijk informeren over de bedoeling en de inhoud van de les
Je kan geschikt leer- en oefenmateriaal gebruiken
Door vooropgestelde doelen kunnen we beter nagaan of de leerlingen het doel hebben bereikt
Voordelen vooropgestelde lesdoelen voor leerlingen:
Ze kunnen op een duidelijke en ondubbelzinnige wijze lezen wat er van hen verwacht wordt
Het is een belangrijk middel voor zelfevaluatie
Kan bijdragen tot de studiemethode van de leerling
1.2.3 D I D A C T I S CH E P R I N CI P E S :
Didactische principes = zijn richtlijnen en tips om je les aantrekkelijker te maken.
Het is belangrijk dat je tijdens het lesgeven je leerlingen voldoende aanspreekt waardoor ze zich betrokken
voelen bij jes les. Indien de leerlingen betrokken bezig zijn groeit hun welbevinden.
1.2.4 D I D A C T I S CH E W E R K V O R M E N :
Didactische werkvorm = manier om je leerstof aan je leerlingen aan te bieden om je vooropgestelde doelen te
bereiken.
Het is dus een middel om je les op een aangename en begrijpelijke manier te geven.
1.2.5 L E E R S T R A T E GI E Ë N :
Iedere schol heeft zijn eigen pedagogisch- didactisch concept. Veel scholen stellen ook hun onderwijsaanbod af
op de werkelijke instroom, de vraag van ouders, … de school moet natuurlijk ook rekening houden met de
eisen van de overheid.
Al deze vereisten moeten we natuurlijk in acht nemen wanneer we tewerk worden gesteld op een school.
,1.2.6 LEERINHOUD:
De leerstof die we aanbieden aan leerlingen wordt meestal bepaald door de maatschappij. Veranderingen in
de maatschappij zullen dan ook in leerstof weerspiegeld worden.
De selectie van leerinhoud gebeurt in functie van de vooropgestelde eindtermen.
1.2.7 L E E R M I D DE L E N :
Didactische materialen = al het materiaal dat je gebruikt om je les te ondersteunen (schoolbord, afbeeldingen, …)
Aan de hand van deze didactische materialen kan je de les verbeteren en kan je de leerlingen helpen om de les te
verwerken, het materiaal ondersteund ook de leerkracht.
De te gebruiken leermiddelen zullen moeten aansluiten bij de leefwereld van de leerlingen. Je zal dus de nieuwe
technologieën een plaats moeten geven binnen de lessen.
1.2.8 EVALUATIE:
Op het einde van een les is het absoluut noodzakelijk om na te gaan of de leerlingen de les hebben begrepen.
Klassiek kunnen we dit gaan testen via een toets of een examen, maar tijdens deze momenten toetst men
enkel de cognitieve vaardigheden.
We kunnen vaardigheden ook evalueren aan de hand van controlelijsten (checklist), gedragsobservaties en
beoordelingsschalen.
Summatief evalueren = het slagen of het niet slagen op testen en examens
Formatief evalueren = de evaluatie dient om leerlingen op regelmatige tijdstippen feedback te geven en of bij te sturen.
1.2.9 LESVOORBEREIDING:
Een lesvoorbereiding is niet verplicht vanuit de inspectie. Een inspectie zal je wel vragen naar je doelen alsook
naar de verwijzing van je eindtermen en leerplan.
1.3 Constructive alignment en backward design:
Als leerkracht ontwerp je lessen door na te denken hoe je de inhouden aan wilt brengen. Hierbij hou je
rekening met het beginniveau en de noden van je studenten.
1.3.1 CONSTRUCTIVE ALIGNMENT:
Constructive alignment = het op elkaar afstemmen van de vooropgestelde competenties, de leer- en
ontwikkelingsactiviteiten en de evaluaties.
Als je een les ontwerpt moet je nadenken over deze drie vragen:
1. Wat moet je student kennen of kunnen na de afloop van de les
2. Welke onderwijs- en leeractiviteiten zijn er nodig om studenten die
competenties aan te leren
3. Hoe kan je toetsen of studenten de beoogde competenties effectief
beheren
Al deze zaken staan met elkaar in verbinding, je moet dus zorgen dat ze op elkaar volgen en logisch
opgebouwd zijn.
, 1.3.2 BACKWARD DESIGN:
Backward design = het is een ontwerpprincipe waarbij
je een les opbouwt vanuit de gewenste
leeruitkomsten. Het einde van het leerproces dus.
BV: vooraf al vast leggen wat je wilt dat de leerlingen
kennen en kunnen op het eindexamen en dat als
startpunt nemen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janacaremans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.83. You're not tied to anything after your purchase.