Summary
Samenvatting bloed- en transfusie therapie
- Course
- Institution
Dit document bevat de belangrijkste zaken uit de cursus bloed-en transfusietherapie van UCLL Leuven.
[Show more]
Seller
Follow
liesheylen4
Content preview
VPK leerlijn: Bloedafname, infusie-entransfusietherapie
1 Bloed
1.1 Bloedvorming/hematopoëse
• In het beenmerg
Rood of geel beenmerg afh van
• Aan- of afwezigheid van bloedvormend weefsel
Volwassenen
• Bloedvormend rode beenmerg aanwezig in:
• Ribben
• Borstbeen
• Schouderbladen
• Wervels
• Schedel
• Bekken
• Bovenste gedeelte femur en humerus
Kan beenmergpunctie van genomen worden (sternum en heupkam)
Geeft beeld van hematopoëse
Ontstaan bloedcellen
- Uit hematopoëtische stamcellen (gem. voorlopercellen)
• Kunnen delen en rijpen tot functionele rijpe bloedcellen
• Houden zichzelf in stand door verdubbeling
1. Deling in 2 precursorcellen (voorlopercellen)
• Myeloïde voorlopercel
• Uitrijping en deling leukocyten, erythrocyten en trombocyten
• Lymfoïde voorlopercel
• Uitrijping en deling B- en T- lymfocyten
Wordt geregeld door vraag en aanbod
Vb: productie bloedcellen stijgt bij bloedingen of infecties
Elke dag:
• 150 miljoen erythrocyten
• 150 miljoen trombocyten
• 50 miljoen leukocyten
,Bloedvorming geregeld door groeifactoren
- Kolonie-stimulerende factor (CSF) -> leukocyten
- Erytropoëtine (EPO) -> erytrocyten
- Trombipoëtine (TPO) -> trombocyten
• Gevormd in lichaamscellen
• Stimuleren vorming en functie rijpe bloedcellen
Vb: EPO aangemaakt in nieren
P’s met gestoorde nierfunctie kunnen bloedarmoede ontwikkelen
Kunnen ook farmaceutisch aangemaakt worden
- G-CSF
• P’s met te weinig neutrofiele leukocyten owv therapie
- EPO
• P’s met ernstige chronische nieraandoeningen
• Sportdoping
1.2 Samenstelling en functie
1.2.1 Samenstelling bloed na afname
Bloedstaal met antistollings addiditief
1. Plasma
• Heldere, strogele vloeistof
• Belangrijk transportmedium
• serum
Serum is plasma zonder stollingsfactoren; rode trombus die drijft in
lichte vloeistof
2. Cellulair deel
• Leukocyten, trombocyten
Buffycoat: laagje tussen plasma en erytrocyten
1.2.2 Samenstelling plasma nader bekeken
Gem. volwassenen
- 5-6l bloed (8% tot. Lichaamsgewicht)
- Plasma: 2,6-3,7 liter
- Bloedcellen: 1,9- 2,8 liter
,Plasma
• Water (91%)
• Eiwitten (7%)
• Andere stoffen (2%)
• Voedingsstoffen, elektrolyten, hormonen, gassen, afvalstoffen
Medicatie wordt via het plasma vervoerd
• Concentratie van medicatie kan opgevolgd worden door bloedname = plasmaspiegel
Eiwitten in plasma
- Albumine (55%)
• In stand houden colloïd osmotische druk in vasculaire ruimte
• Osmotische druk belangrijk voor vochtuitwisseling in de weefsels
- Globuline (38%)
• Immuunglobulines/antistoffen (antibodies)
• Immuniteit van het lichaam
• Transportglobulines
• Transport van ionen, hormonen en andere stoffen
- Fibrinogeen (7%)
• Stollingsfactor
• Hoofdrol stollingscascade
1.3 Bloedcellen
1.3.1 Erytrocyten (rode bloedcellen)
Referentiewaarde en functie
• Volwassen man: 4,5-6 biljoen cellen per liter bloed
• Volwassen vrouw: 4-4,5 biljoen cellen per liter bloed
• Pasgeborenen: 6 biljoen per liter
Functie: vervoer van zuurstof van longalveolen naar weefselcellen; daar CO2 opvangen en
vervoeren naar longen
Hematocriet (Hct)
= maat voor hoeveelheid RBC ivg met rest vh bloed
- Mannen: 40-54%
- Vrouwen: 37-47 %
Vb: hematocrietwaarde van 45% (0,45) -> 100 ml bloed bevat 45 ml erytrocyten
, P’s met longemfyseem
- Alveolen gaan verloren (chronische aandoening)
- Lichaam kan extra RBC aanmaken
Hematocriet stijgt om verlies van alveolen te compenseren
Meer vervoer van zuurstof
Hematocriet kan ook op kunstmatige wijze verhoogd worden
- Gebruik van EPO
- Meer aanmaak rode bloedcellen
- Meer zuurstof kan dan vervoerd worden
!!!! meer RBC -> bloed wordt stroperig en dus meer kans op trombose
Hemoglobine
• Zuurstof en koolstofdioxide transport via RBC
• Hb bindt makkelijk aan zuurstof en koolstofdioxide
• Hoe meer Hb met zuurstof, hoe roder het bloed
• Haem (ijzer) en globine (eiwitketens)
• Haem verantwoordelijk voor rode kleur v. Hb (dus arterieel bloed heeft
heldere, rode schijn)
Mannen: 14-18 g/dL
Vrouwen: 12-16 g/dL
! gebrek aan ijzer resulteert dus in een vermindering vh aantal bloedcellen en dus daling Hb
Erythrocyten
• Biconcaaf -> uiterst flexibel voor door de capillairen
• Geen celkern
• Wand: bloedgroep antigenen vh ABO- en rhesussysteem
Levensduur
Gem 120 dagen
- Afbraak door macrofagen in de milt
- Hb afgebroken tot:
• Ijzer
• Globine
• Poryfine (wordt afgebroken en komt in bloedbaan onder vorm van bilirubine
en via gal uitgescheden)
De rest van afbraakproducten worden hergebruikt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liesheylen4. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now