- We hanteren het Latijns alfabet om die klinkers op te schrijven
- Onze spelling is gebaseerd op het Latijnse alfabet, enkele overbodige tekens
c-q-k = [k], x= [ks] WANT:
Latijn is niet supergeschikt:
- Latijns alfabet heeft 5 à 6 klinkers: aeiouy Nederlands heeft 16 klinkers
- Nederlands heeft een aantal medeklinkers die het Latijn niet heeft: bv: [v] als in <voor> en [χ]
als in <chroom>
Latijns alfabet kan niet zomaar ingeschakeld worden om Nederlands te schrijven
Basisprincipes spelling
1. Fonologisch principe
- Beginsel van de standaarduitspraak
- Je schrijft de klanken neer die je hoort in de standaarduitspraak van een woord
o Standaarduitspraak= uitspraak die niet gekleurd is door sociale kenmerken vd
spreker (woonplaats, leeftijd, gender, socio-economische achtergrond, etc)
o Wat bij variatie in de standaarduitspraak? Kies de vorm die beide variëteiten dekt
- FV&SZ
o Zwingelscheef -> zwingelscheven
o Geers -> geerzen
= Assimilatie: verstemlozing van medeklinker voor pauze → assimilatie hoorbaar: fonologisch
principe
1
, 2. Morfologisch principe 1
- Beginsel van de gelijkvormigheid
- Een woord of woorddeel spellen we zoveel mogelijk op dezelfde manier
Bv: hand altijd met een d (in handen en handig, waar we [d] zeggen/ in hand en
handgemeen, waar we [t] zeggen)
NIET ALTIJD:
1e beperking morfologisch principe
- Aan het einde van een lettergreep schrijf je in het Nederlands geen v of z, id plaats schrijf je f
of s
Bv: staav (gelijkvormig met staven) -> staaf/ reiz (gelijkvormig met reizen) -> reis
Uitzondering: uitheemse woorden (bv fez)
2e beperking morfologisch principe
- Als het grondwoord eindigt op een sibilant (bv: -s,-sch), valt de s van het achtervoegsel -s of -
st weg, bv: iets realistischs -> iets realistisch
3. Morfologisch principe 2
- Beginsel van de analogie (of overeenkomst)
- Woorden die op een overeenkomstige manier zijn gevormd, schrijf je op een analoge wijze
(bv: hij werkt -> hij wordt, hoogte -> grootte)
NIET ALTIJD:
3e beperking morfologisch principe
- In het Nederlands worden geen dubbele medeklinkers geschreven aan het einde van een
woord (bv: inf= ruiken -> ik ruik, niet ik ruikk)
Uitzondering uitheemse woorden
4. Etymologisch beginsel
- Soms bepaalt de herkomst van het woord de spelling (bv: 2 mogelijke manieren om [ɛi] en
[αu] te schrijven: <ei> of <ij> en <au> of <ou> → reflecteert andere klank in ouder stadium
van het Nederlands, bv: leiden VS lijden en gauw VS gouw
- Heeft voor-en nadelen
o Voor de lezer:
▪ Voordeel: hulpmiddel
▪ Onderscheid ei/ij en au/ou vermijdt hele hoop homoniemen
o Voor de schrijver:
▪ Nadeel: moeilijkheid
▪ Moeilijker om te leren
De kracht van het woordbeeld
Overschakelen naar een meer fonologische spelling: nee want
- Veel homografen (bv: laser wordt lezer)
- Voordeel voor de lezer niet uit het oog verliezen: een woordbeeld is bijzonder krachtig
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisadaenen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.