Summary
Samenvatting taalnormen - Nederlands: communicatieve vaardigheden I
- Course
- Institution
Samenvatting taalnormen NCV1 HC3-4
[Show more]
Seller
Follow
lisadaenen
Content preview
TaalnormenNCV HC3 & 4
Ingaan tegen sociale norm= ongepast
- Sociale norm
o Normen die gedrag in samenleving reguleren
o Geven mensen houvast
▪ Maken gedragingen van anderen herkenbaar & interpreteerbaar
▪ Geven leidraar bij eigen handelen
o Ontstaan op geleidelijke, natuurlijke manier
o Niet opvolgen kan leiden tot sociale uitsluiting
o Relatief: groepsgebonden, situatiegebonden, tijdsgebonden
Taal als gedragsnorm
- Talige communicatie is een vorm van sociaal gedrag
- Ook voor taalgedrag zijn er normen
- Praktische noodzaak om elkaar vlot te kunnen begrijpen en communicatie efficiënt te laten
verlopen
2 soorten gedragsnormen
1. Vormelijke normen: ‘juiste’ vorm van klanken, woorden, zinnen etc (bv hoe spreek je Afrika
uit?)
2. Gebruiksnormen:
a. Semantische normen: welk woord stemt overeen met welk concept (bv: kleed is
vloerbedekking, geen kledingstuk)
b. Pragmatische normen: regelen het gepast gebruik van taal (bv: je begroet je
medestudenten niet met ‘goedemiddag weledele studiegenoot)
Meer dan enkel verstaanbaarheid regelen
Ook symbolische functie: eenheid en eigenheid van groep uitdrukken (Bv: West-Vlamingen,
jongeren, hoogopgeleiden etc.)
Middel tot uitsluiting (bepaalde talen opleggen)
Welke soort talen hebben normen
Niet enkel standaardtalen hebben normen
1. Endogene normen (community norms)
a. Impliciet, zo vanzelfsprekend dat ze niet vastgelegd hoeven te worden
b. Typisch voor dialecten
2. Exogene normen (social norms)
a. Expliciete, officiële, publieke normen
b. Typisch voor standaardtalen
c. Vastgelegd in standaardtalen (codificatie) (bv: Van Dale)
Regels Vs. Normen
- Taalregels= niet ter discussie, iedereen is het erover eens (bv: 3e p E van tt eindigt op-t)
, - Taalnormen= de geprefereerde variant voor gevallen waar variatie mogelijk is (bv: koelkast
VS frigo)
geen strikt onderscheid
Taalwetenschap & taalnormen
- 2 mogelijke perspectieven om met taalvariatie om te gaan
o Descriptief: objectieve beschrijving
o Prescriptief: normatieve benadering
Wie bepaalt taalnormen
- Spraakmakende gemeenschap
o Groepen in samenleving die sociaaleconomische & cultureel toonaangevend zijn
- Professionele taalgebruikers
o Mensen die in hun beroep met taal bezig zijn (bv: via onderwijs (leerkrachten), via
tekstproductie (journalisten, schrijvers)
Gelden dezelfde normen voor elk aspect van taal?
- Geschreven VS gesproken taal
o Geschreven taal= strenger genormeerd: permanent karakter & ruimer publiek VS
moet verstaanbaar zijn zonder aanwezigheid van schrijver & doorheen tijd
o Moet genuanceerd worden: gesproken taal in journaal -> erg normatief; gesproken
taal in sms -> minder normatief
- Uitspraak, spelling, woordenschat & grammatica
o Uitspraak: sterk bewustzijn van normen, enige tolerantie tov variatie
o Spelling: nog sterker bewustzijn van normen, geen tolerantie tov vatiatie
o Woordenschat: veel discussie over welke woorden deel uitmaken van ‘de norm’
o Grammatica: beperkter bewustzijn, mensen denken dat hier weinig variatie zit
Wat is de norm binnen het Nederlandse taalgebied?
Be: croque monsieur VS Ndl : tosti
Vroeger : Nederlands als monocentrische taal
• 1 toonaangevend centrum dat de norm bepaalt
• Nederland, meer specifiek: spraakmakende gemeenschap in de Randstad (N-Holland, Z-
Holland, Flevoland & Utrecht)
Tegenwoordig: Nederlands als pluricentrische taal
• Meerdere centra met eigen norm
• Nederland: nog steeds Randstad
• Vlaanderen: nationale media (VRT)
Van monocentrisme naar pluricentrisme
- hoe kwam men aan Noord-Nederlandse norm in Vlaanderen?
o Integrationisme: importeren van volwaardige, prestigieuze standaardtaal uit
Nederland
o 1870-1970: taalpolitiek van top-down standaardisering voor woordenschat &
morfosyntaxis (minder voor uitspraak)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisadaenen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now