Summary
Samenvatting hedendaagse stromingen in CW
- Course
- Institution
Deze samenvatting bevat alle slides + eigen notities van tijdens de lessen. ik behaalde voor dit vak een 14/20
[Show more]
Seller
Follow
imkeheselmans
Reviews received
Content preview
Hedendaagse stromingen in communicatiewetenschappensamenvatting
Les 1: inleidende les
inhoud
Iedereen die uitspraken doet begint vanuit een bepaalde visie.
7 stromingen (op examen kunnen vergelijken)
- Uiteenlopende visies op maatschappelijke rol van media
- Effectstudies; media en nationale identiteit; politieke economie; culturele mediastudies;
alternatieve media; political entertainment (satire, fictie)
- Vormen van mediaonderzoek
- Theoretische uitgangspunten & concepten, methodes, analyses & cases
- Gebaseerd op
- Specifieke mens- en/of maatschappijvisies
- Specifieke wetenschapsbenaderingen
→ we brengen de 7 stromingen samen tot 2 paradigma’s
2 paradigma’s:
- Pluralistisch consensus- en kritisch conflictdenken
Actuele mediafenomenen
ontstaan van de stromingen
hier zien we de verschillende
stromingen ontstaan.
je moet begrijpen hoe de verschillende
stromingen van elkaar verschillen en
hoe ze elkaars blinde vlekken aanvullen
→ doorheen de 9 lessen komen we uit op
deze figuur
((als je deze figuur heel goed kan
uitleggen dan ben je geslaagd voor het
examen))
((video)): je kan van dezelfde plek
verschillende beelden maken en deze
zijn even juist. het zijn verschillende
stromingen die vanuit dezelfde
invalshoek beginnen. een gebeurtenis
kan dus op verschillende manieren
gerepresenteerd worden, het hangt er gewoon vanaf hoe je het zelf hebt meegemaakt → gaan uit van een
andere mens- en maatschappijvisie.
1
,maatschappelijke rol van de media:
- Is er een verschil tussen de feitelijke en wenselijke functies van media?
- feitelijk = hoe ervaren media vandaag
- wenselijk
- Hebben media een sterke of beperkte invloed op gebruikers?
- Bieden media diverse en tegengestelde visies op vraag van de consument? Of herhalen zij vooral
eenzijdige visies die dominante waarden en belangen reproduceren?
- Hebben media een verbindend of isolerend effect op hun gebruikers?
- Zijn het media die veranderingen in de maatschappij vooruit stuwen (als oorzaak of motor) of passen
media zich aan maatschappelijke veranderingen aan (gevolg of weerspiegeling)?
- Dragen media bij aan de totstandkoming van een maatschappelijke consensus? Of bestendigen zij in
de eerste plaats maatschappelijke ongelijkheid?
- …
→ elke uitspraak over media vertrekt vanuit bepaalde ideeën over mens, media en maatschappij. de
antwoorden op deze vragen helpen om de mens en maatschappij beter te leren kennen. het zijn allemaal
tegenstellingen (de verschillende stromingen bieden telkens een ander antwoord op deze vragen)
doelstellingen
1) Opfrissen belangrijkste hedendaagse stromingen in communicatiewetenschappen en mediastudies
- Theorieën, concepten, methodologie, concrete analyses
2) Kritisch inzicht erin verwerven door hen te vergelijken op basis van hun visie op de maatschappelijke rol
van media en communicatie in democratische samenlevingen
- Theorieën in hun cultureel-historische context situeren
- Toepassing theorieën op actuele mediafenomenen
3) Toepassen stromingen (theorieën, concepten, en methodologie) op zelf gekozen case
4) Positie innemen op basis van argumenten, een standpunt formuleren en hierover in debat treden
2
,Les 2: algemene situering - maatschappelijke rol van media en communicatie
structuur les 2
algemene situering: de maatschappelijke rol van media en communicatie in democratische samenlevingen
1. spanningsvelden → 2 paradigma’s
2. ‘kritisch’ mediaonderzoek?
→ je zal altijd vertrekken vanuit een bepaalde visie. de bedoeling van dit vak is om die visies te benoemen als
stromingen
→ centraal in deze les staan de hulpmiddelen die we nodig hebben om de stromingen te onderscheiden en dit
doen we op basis van spanningsvelden. We gaan het ook nog hebben over wanneer we spreken over kritisch
mediaonderzoek
Spanningsvelden zijn een hulpmiddel om de verschillende stromingen te onderscheiden. Spanningsvelden zijn
gebaseerd op tegengestelde mens- en/of maatschappijvisies. Niet alle spanningsvelden kunnen steeds
toegepast worden op het onderscheid tussen stromingen, m.a.w. er is niet altijd slechts één eenduidig
antwoord: je moet ermee leren spelen.
spanningsvelden (1)
1) object vs. subject
2) maatschappij- vs. media centrisch
3) centrifugaal vs. centripetaal
4) objectivisme vs. subjectivisme
5) materialisme vs. culturalisme
6) pluralistische vs. dominante media
7) consensus vs. conflict model
8) pluralistisch consensusdenken (functionalisme) vs. kritisch conflictdenken
→ belangrijk is het idee dat deze spanningsvelden niet het resultaat zijn van wetenschappelijk onderzoek. op
het einde komen we niet met een besluit want we starten al vanuit een bepaalde visie/besluit. Er zijn 7
spanningsvelden die we gaan overlopen
→ je wil niet alle spanningsvelden toepassen op alle stromingen. elke stroming heeft bepaalde vlekken omdat
iedereen anders naar een bepaalde stroming kijkt waardoor je niet alles van de stroming zal zien
spanningsveld 1: object vs. subject ((tegenstelling in mensvisie))
“hebben media een sterke of beperkte invloed op gebruikers?”
object: we zien de mens als passief, we ontvangen enkel mediaboodschappen (wat doet media met mensen?),
consument, afhankelijk en beïnvloedbaar
subject: we zien de gebruiker als een actieve gebruiker die zelf ook informatie uitzendt/produceert en die dus
een onafhankelijke rol opneemt (wat doen mensen met media?)
impact media: doorheen de ontwikkeling van communicatiewetenschappen als discipline hebben er zich
verschillende verschuivingen plaatsgevonden die te maken hadden met de impact van nieuwe media of de
wijzigende machtsverhouding in de samenleving. We maken ons veel zorgen over fake news (objectvisie) over
dat we slechte keuzes zouden maken.
opkomst nieuwe media: elites vs. verzet → nieuwe media werden in de geschiedenis ingezet als
democratisering. We zien veel alternatieve media ontstaan maar die zijn niet allemaal even democratisch, ze
worden nu ook vaker gebruikt voor niet-democratische doeleinden
3
, Het zijn vaak de gevestigde elites die zich zorgen maken over de opkomst van nieuwe media en ze zijn bang
dat nieuwe media ervoor zorgen dat de ‘anderen’ zich beter kunnen organiseren tegen de elites. Elites hebben
weinig vertrouwen in de mens als die mensen geen deel uitmaken van de elite. Ze gaan dus uit van een
objectvisie. (Beïnvloeding door media, dan heft in eigen handen)
spanningsveld 2: maatschappij- vs. media centrisch ((richting van maatschappelijke verandering))
“veranderen media de samenleving of verandert de samenleving media?”
Media passen zich aan, aan wat er nodig is in de maatschappij
Maatschappij past zich ook aan de media aan
= functionalistisch: alles past zich aan, zodat alles blijft draaien zoals moet draaien
media centrisch: media als oorzaak, motor of startpunt → veranderingen kunnen verklaard worden door media
- iemand komt in de media en wint plots zo de verkiezingen
- problemen in de maatschappij is schuld van de media, want media veranderen consument
- veranderingen in de samenleving verklaren aan de hand van media
maatschappij centrisch: media als gevolg, weerspiegeling of eindpunt → wanneer de samenleving verandert
dan verandert de media ook (de rol van media is niet meer datgene wat centraal staat om de maatschappij te
begrijpen maar we moeten kijken naar de machtsverhoudingen) vb. internet heeft zich kunnen ontplooien
dankzij een open democratische samenleving
- als er problemen zijn worden deze verklaard door naar de samenleving te kijken en niet naar de media
- samenleving begrijpen om te begrijpen welke rol de media speelt
rol nieuwe technologieën bij sociale veranderingen en opinie diversiteit
- technologisch determinisme = veranderingen in de samenleving worden veroorzaakt door
veranderingen in de technologie
- media - centrisch → problemen zijn reden van nieuwe technologie
- maatschappij - centrisch → starten bij sociale structuur en dan naar technologie
beeldvorming en politieke krachtsverhoudingen
spanningsveld 3: centrifugaal vs. centripetaal ((richting van maatschappelijke integratie))
“hebben media een verbindend of isolerend effect op individuen en groepen?”
centrifugaal: als we het hebben over veranderingen, individualisme, pluralisme… we gaan weg van een
centraal punt (minder van hetzelfde)
- sociale verandering, vrijheid, individualisme, fragmentatie, diversiteit, pluralisme
- weg van centraal punt (minder van hetzelfde)
- ‘media verzwakken het niveau van sociale controle en conformiteit’
centripetaal: alles beweegt naar één punt toe, meer verbondenheid, cohesie, eenheidsdenken en een
zwijgspiraal. Meer van hetzelfde en media stelt dominante groepen als norm voorop
- naar centraal punt (meer van hetzelfde)
- ‘ media versterken het niveau van sociale controle en conformiteit’
sociale media? je kan sociale media gebruiken om bronnen te volgen die jouw mening bevestigen of je kan
het gebruiken om in contact te komen met mensen uit een andere gemeenschap die andere ideeën hebben.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imkeheselmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now