Onderscheiden van 3 grote brillen/perspectieven 3 kaders om te kijken naar middelengebruik
Medisch-psychiatrisch perspectief
o Middelengebruik is een ziekte
o Afhankelijkheid – verslaving
Stoornissen in het gebruik van middelen
o Ziekte oplossen door klinische interventie dus dokter
Gedragsmatig perspectief
o Gesitueerd in de psychologie
o Vorm van afwijkend gedrag
o (complexe) interactie tussen individu en omgeving
o Gedrag = aangeleerd afleren (d.m.v. psychologische interventies)
Biologisch-genetisch perspectief
o Kijken naar biologie-genetica als oorzaak van middelengebruik
o Aanleg – kwetsbaarheid
o Hersenaandoening
o “alcohol-gen” als gen voor alcoholverslaving
DE VRAAG
Van experimenteel gebruik tot verslaving
Vraag is niet een “wel of niet -gegeven” kunnen we conceptualiseren als een continuum
(abstinentie/geen gebruik aan de ene zijde tot verslaving aan de andere zijde van het continuüm)
tussen 2 uiteinden een brede range aan patronen van druggebruik
Continuüm van gebruik
o Hoeveelheid
o Frequentie interpretatie van prevalentiecijfers
o Duur bepaalt type en intensiteit van interventies
Welke interventie nodig voor welk patroon van gebruik?
o Polygebruik
o Gevolgen
o …
, Verschillende stadia van gebruik met bijbehorende omschrijving
Notities bij de tabel:
o Experimenteel gebruik een keer proberen / eerste gebruik
Kan overgaan tot recreatief gebruik, nog altijd beperkt, geen invloed op je leven
Daarna gewoontegebruik, wordt een regelmaat, als het niet wordt gedaan is er een gemis,
nog geen invloed op bepaalde levensdomeinen, maar wel al indicaties dat er mogelijks een
probleem kan komen
Rode stippellijn vanaf dat moment zeker sprake van impact op de levensdomeinen !!!!
Problematisch gebruik: probleem op levensdomeinen (studies gaan er onder leiden…
problemen met partner..)
Verslaving: “eindstation” stoornis in gebruik van middelen, dominante factor, staat
centraal, alles wordt daarrond georganiseerd (tolerantie, ontwenning..)
Continuum van gebruik illustreren
MIDDELENGERELATEERDE STOORNIS
DSM-5 criteria
o Lichamelijke afhankelijkheid + controleverlies hebben betrekking op het middel zelf
o De 2 andere hebben betrekking op domeinen die breder zijn dan puur drugsgebruik
impact op levensgebieden (sociale schade)
Controleverlies
1. Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan het plan was
2. Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen
3. Gebruik en herstel van gebruik kosten veel tijd
4. Sterk verlangen om te gebruiken
Sociaalmaatschappelijke schade
5. Door gebruik tekortschieten op werk, school of thuis
6. Blijven gebruiken ondanks problemen meebrengt in relationele vlak
7. Door gebruik opgeven hobby’s, sociale activiteiten of werk
, Fysieke en psychische schade
8. Voortdurend gebruik, zelfs wanneer je daardoor in gevaar komt
9. Voortdurend gebruik ondanks weten dat gebruik lichamelijke of psychische problemen met
zich mee brengt
Lichamelijke afhankelijkheid
10. Tolerantie, grotere hoeveelheden nodig hebben om effect nog te voelen.
11. Optreden onttrekkingssymptomen, minder hevig door meer van stof te gebruiken
aanwezig in laatste jaar: 2-3 (beperkt), 4-5 (matig), ≥6 (ernstig)
Middelengerelateerde stoornis – ‘verslaving’
o Probleem ruimer dan druggebruik op zich
o Bio-psycho-sociale gevolgen – gezondheid en andere levensdomeinen
Fysieke gezondheid
Mentale gezondheid
Huisvesting
Opleiding en tewerkstelling
Relaties
Contacten politie/justitie
Stigma
…
Onderzoek gedaan over 25 landen, tussen 90 000 volwassenen
o ½ volw in belgië ooit illegale drugs gebruikt! globaal ¼ !
Gebruik levert lang niet altijd problemen op. Of er problemen ontstaan en de grootte van de kans
daarop (het risico) is afhankelijk van verschillende factoren. Het 3M-model (Zinnberg, 1984) biedt een
kapstok om deze verschillende factoren te onderscheiden op basis van:
o Mens: de persoon die het gebruikt (vb. leeftijd, persoonlijkheids-kenmerken en geslacht +
interpersoonlijke factoren, familiegeschiedenis)
o Middel: kenmerken van het middel dat gebruikt wordt (farmacologische eigenschappen en
werking)
o Milieu: de fysieke en sociale omgeving (beschikbaarheid, sociale groep, wetten en normen)
Deze drie factoren bepalen samen het risico op problemen (verhoogd/verlaagd risico)
Het 3M-model verklaart waarom mensen zo’n uiteenlopende reacties kunnen hebben op hetzelfde
middel.
Omgevingsfactoren, milieu spelen de grootste rol
Stippingstonetheorie zegt dat joint leidt tot een spuit
/ gebruik van cannabis leidt tot heroïne aanleiding
tot ernstig vorm van gebruik
o Achterhaald idee!
o Theorie zou alleen maar rekening houden
met middelfactoren
o Er speelt veel meer dan enkel de
farmacologische effecten
o Psychisch welzijn speelt ook een rol
HET ANTWOORD Gatewaytheorie zegt dat door het gebruik van
illegale drugs (cannabis bv), door die illegaliteit en
Vraagzijde = continuüm antwoord dus ook crimineel milieu dat je daardoor in contact gaat
gedifferentieerd; vereist een breed spectrum aan komen met andere illegale middelen
interventies o Gaat meer over context waarin gebruik zich
o Linkerzijde: preventie (donkerblauw)
bevindt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentcrimi2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.