groepsplan gedrag planmatig werken aan passend onderwijs
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Hogeschool van Amsterdam (HvA)
Unknown
Pedagogiek
All documents for this subject (27)
24
reviews
By: estherverhulst • 10 months ago
By: laurajagtenberg • 10 months ago
By: suliviensintjago • 1 year ago
By: mamkoning • 3 year ago
By: hielkjevanderzande • 3 year ago
Translated by Google
Short, but so complete that everything is
By: nmeer94 • 3 year ago
By: 2010708 • 4 year ago
Show more reviews
Seller
Follow
TanB
Reviews received
Content preview
Groepsplan Gedrag planmatig werken aan passend onderwijs
Hoofdstuk 1: Werken met een Groepsplan Gedrag
Het Groepsplan Gedrag is een instrument waarmee op drie verschillende niveaus activiteiten,
leerlinginterventies en leraarstrategieën kunnen worden gepland om zodoende gedragsproblemen
te voorkomen, dan wel aan te pakken.
Er zijn drie preventieniveaus:
1. Preventieniveau 1: gericht op alle leerlingen in een klas.
2. Preventieniveau 2: gericht op sommige leerlingen. Het betreft leerlingen die kwetsbaar zijn
en opvallen door hun gedrag.
3. Preventieniveau 3: gericht op enkele leerlingen in een klas. Zij vallen op doordat het
probleemgedrag ernstig is en/of een frequent en intensief karakter heeft.
Preventieniveau 1 en 2 kunnen binnen de kaders van passend onderwijs worden beschouwd als
basisondersteuning. Dat wat wordt georganiseerd op preventieniveau 3 valt dan automatisch onder
de zogenoemde extra ondersteuning.
Preventieniveau 1 krijgt het hele jaar door de volledige aandacht van het lerarenteam. Er wordt vier
maal een plan opgesteld. Preventieniveau 2 en 3 worden ingevuld als daartoe aanleiding is.
Preventieniveau 1:
Op dit niveau is een probleem nog geen probleem. Voor iedereen geldt dezelfde basisaanpak.
Alle maatregelen, aanpakken en methodieken zijn bedoeld om een omgeving te creëren die
enerzijds probleemgedrag voorkomt en het sociaal-emotioneel leren bevordert en die
anderzijds de voorwaarden schept om te kunnen presteren binnen de schoolse vakken.
Twee onderdelen in te vullen: de leraar – de groep en sociaal-emotioneel leren (SEL)
De leraar: ondersteuningsbehoefte van de leraar.
De formulering van de ondersteuningsbehoefte bestaat meestal uit de volgende onderdelen:
het te bereiken doel, de eigen competenties van de leraar en de gewenste ondersteuning.
De leraar: evaluatiewijze
Er wordt beschreven op welke wijze de leraar evalueert of de doelen die bij de
ondersteuningsbehoefte zijn geformuleerd ook daadwerkelijk zijn behaald.
De leraar: organisatie
Er worden concrete afspraken rondom de organisatie genoteerd (materialen die gebruikt zijn,
titel van een bestudeerd boek, datum/tijd coachingsgesprek, datum/tijd van een observatie)
De groep en sociaal-emotioneel leren (SEL): fase in de groepsvorming
Er zijn vijf specifieke fasen die tussen de start en het einde van het schooljaar voorkomen:
1. Forming: fase van de kennismaking met elkaar en de omgeving
2. Norming: fase waarin de normen worden bepaald
3. Storming: fase waarin de onderlinge posities worden vastgesteld
4. Performing: fase waarin de klas daadwerkelijk als groep gaat functioneren
5. Adjourning: fase van afscheid nemen.
De groep en sociaal-emotioneel leren (SEL): onderwijsbehoefte(n) van de groep
Iedere fase van de groepsvorming doet een beroep op de kennis, de vaardigheden en de
attituden van de leerlingen.
,De groep en sociaal-emotioneel leren (SEL): SEL competenties waar planmatig aandacht aan wordt
besteed. De vijf SEL-competenties:
1. Besef hebben van jezelf
2. Zelfmanagement
3. Besef hebben van de ander
4. Relaties kunnen hanteren
5. Keuzen kunnen maken
De groep en sociaal-emotioneel leren (SEL): te bereiken doelen
Op deze plaats in het groepsplan worden de te bereiken doelen weergegeven. Het gaat om
de doelen van de groepsvormende activiteiten om de doelen van het preventieprogramma.
Doelen voldoen aan het SMART-model (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Reëel,
Tijdgebonden)
De groep en sociaal-emotioneel leren (SEL): groepsactiviteiten
De leraar kiest activiteiten die voortbouwen op de voorafgaande periode en activiteiten die
passen bij de te verwachten ontwikkeling van de groep.
De groep en sociaal-emotioneel leren (SEL): wijze van effecten meten
De leraar beschrijft op welke wijze en met welke materialen hij het effect van de doelen gaat
meten.
De groep en sociaal-emotioneel leren (SEL): organisatie
Concrete afspraken rond de organisatie worden genoteerd (de periode waarin de SEL-lessen
worden aangeboden, bespreking van de verzamelde toets- of observatiegegevens, manier
waarop het lerarenteam de ontwikkeling van de klas bespreekt)
Preventieniveau 2:
Het gaat om 7-10 procent van de leerlingen, voor wie een preventieve aanpak op
schoolniveau alléén onvoldoende is.
Het betreft leerlingen die meer dan anderen het risico lopen zich problematisch te
ontwikkelen (children at risk)
De ondersteuning die de leerlingen op dit niveau krijgen, behoort tot de basisondersteuning
zoals deze binnen passen donderwijs wordt geformuleerd.
Er wordt planmatig gewerkt aan de gedragsveranderingen. Na een fase waarin informatie wordt
verzameld, volgt er een fase waarin de gedragsondersteuning wordt gepland en uitgevoerd.
De leraar: ondersteuningsbehoefte van de leraar/leraren
De leraar maakt kentbaar wat hij nodig heeft om een leerling (of een groepje leerlingen) de
gewenste ondersteuning te bieden)
De formulering van de ondersteuningsbehoefte bestaat meestal uit de volgende onderdelen:
te bereiken doel, eigen competenties van de leraar en de gewenste ondersteuning)
De leraar: evaluatiewijze
Er wordt beschreven hoe de leraar bepaalt of het doel is behaald.
De leraar: Organisatie
Er worden concrete afspraken rondom de organisatie genoteerd.
De leerling(en): korte omschrijven van het gedrag
, Korte, feitelijke omschrijving van het gedrag dat je problematisch vindt.
De leerling(en): Onderwijsbehoefte(n) van deze leerlingen
Het draait met name om de risicofactoren die zijn gevonden. Vanuit deze risicofactoren wordt
de onderwijsbehoefte van de leerling(en) opgesteld.
De leerling(en): welke beschermende factoren krijgen extra aandacht?
De leerkracht stelt vast welke van de beschermende factoren kunnen bijdragen aan een
positieve gedrags- leerontwikkeling.
De leerling(en): te bereiken doelen
Smart geformuleerd
De leerling(en): ondersteuningsactiviteiten (strategieën voor de leraar, interventies voor de leerling)
Strategieën verwijzen naar pedagogische vaardigheden en kwaliteiten van de leraar.
Interventies zijn methodieken die de leerling helpen om het gewenste gedrag aan te leren en
vol te houden (het is de bedoeling dat de leerling aan het werk gaat)
De leerling(en): wijze van effecten meten
De leraar beschrijft op welke wijze en met welke materialen hij het effect van de
gedragsaanpak gaat meten.
De leerling(en): organisatie
Concrete afspraken rondom de organisatie
Preventieniveau 3:
Is gericht op één of enkele leerlingen in de klas. Het gaat om 3-5 procent van de leerlingen,
voor wie een preventieve aanpak op niveau 1 en 2 onvoldoende biedt.
Binnen passend onderwijs zijn het de leerlingen die in aanmerking komen voor extra
ondersteuning.
Het betreft leerlingen die het risico lopen een traject van ernstig externaliserend of
internaliserend probleemgedrag, criminaliteit en geweld in te gaan, dat tot ver in de
volwassenheid kan voortduren (high risk children)
Het formulier wat behoort tot preventie 3 (plannen voor enkelen) komt overeen met het formulier
voor preventie 2. Alleen de beschermende factoren komen niet overeen:
De leerling: extra aandacht triggers en gevolgen
Het is duidelijk welke factoren het gedrag ontlokken (triggers) en welke factoren het gedrag
bekrachtigen of in stand houden (gevolgen).
Evaluatie groepsplan
Het formulier Groepsplan Gedrag kent nog een laatste invulkader; de evaluatie. Dit deel
wordt ingevuld tijdens en/of na de groepsplanbespreking, leerlingvergadering of een
zorgoverleg.
Het formulier bestaat uit: datum, aanwezigen, samenvatting gesprekspunten en afspraken.
Hoofdstuk 2: De leraar
, Handelingsgericht werken (HGW) sluit aan bij die van het passend onderwijs: als leraar stem je af op
de onderwijsbehoeften van de leerlingen en bepaal je hoe je omgaat met verschillen tussen die
leerlingen. De HGW-cyclus kent vier fasen:
1. Waarnemen/signaleren – verzamelen van leerlinggegevens in een groepsoverzicht, signaleren
van leerlingen die extra begeleiding nodig hebben
2. Begrijpen/analyseren – benoemen van de onderwijsbehoeften van de leerlingen
3. Plannen – clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften en het opstellen
van een groepsplan
4. Realiseren – uitvoeren van het groesplan
HGW is een manier van planmatig werken volgens zeven uitgangspunten binnen een cyclisch proces.
De zevens uitgangspunten zijn:
1. De onderwijsbehoeften van de leerling staat centraal
2. Afstemming en wisselwerking – kind ontwikkelt zich in interactie met de omgeving
(transactionele model)
3. De leraar maakt het verschil
4. Positieve aspecten zijn van groot belang
5. Constructieve samenwerking – met ouders
6. De werkwijze is doelgericht
7. De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant.
Klassenmanagement wordt, vanwege de overweldigende hoeveelheid onderzoeksresultaten, gezien
als de belangrijkste sleutel voor goede leerresultaten van leerlingen. Klassenmanagement- de
handelingen die leerkrachten ondernemen om een omgeving te creëren die academische en sociaal-
emotioneel ondersteunt en faciliteert. In feite gaat get om het scheppen van voorwaarden voor
effectief onderwijs. Er zijn vijf categorieën die klassenmanagement vorm geven: leraar, omgeving,
onderwijs, groep en ouders.
Leraar
Vertrouwen is de basis van een relatie. Dit betekent dat de leraar een leerling oprecht en met respect
behandelt. Een goede leraar is in staat tot het tonen van affectie, van support en nabijheid, ook aan
leerlingen die negatieve emoties aanwakkeren. Zorg als leerkracht dat het in de klas leuker is dan
daarbuiten.
Effectieve leraren verschillen van niet-effectieve leraren, maar niet door de reactieve maatregelen op
gedrag. Het blijken voor de proactieve maatregelen te zijn die voor het verschil zorgen. Proactieve
maatregelen zijn al die maatregelen die ervoor zorgen dat probleemgedrag niet kan ontstaan. Bij
ongewenst gedrag wordt de leerling zacht maar direct gewezen op de gedragsverwachtingen. Als het
een kleine misdraging is worden er weinig woorden aan vuil gemaakt (wat je aandacht geeft, groeit).
Als de leerlingen gewenst gedrag vertonen, worden ze positief bekrachtigd.
Het is aan te raden om tegenover elke vorm van correctie vier positieve bekrachtigers te zetten. Dit
principe staat ook wel bekend als de 4:1 ratio. De gedachte hierachter is dat een relatie groeit als de
leraar-leerlinginteracties overwegend positief en bemoedigend van aard zijn.
Complimenten kun je niet vaak genoeg geven. Ze kunnen op meerdere domeinen betrekking hebben:
Uiterlijk
Materiële bezittingen
Vaardigheden
Persoonlijkheid
Omgeving
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller TanB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.