Summary
Samenvatting Adolescentiepsychologie PB2212 Open Universiteit
- Course
- Institution
Samenvatting vak PB2212
[Show more]
Seller
Follow
jeterinkveld
Reviews received
Content preview
AdolescentiepsychologieThema 1 – Inleiding
1.1 Adolescentie in de levensloop
een beschrijving te geven van het begrip 'adolescentie'
Vaak afgebakend door cultuur, afspraken, typeringen. Kan dus verschillen.
Periode tussen de kinderjaren en de volwassenheid. Biologisch rijpingsproces, hormonen en
hersenen. Belangrijkste ontwikkelingstaak volgens Erikson: ontwikkelen eigen identiteit. Erkenning
en herkenning. Besef van identiteit: de jongere beleeft zichzelf als iemand met een eigen
herkenbare levensstijl die consistent is en voor de mensen om hem heen als zodanig herkenbaar is.
Hierom geeft leeftijd geen waterdicht criterium om de periode te definiëren.
Transitional care: geen harde grens aan leeftijd, jeugd is tussen 15 en 24 jaar. 18 is geen scherpe
grens. Leeftijdsaanduidingen zijn slechts.
Geslachtsrijp worden, gevolg: puberen.
Veranderingen: biologisch, cognitie en sociaal.
De term adolescentie wordt gebruikt om de periode tussen de kinderjaren en de volwassenheid te
duiden. In deze overgangsperiode vinden allerlei ontwikkelingen plaats, op zowel lichamelijk als
mentaal vlak. Deze ontwikkelingen vinden plaats zowel in interactie met elkaar en als met de
omgeving waarin de adolescent deze ontwikkelingen doormaakt. De belangrijkste
ontwikkelingstaak in deze periode is (in navolging van Erikson,1968) het ontwikkelen van een eigen
identiteit.
De term adolescentie omvat hiermee een breder spectrum dan de term puberteit, die betrekking
heeft op hormonale ontwikkeling die de geslachtsrijping en andere rijpings- en
ontwikkelingsprocessen aanstuurt. Als gevolg van deze processen treedt er verandering op in
gedrag en stemmingen: het ‘puberen’.
uit te leggen wat onder de opvatting van Storm and Stress wordt verstaan en de
belangrijkste kritiek hierop te benoemen
Emotionele beroering en opstandigheid. Adolescenten: meer negatieve en intense emoties. Freud:
opstandigheid is nodig om van ouders los te komen. Geen gedeelde mening, niet overal op van
toepassing, minderheid gezinnen heeft conflicten. Periode van stress is er wel maar komen er vaak
goed doorheen.
aan te geven waarmee rekening moet
1. Het onderscheid tussen eenmalige stemmingen of gedragingen en
worden gehouden bij de interpretatie van meer langdurige patronen. De adolescentie is een periode van
gedragingen en emoties tijdens de uitproberen (van bijvoorbeeld alcohol, drugs of antisociale
adolescentie als normaal of pathologisch gedragingen). Meestal is dit onschadelijk en leidt het niet tot
langdurige problemen. Ook de stemmingswisselingen die vaak
Opvoedingsklimaat is van belang. Wanneer duiden plaatsvinden zijn niet noodzakelijkerwijs gekoppeld aan ingrijpende
problemen tijdens de adolescentie op een stoornis en langdurige problematiek.
in de ontwikkeling? Aandachtspunten Steinberg: 2. Het onderscheid tussen spanningen en de bijbehorende
1. Noodzaak om onderscheid te maken onevenwichtigheden die adolescenten in het algemeen ervaren en
tussen eenmalige stemmingen of spanningen dieLifedaadwerkelijk
event dat op een
de dreigende
ontwikkeling stoornis
op zouden
dit thema
kunnen duiden.onder
Wanneerdrukdit onderscheid
zou kunnenniet wordt of
zetten gemaakt loopt
een andere
gedragingen met langdurende patronen. men het gevaar aan dreigende stoornissen in de ontwikkeling te
2. Noodzaak om de diagnostische vraag te richting zou kunnen geven, ofwel
weinig aandacht te besteden en ten onrechte te menen dat
stellen of de problemen een symptoom voorook
ernstige problemen discontinuïteit
vanzelf zullenzou kunnen zorgen:
overgaan.
kunnen zijn van een (dreigende) stoornis. 3. Het onderscheid Positie
tussen t.o.v. de ouders:
problemen die echtscheiding of overlijden
uit de adolescentie
3. Timing gedragsprobleem: wanneer voortkomen en van een van
problemen die beide ouders
hun wortels kan in
hebben van
de invloed
periode zijn
manifesteert het zich? In of voor de op de Veel
voor de adolescentie. relatie
vanmet 1 of beide
de problemen ouders,
tijdens de waardoor
adolescentie gaan weer over zonder
bijvoorbeeld directe consequenties
het minder afhankelijk voorworden
adolescentie? Voor, verdwijnt minder snel het verdere functioneren (adolescence-limited). Bijvertraagt.
de jongeren bij
van de ouders versnelt of juist
dan tijdens. wie dit niet het geval is was er vaak al enige problematiek in de
Langdurige wisselwerking tussen aanleg en periode voor deOnderwijs
adolescentie ofen zal deze
werk: een problematiek
verhuizing naar na deeen
adolescentie nog voortduren
andere plaats (life-course-persistent).
kan een verandering in
omgevingsfactoren.
de belangrijkste ontwikkelingstaken van de schoolomgeving veroorzaken, wat van zowel
positieve als negatieve invloed kan zijn op het
adolescentieperiode te benoemen
succesvol doorlopen/afronden van de
1. Het vormen van een eigen identiteit en het bereiken van schoolperiode.
autonomie ten opzichte van de ouders.
2. De manieren van omgaan met bepaalde innerlijk beleefde Eigen woonsituatie: Het verkrijgen van een
beurs/financiële middelen om een jaar in het
conflicten (bijvoorbeeld in verband met ambivalente
buitenland te gaan studeren. Dit kan een
gevoelens ten opzichte van de ouders). andere/versnelde wending geven aan het
3. Een bepaald niveau van cognitief functioneren (bijvoorbeeld zoeken naar eigen woonruimte, op grotere
wat betreft het denken over morele vraagstukken). afstand van het ouderlijk huis.
Intimiteit en seksualiteit: een vervelende
uit te leggen wat wordt verstaan onder continuïteit en seksuele ervaring kan de ontwikkeling op het
discontinuïteit in de ontwikkeling tijdens de adolescentie gebied van seksualiteit en intimiteit onder druk
zetten.
Gezondheid en uiterlijk: het geselecteerd
worden voor een sportteam op hoog niveau,
kan motiverend zijn voor het ontwikkelen van
gezond gedrag en wellicht als buffer werken
ten aanzien van gebruik van alcohol en drugs.
, 3 Ontwikkelingspsychologische benaderingen van de adolescentieperiode:
1. De adolescentie als een karakteristieke ontwikkelingsperiode, met daaraan verbonden
specifieke ontwikkelingstaken
Bestuderen intra-individuele veranderingen (stadia of fasen); binnen de persoon.
Karakteristiek voor adolescentie:
- Vormen van eigen identiteit en bereiken van autonomie tov ouders;
- Manieren van omgaan met bepaalde innerlijk beleefde conflicten;
- Bepaald niveau van cognitief functioneren.
Fasen zijn zinvol, maar wel met kanttekeningen (niet iedereen is even oud of ver in een
fase, veel onderscheid).
Ontwikkelingstaken: eisen en verwachtingen binnen een bepaalde cultuur binnen een
bepaalde leeftijdsgroep.
2. De adolescentie als onderdeel van een ontwikkelingsproces met continue en discontinue
momenten
Uitgangspunt: verband tussen vroegere en latere momenten in de ontwikkeling. Sprake van
continuïteit in het ontwikkelingsproces. Continuïteit zit in de kern van een psychologisch
verschijnsel; de gedragingen aan de oppervlakte kunnen verschillen. Maar is niet altijd zo.
Maar ook: Een voorspelbaar patroon van relaties tussen gebeurtenissen en ervaringen in
een eerdere levensfase en een bepaalde uitkomst later. Een soort patroon: vroegere
ervaringen van een persoon voorspellen het latere functioneren. Deze vorm is wel veel
discussie over tot in hoeverre ze een relatie hebben.
Discontinuïteit: treden bij koerswijzigingen op die zich voordoen in psychosociaal opzicht op
verschillende momenten in de levensloop.
Belangrijk is aandacht besteden aan continuïteit en discontinuïteit in de ontwikkeling.
3. Ontwikkelingspsychopathologie: het samenspel tussen individu en omgeving
Onderzoek naar de condities waaronder stoornissen in de ontwikkeling optreden, in stand
blijven of verdwijnen, en naar de individuele verschillen in aanpassing die daarbij
voorkomen. Levensomstandigheden hangen deels samen met de stappen die men zelf
onderneemt en dat deze stappen op hun beurt weer van invloed zijn op latere ervaringen.
Dynamisch interactionisme: mensen geven hun eigen omgeving vorm, maar op hun beurt
ook door hun omgeving worden vormgegeven; transactionele modellen.
uit te leggen hoe het samenspel tussen individu en omgeving richting kan geven aan het
ontwikkelingstraject
epigenetica toont dat de effecten van de persoon soms afhangen van de omgeving. Ook
omkeerbaar. Zoals effecten opvoeding en leeftijdsgenoten, ook buurt.
drie vormen van persoon-omgeving interacties te beschrijven en te herkennen in
praktijkvoorbeelden.
Caspi & Shiner: 3 manieren van persoon-omgeving interactie (kenmerken waarop de persoon
samenhangt met de omgeving):
1. Passieve interactie: individu krijgt omgeving aangeboden door ouders/verwanten. Geen
sprake van het beïnvloeden van de omgeving door de persoon.
2. Evocatieve interactie: individu beïnvloed een omgeving door reacties die men bij anderen
oproept. Bepaalde kenmerken persoon roepen reacties op, de omgeving verandert dus als
gevolg van de reacties die de persoon uitlokt.
3. Actieve interactie: individu selecteert de omgeving. Zoeken vrienden die bij hen passen. De
omgeving verandert door acties persoon.
Tijdens de adolescentie vindt een verschuiving plaats van passieve interacties naar actieve
interacties. Deze verschuiving wordt veroorzaakt doordat het belang van acties of keuzes van een
individu in deze periode toeneemt. Adolescenten kunnen gemakkelijker buiten het gezin een
omgeving vinden (denk aan school, studie of werk). Deze omgeving kan zowel een positieve als een
negatieve invloed hebben op het ontwikkelingstraject van de adolescent.
Hoewel het evocatieve interactietype gedurende de gehele levensloop een rol speelt, lijkt deze in
de adolescentie een belangrijkere plaats in te gaan nemen.
1.2 Theorieën rondom de adolescentie
de drie soorten invloeden te beschrijven, waaruit ontwikkelingstaken tijdens de
adolescentie ontstaan
Ontwikkelingstaak: reeks van opgaven die zich aandienen op een bepaald tijdstip in het leven en
die de persoon moet volbrengen in relatie tot zijn omgeving.
Invloeden:
- voortkomend uit de lichamelijke ontwikkeling (geslachtsrijpheid pubertijd)
- verwachtingen omgeving (ergens aan toe zijn als voorbereiding op volwassenheid)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jeterinkveld. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now