Summary
samenvatting recht en macht leerjaar 2
- Course
- Institution
samenvatting recht en macht leerjaar 2 HAN Nijmegen
[Show more]
Seller
Follow
lynnvullings
Content preview
1: recht, rechtsstaat, dwang- H1.1 tm 1.4
- H2.1 tm 2.1.2
2: wonen
- H5 pagina 109-133
3: sociale zekerheid
- H12.1
- H12.2
- H12.3.2
- H13.1
4: werken
- H11
- H13.1.1, 13.1.2
5: privacy en huiselijk geweld
- H9.2.3, 9.4, 9.5
- H10.2.4
- H16.3.1
6: strafrecht
- Pagina 441-481
7: dwang in de zorg
- H10.4, 10.5.1, 10.5.2, 10.5.3,
- P297 tm 311
Les 1: recht, rechtsstaat, dwang
Rechtsstaat:
1. Legaliteitsbeginsel:
- Zowel de overheid als de burger van een staat moeten zich houden aan de wet
- Als de overheid dwang wil toepassen dan moet de bevoegdheid daartoe in de wet
staan (verschillende rechtsbronnen)
2. Scheiding van machten, trias politica
- Wetgevende macht
- Uitvoerende/bestuurlijke macht
- Rechterlijke macht
3. Grondrechten
4. Rechterlijke controle
- De rechters toetsen de rechtmatigheid van het overheidshandelen
- Rechters moeten onafhankelijk en partijdig zijn
- Rechters worden voor het leven benoemd
- De rechters doen uitspraken zonder invloed van de andere machten
5. Democratie
- Burger kiest wie het land regeert
- Kenmerken: er is een volksvertegenwoordiger, actief en passief kiesrecht, er zijn vrije
en eerlijke en geheime verkiezingen, vreedzame wisseling van macht, controle op de
overheid mogelijk, de rechten en meningen van de minderheid worden
gerespecteerd.
, Wetgevende macht Bestuurlijke macht Rechterlijke macht
Rijksoverheid 1e en 2e kamer Regering Recht overal
(koning/ministers) geregeld
Provincie Provinciale staten Gedeputeerde Rechterlijke
staten organisatie
Gemeente Gemeenteraad College van Rechterlijke
burgemeester en organisatie
wethouders
Rechtsbronnen:
Letterlijk: vindplaats van het recht.
Recht is er niet zomaar, het wordt door mensen gemaakt. Pas als regels algemeen als regel
zijn aanvaard en vastgesteld, behoren ze tot het recht. De samenleving verandert en
daarmee ook de inhoud ban het recht. Maar de vindplaats van het recht, de rechtsbronnen
zijn nog steeds hetzelfde. Het zijn er 4:
1. De wet- en regelgeving
2. De jurisprudentie
3. De gewoonte
4. Verdragen
1. Alleen wetten met de hoogste wetgever (koning & minister) worden met wet
aangeduid, zoals het burgerlijkwetboek, jeugdwet, gemeentewet. De hoogste wet in
Nederland is de Grondwet.
2. Jurisprudentie (ongeschreven recht) ontstaat doordat algemene regels in de diverse
wetten en in overige regelgeving moeten worden toegepast in individuele situaties,
die vaak heel verschillend zijn. Het is de taak van de rechter om uit te maken hoe de
regels bedoeld zijn. Hij doet dit door rechtsregels te interpreteren en de uitkomst
ervan te formuleren in een uitspraak (vonnis, uitspraak, arrest).
3. De regels van gewoonterecht (ongeschreven recht) zijn niet ergens opgetekend maar
ontstaan in de loop van de tijd door het gebruik ervan in algemene kringen.
4. Het recht dat in verdragen is vastgesteld. Verdragen zijn afspraken tussen twee of
meer staten die op schrift zijn vastgesteld en die gelden in de staten die partij zijn van
het verdrag. Zij moeten ermee akkoord zijn verklaard (zoals de rechten van het kind).
Grondrechten:
Letterlijk: rechten van het individu waarop de overheid alleen inbreuk mag maken als de
wet haar dat toestaat en rechten van het individu die door de overheid zo goed mogelijk
bereikbaar moeten worden gemaakt (klassiek/sociaal).
De grondwet is de hoogste wet in Nederland. Grondrechten zijn de meest elementaire en
onvervreemdbare rechten van een individu, die zowel door de overheid als andere
gerespecteerd moeten worden. Het vormt het fundament van een menswaardige
samenleving. Op de klassieke grondrechten mag de overheid in beginsel geen inbreuk
maken tenzij de wet haar die bevoegdheid verleent. Voorbeeld: recht op gezondheidszorg,
politieke rechten, kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid
, Naast klassieke grondrechten zijn er ook sociale grondrechten, hiertoe behoren onder
andere het recht op gezondheidszorg, sociale zekerheid en werk en welvaart, burgers
kunnen zich hierop beroepen bij de rechter. Dit kan bij sociale grondrechten niet. De sociale
grondrechten vormen feitelijk een opdracht voor de overheid om ervoor te zorgen dat er in
Nederland onder andere goede gezondheidszorg, voldoende woon- en werkgelegenheid en
welvaartsspreiding is waarvan iedereen in beginsel gebruik kan maken. Deze moeten actief
worden gemaakt.
Mensenrechten: (een internationaal verdrag)
Mensenrechten beschermen de waardigheid van ieder mens. Je hebt mensenrechten omdat
je mens bent, welk geslacht, etnische afkomst, geloof of politieke overtuiging je ook hebt.
Deze rechten gelden altijd en overal en voor iedereen.
- Iedereen wordt vrij en met gelijke rechten geboren
- De mensenrechten gelden voor wie je bent, waar je bent
- Je hebt recht op leven, vrijheid en veiligheid
- Slavernij en martelen is verboden
- Je hebt het recht op erkenning voor de wet
- De wet is voor iedereen gelijk
Rechtsstaat
Staat die het recht als hoogste gezag handhaaft. De rechter bepaalt of iemand zich aan de
wet heeft gehouden of niet. Als iemand de wet heeft overtreden, dan kan de rechten een
straf/verbod opleggen.
Daar tegenover staat een politiestaat en totalitaire staat. Het eerste is een staat waarin de
overheid doet wat zij wil. De overheid houdt zich niet aan regels en kan bepaalde burgers
voortrekken. Ook mensen opsluiten zonder dat de rechter eraan te pas is geweest, in de
totalitaire staat bemoeit de overheid zich met alles en iedereen. De overheid is
oppermachtig en de burger heeft geen vrijheid. Kritiek wordt afgestraft en mensen
verdwijnen spoorloos (Noord-Korea).
Beginsel van proportionaliteit en subsidiariteit
Het subsidiariteitsbeginsel garandeert dat de EU alleen optreedt als dat noodzakelijk is en
dat beslissingen zo dicht mogelijk bij de burger worden genomen. Het is bedoeld ter
bescherming van de bevoegdheid van de lidstaten om beslissingen te nemen en op te treden
op gebieden die niet onder de exclusieve bevoegdheid van de Unie vallen.
Op grond van het evenredigheidsbeginsel (proportionaliteitsbeginsel) in de EU verplicht om
bij haar optreden het minst ingrijpende middel te kiezen.
Drie belangrijke beginselen die je in acht moet nemen bij het toepassen van dwang.
Maatstaven om te toetsen of je rechtvaardig handelt bij het toepassen van dwang.
1. Subsidiariteit: als er een andere oplossing mogelijk is, dan geen dwang toepassen
2. Proportionaliteit: als dwang noodzakelijk is, dan de minst ingrijpende toepassing
3. Doelmatigheid: het gekozen dwangmiddel is naar verwachting effectief
Een wet is altijd opgeschreven, regels en wetten. Recht is niet altijd een wet, maar een wet is
altijd een recht. Weergave van normen uit de samenleving (recht). Er zijn wetten om goed te
kunnen functioneren in de samenleving.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynnvullings. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.08. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now