H1: Moral philosophy and moral reasoning
Let no one be slow to seek wisdom when he is young nor weary in the search thereof when he has
grown old. For no age is too early or too late for the health of the soul. Epicurus’ letter to Menoeceus.
Learning objectives/doelen
- Verschil tussen meta-ethics, normative ethics, applied ethics
- Beschouwen van (in)formele methoden van argumentatie en hoe ze toegepast kunnen
worden bij moral reasoning
- Ontdekken van de rol van gedachte-experimenten en morele intuïties in morele filosofie
- Begrijpen hoe sommige speciale morele argumenten gebruikt worden in filosofie
- Beschouwen van manieren waarin reasoning vertekend (biased) of fout/gebrekkig is (flawed)
The point of moral philosophy
Je hebt geen introductie op ‘moraliteit’ nodig. Voordat we praten krijgen we al training in morality:
delen, niet bijten, knijpen of speelgoed stelen. Niet liegen, hou je aan je belofte. Aan andermans
gevoelens denken.
Morality en morele questions zijn er al vanaf de start dus.
- Als moraliteit vroeg komt, komt moraalfilosofie later, als het al komt.
Moral philosophy=ruim genomen de naam voor het denken en nadenken over moraliteit.
- Oude Griekse filosoof Epicurus (341-270) nodigt in citaat hierboven iedereen uit om
belangstelling voor filosofie te hebben.
een andere opvatting uit de vroegste dagen van filosofie is juist anders:
‘moraalfilosofie is niet voor jongeren.
- Aristoteles: jonge man is nog niet klaar om moraalfilosofie te studeren, want hij mist
levenservaring en zelfbeheersing. (alleen over mannen zei hij dit…zegt iets over Griekse
denkbeeld over vrouwen in maatschappij; vraag kwam niet eens in hem op over vrouwen).
MAAR: jeugdigheid is niet te meten in jaren, zei hij. Maybe oud en onvolwassen, dus
waarde van moraalfilosofie gaat aan je voorbij. Echter, misschien ben je jong van leeftijd,
maar al wijs genoeg om profijt te trekken van studie.
Developing a moral outlook (kijk)
WRM moral philosophy studeren?
Van tijd tot tijd wenden mensen zich tot moraalfilosofie:
- Ze worden in hun eigen leven met ernstig moreel probleem geconfronteerd, waarvan ze
hopen dat het zal worden opgelost/verlicht door de werken van grote filosofen te begrijpen.
degene met zulke hoop behandelt filosofen zoals sommigen religieuze leiders benaderen;
als een bron van morele wijsheid en troost.
MAAR: het is de zeldzame/rare moraalfilosoof die is beproefd/toegerust om op deze zeer
directe manier te helpen.
- Moraalfilosofie is een praktisch onderwerp: zij het met veel significante en belangrijke
theoretische elementen.
- Morele filosofie kan op zijn best: je helpen je eigen morele kijk op het leven te ontwikkelen.
dus: tot een scherper beeld te komen van wat er moreel wel/niet toe doet,
Welke overwegingen wel/niet serieus nemen, hoe we onze redenering, aandacht en emoties
moeten ontwikkelen. En
Nog belangrijker: helpen na te denken over de aard/nature van je relaties met andere
mensen en andere dingen van waarde (bv dierenwereld, natuurlijke omgeving).
, Kan je helpen nadenken over hoe je je talenten en energie beste kunt gebruiken en wat je
doelen in leven zouden moeten zijn.
- Morele filosofie kan ook implicaties hebben voor hoe we de mensen om ons heen moeten
proberen te beïnvloeden en waar gepast, te onderwijzen.
- Veel moraalfilosofen geven begeleiding voor bijzondere situaties, maar wat de beste
moraalfilosofen doen is ons inspireren om tot een manier van kijken naar de wereld te
komen en onze rol als morele wezens erin.
Paar vb’en van grote filosofen:
- Oude Griek Plato (428/7-348-7vChr): het is heel moeilijk om het idee af te wijzen dat diep
van binnen er objectieve morele waarheden zijn.
- Student van Plato; Aristoteles: moraliteit is gaat evenveel over menselijk karakter als actie.
- Duitse Immanuel Kant (1724-1804): verbetert onze waardering van hoe belangrijk het is om
anderen met respect te behandelen.
- Britse Jeremy Bentham (1748-1832) en John Stuart Mill (1806-73): heroverweeg of het
blijdschap van mensen en andere bewuste wezens onze centrale morele focus moet hebben.
- Duitse Friedrich Nietzsche (1844-1900): helpt ons begrijpen dat oprechte moraliteit niet
verward moet worden met onze gevoelens van goedkeuring/afwijzing van speciale dingen in
deze speciale tijd van de geschiedenis.
- Feministische theoretici Nel Noddings (b.1929) en Carol Gilligan (b1936): leggen belang van
zorgzame relaties tot moraliteit, terwijl
- Andere feministen en filosofen over ras, bv Charles Mills (b1951) laat zien hoe de belangen
van benadeelde groepen vaak genegeerd worden als morele theorieën gebouwd/toegepast
worden.
- Confucius (551-479vChr) herinnert ons aan belang van voorgeslacht/afkomst, rituelen en
tradities in ons morele leven; iets wat vaak over het hoofd wordt gezien door Westerse
filosofen.
AL deze denkers ontwikkelden hun inzichten in meer diepte en hielden gedetailleerde morele
positie die hun eigen belangen benadrukte tot uitsluiting van anderen.
MAAR ze hebben ons allemaal iets te leren; niet alleen INTELLECTUEEL, maar ook PRAKTISCH.
Hun inzichten kunnen onze morele kijk op het leven informeren/inspireren, of je hun kijk nou wel of
niet steunt.
In dit boek niet één bepaalde manier is de juiste over morele vragen.
Vb: Bentham/Mill: menselijke/dierlijke blijheid is basis van alle moraliteit. Kant vindt dit fout:
respect voor de wil van andere rationele wezens is de basis, i.p.v. hun blijheid. Nietzsche zelfs nog
meer afwijzend: alleen Engelsen hechten belang aan blijheid. Dus Bentham/Mill vs Kant/Nietzsche
vaak dan.
Doel schrijver is: introduceren van een paar van de beste filosofische literaire werken over moraliteit
met zowel voorbeelden van filosofische argumentatie als alle opties die er zijn om onze reflecties op
morele problemen te begeleiden.
Tradities van morele filosofie
Ook al ben je niet eens met de ideeën van hen hierboven, de ideeën zijn van levensbelang. Ze
moeten sws bestudeerd worden voor als je serieus over moraliteit wil nadenken.
- Ten eerste; imp om begrip van een kijk te krijgen voordat je afwijst.
- Ten tweede: de inzichten hierboven zijn groot deel van ons intellectuele erfenis in W-wereld
en de verspreiding van W-ideeën, zowel goed als kwaad, betekent dit dat hun invloed
wereldwijd is.
, Dus: We moeten ons bewust zijn van de impst tradities van de Westerse moraalfilosofie als
we de wereldgeschiedenis, literatuur en cultuur willen begrijpen, maar ook wanneer we
willen deelnemen aan debatten over oorlog en vrede, leven en dood etc.
Westerse theorieën zijn niet de enige ideeën die de moeite van het onderzoeken waard zijn:
Chinese, Indiase, Arabische, Afrikaanse en andere tradities van ethiek zitten vol wijsheid en inzicht en
zijn even diepgaande studie waard.
Door dit boek heen zullen de termen moraal en ethiek door elkaar heen gebruikt worden. Meeste
filosofen gebruiken de 2 termen met zelfde betekenis. Sommigen maken wel een onderscheid. In het
algemeen, tenzij anders vermeld, worden ethisch en moreel als synoniem gebruikt.
(moreel=geheel normen/waarden die voor iemand als imp richtlijn voor eigen handelen wordt
beschouwd// ethiek=wslijke studie van de moraal ofwel: kritisch denken over wat (moreel) goed is
om te doen).
The nature/aard of moral philosophy
Een definitie van morele filosofie is niet makkelijk gegeven.
Moraalfilosofie is de praktijk van het filosofisch nadenken/reflecteren over moraliteit.
moraalfilosofie heeft een onderwerp: moraliteit en een methode: filosofisch redeneren.
moraliteit heeft betrekking op ons gedrag, ons redeneren, onze emoties en onze neigingen en
disposition/karakter, vooral in de manier waarop zij zich verhouden tot of van invloed zijn op
anderen.
Toch lijkt het erop dat sommige dingen die we doen en die anderen beïnvloeden eerder een kwestie
zijn van manieren/etiquette dan moraal. (bv groene bonen eten op deze manier…)
gewoonten/customs verschillen tussen groepen binnen bepaalde samenleving.
- Grens tussen moraal en etiquette is VAAG.
In veel gevallen: herhaaldelijk niet naleven van normale omgangsregels, impliciet of expliciet,
kan zijn een manier van minachtig of gebrek aan respect voor mensen om je heen.
Dit is wanneer etiquettekwesties de grens overschrijden naar moraliteit.
(bv. uitleg over groene bonen pletten, maar je doet bewust eigen manier).
- Moraliteit: betrekking op wijze waarop onze handelingen anderen op serieuze wijze helpen
of schaden.
in de woorden van de titel van een imp boek van filosoof Scanlon (b1940): moraliteit
focust op wat we elkaar verschuldigd zijn.
Betekent dit dat moraliteit betrekking heeft op onze plichten naar anderen? Andere filosofen
zouden zeggen dat er meer is bij moraliteit dan alleen dat.
(bv, je weekend opgeven op ander die je niet kent te helpen met verhuizing. Moreel goed
van mij, maar is niet als plicht beschouwd, tenzij je beloofd had om te helpen. Zelfs dan, je
had wsl niet de plicht om die belofte te maken).
Dit wordt ook wel supererogation (overdaad) genoemd: boven en buiten je plicht handelen.
Helpen van vriend van vriend verhuizen is vb van supererogatory act.
Moraalfilosoof Immanuel Kant: stelt: we hebben morele plichten tegenover onszelf, wat,
als het waar is, betekent dat moraliteit niet alleen betrekking heeft op onze plichten
tegenover anderen.
Een van de frustrerende dingen, maar ook fascinerend, in filosofie, is dat niet alles vaststaat; alles is
te bediscussieren., zelfs de aard van het onderwerp (moraliteit).
Moraliteit zelf is een raadsel.
- Is niet zoals de wetenschap: waar we waarnemingen doen en experimenten uitvoeren om
kennis te vergaren/verbeteren. Of literaire fictie, onze verbeelding tevoorschijn.
- Er schijnen morele normen/standards te zijn. Wat zijn die? Wat eisen ze van ons? Waar
komen ze vandaan? Hoe weten we wat die zijn?
, - Net als de waarheden van basiswiskunde, hebben morele waarheden een hoge mate van
objectiviteit: waardoor het een waarheid voor altijd, elke plek, en elk mens is? Of meer
subjectief en relatief? Zoals regels van fashion, die komen en gaan, varierend in tijd en plaats
in de opwelling van een paar leiders in het veld? Of zijn beide vergelijkingen misleidend en is
moraliteit niet wiskunde of mode?
Het is mogelijk om onze vragen over moraliteit in verschillende typen te groeperen
- Sommige vragen lijken meer filosofisch van aard en gaan over de fundamentele aard van de
werkelijkheid en hoe we haar waarheden kunnen ontdekken: waar komen morele normen
vandaan en hoe weten we wat ze zijn?
- Andere vragen zijn meer praktisch: wat zijn de regels en wat verlangen ze van ons? Hoe
moeten we ons gedragen als we geconfronteerd worden met bijzondere dilemma’s?
in feite: filosofen 3deling gemaakt tussen de gebieden van de moraalfilosofie: meta-ethiek,
normatieve ethiek en toegepaste ethiek.
Meta-ethics (Meta-ethiek)
meta komt uit informatietechnologie: soort hogere orde; data over data; wetenschapper wil
weten wat de wetten van de natuur zijn, moraalfilosoof wat het betekent dat iets een wet vd natuur
is).
Vragen van de meta-ethiek zijn voor moraalfilosofen:
- De aard van waarde,
- Waar de regels van ethiek vandaan komen
- Hoe we over de regels van ethiek kunnen leren.
Voor veel mensen zelfs; hun eerste meta-ethische discussie kan al vroeg in hun leven plaatsvinden:
‘wees lief voor je zus’, ‘wie zegt dat ik dat moet doen?’ dit roept fundamentele meta-ethische
vragen op. ‘Who’ i.p.v. ‘why’, en heeft een morele regel autoriteit als iemand met het recht regels op
te leggen dat doet?
Normative-ethics (normatieve ethiek)
Normatieve-ethiek: gebied van onderzoek naar wat we moreel zouden moeten doen.
’’normative’’ in de zin van criterium/maatstaf/ideale standaard. (dus X ‘gemiddeld’/’normaal’).
Tak van de ethiek die zich afvraagt:
- Welke morele regels, principes of doctrines moeten we aanvaarden?
- Volgens welke maatstaven of normen moeten we leven?
Bv. als zusje hierboven vraagt: ‘Moet ik echt lief zijn voor haar?’ bv ook als zusje gemeen deed?
Vragen van normatieve-ethiek en meta-ethiek kunnen sterk met elkaar verbonden zijn.
Meta-ethiek is het ‘diepere’ onderwerp, omdat het de meest fundamentele vragen van waarheid en
rechtvaardiging/justification aan de orde stelt. ‘waar komt dat ideaal dan vandaan?’
Applied ethics (toegepaste ethiek)
