Socialezekerheidsrecht – samenvatting
DEEL 3: socialezekerheidsrecht
HOOFDSTUK 1: inleiding tot de sociale zekerheid (p247-266)
1. Wat is sociale zekerheid?
Sociale zekerheid = het geheel van maatregelen & instellingen die ervoor zorgen dat elke
burger voldoende bestaansmiddelen heeft op momenten dat diens bestaanszekerheid wordt
bedreigd door allerlei risico’s
Doel: dekking geven aan zoveel mogelijk mensen
100 miljard euro per jaar aan sociale zekerheid uitgegeven door overheid (stijgt ieder jaar)
Slechts 65 miljard euro inkomsten (sociale bijdragen werknemers & werkgevers)
2 grote uitgaven: pensioenen & ziektekosten (hier hoort geen ziekte-uitkering bij)
Samen 70% van de uitgaven
80% van de uitkeringen zit onder de armoedegrens
MAAR: als de uitkeringen worden verhoogd, gaan ze bijna evenveel opleveren als een
loon (gevolg: geen motivatie om te werken)
Problemen met pensioenen te betalen:
o Vergrijzing
o Baby boomers (vooral jaren ’50-‘60) gaan vroeger op pensioen
Na jaren ‘60, daalden geboorten veel gevolg: veel gepensioneerden en minder
actieve werknemers (uit balans)
Problemen met ziektekosten te betalen:
o Ouderen hebben meer medische zorg nodig meer medische kosten
7 takken: (5+2 2 volgen uit tewerkstelling, 5 hebben geen link met tewerkstelling) van
sociale zekerheid:
o Rust- en overlevingspensioenen
o Werkloosheid
o Arbeidsongevallenverzekering
o Beroepsziekteverzekering
, o Gezinsbijslag
o Ziekte- en invaliditeitsverzekering
o Jaarlijkse vakantie
Sociale bijstand:
o Leefloon
o Inkomensgarantie voor ouderen
o Gewaarborgde gezinsbijslag
o Tegemoetkomingen aan gehandicapten
Eerste vangnet = sociale zekerheid
Tweede vangnet = sociale bijstand (bv: OCMW dienstverlening)
Komen niet in aanmerking voor sociale zekerheid doordat ze niet voldoen aan
voorwaarden
Sociale risico’s die maken dat je recht kunt krijgen op sociale zekerheid
o Inkomen valt weg/vermindert: ontslag, ziekte, ongeval
Inkomensvervangende tegemoetkoming (ziekte-uitkering, werkloosheidsuitkering)
o Inkomen valt niet weg, maar uitgaven stijgen: kinderen krijgen, medische kosten
door ziekte, personen met een handicap
Tegemoetkomingen
Bv: tegemoetkoming voor energiefactuur geldt hier niet (want: geen sociaal recht)
Sociale verzekering heb je pas recht op als je zelf hebt bijgedragen aan het systeem
Sociale bijstand losgekoppeld van eigen inbreng/bijdrage
Term ‘menselijke waardigheid’ is een belangrijk aspect bij sociale bijstand
2. Enkele kenmerken van de sociale zekerheid
o Ons systeem is gebouwd op een solidariteitssysteem (bv: VS niet)
o Het is verplicht
, 3. Stelsels van sociale zekerheid
3 systemen in België:
o Systeem voor werknemers (meeste mensen vallen hier onder)
Werknemer = iedereen die verbonden is aan een arbeidsovereenkomst
Voor iedere werknemer, gaat de werknemer & werkgever bijdragen
Loonlast voor werkgever blijft hetzelfde, ongeacht hoeveel belastingen werknemer
moet betalen (startbedrag blijft hetzelfde)
Belastingtarief hangt af van gezinssituatie
o Systeem voor zelfstandigen
Heeft geen werkgever
o Systeem voor ambtenaren
Ambtenaar = vast benoemd door de overheid, geen contract
4. Structuur van de RSZ
(zie schema)
Essentie socialezekerheidsrecht: doel is SV beschermen
Gevolg: sommige uitkeringsdiensten kunnen overlappen
Bv: iemand is langdurig ziek ziekenfonds
Wordt nadien ontslagen door werkgever U.I.
, 5. De onderwerping aan de sociale zekerheid voor werknemers
Voorwaarden om onder Belgische socialezekerheidsrecht te vallen:
o Werknemer werkt in België
o Werkgever moet in België gevestigd zijn OF heeft een hoofdzetel in buitenland, maar
uitbuiting in België
o Eigen regeling voor zeelieden, gelijkstellingen, uitbreidingen, beperkingen,
uitsluitingen
Werknemers die tijdelijk uit buitenland komen werken in België vallen niet onder
Belgische socialezekerheidsrecht
6. Het loon waarop de bijdragen worden geïnd
Brutoloon onderscheid tussen arbeider & bediende
Bediende: brutoloon (100%) en hiervan belastingen trekken
Arbeider: brutoloon is 108% en hiervan belastingen trekken
Want: heeft met vakantiegeld te maken:
4 weken per jaar recht op vakantie
Enkel vakantiegeld = bedrag dat gelijk is aan het loon dat je normaal zou krijgen
Dubbel vakantiegeld = extra bedrag bovenop enkel vakantiegeld
Bedienden: vakantiegeld wordt rechtstreeks door WG betaald
Wordt als een loonfiche gegeven (gevolg: bedienden zouden eigenlijk zo meer RSZ
betalen, maar daarom geldt voor arbeiders 108% brutoloon)
Arbeider: via vakantiekassen wordt vakantiegeld betaald
Wel RSZ-bijdragen betalen voor: loon voor overuren, opzegvergoedingen, voordelen in
natura (bedrijfswagen, gsm, …), fooien of bedieningsgeld
Geen RSZ-bijdragen betalen voor: kosten eigen aan WG, verplaatsingskosten van en naar
wek, maaltijdcheques, sommige beschermingsvergoedingen (bv: zwangerschap,
loopbaanonderbreking), vrijgevigheden van WG (bv: bij pensioen, 25 jaar dienst),
geschenken en geschenkencheques
Vrijgevigheden van WG: als het voor iedereen in bedrijf geldt wel RSZ-bijdragen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kiarab126. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.