Summary
Samenvatting Psychologie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting (Psycho-analyse ontbreekt, ik had 12/20 zonder dat deel te studeren)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followsensiverbelen
Reviews received
Content preview
PSYCHOLOGIEPsychologie: een palet vol theorieën
WAT IS PSYCHOLOGIE?
Het studieonderwerp of object van de psychologie
- Onenigheid over de definitie
- Geen eenduidigheid over het object /studieonderwerp
- Extern (tussen de psychologie en andere (mens)wetenschappen)
De psychologie kent van oudsher veel raakvlakken met andere mens- en sociale
wetenschappen
- Intern (verschillende theoretische stromingen binnen de psychologie + de
daarmee samenhangend methode waarmee kennis wordt verworven)
Veel meningsverschillen tussen psychologen
Rivaliserende beschrijvingen en verklaringen over eenzelfde onderwerp
Voorbeeld: verschillende wetenschappelijke vragen over ADHD
- De psycholoog
Wat ervaart een kind dat gediagnosticeerd is met ADHD
De persoonsspecifieke beleving van de klachten
- De arts
Welk tekort of teveel aan neurotransmitters veroorzaakt ADHD? Welke medicijnen werken?
- De socioloog
Is er sprake van een toename van ADHD in vergelijking tot 50 jaar geleden? Zo ja, hoe is dat te verklaren
vanuit veranderingen in de maatschappij?
EEN POGING TOT DEFINIËRING
“Psychologie is een wetenschap waarbij zowel het gedrag van mensen wordt bestudeerd als de
gevoelens en gedachten die mensen hebben bij het ervaren van hun gedrag en de omstandigheden
waarin dat plaatsvindt.” (Rigter, 2004, p. 23)
TYPERING VAN DE WETENSCHAP AAN DE HAND VAN DRIE FACTOREN
1. De soorten vragen en problemen (het object)
2. De methoden en theorieën
- Dynamisch spel tussen 1 en 2
- Gevolg: grenzen tussen wetenschappen liggen niet vast
3. Het maatschappelijk draagvlak
- Weerklank in de maatschappij
- Westerse wereld = een gepsychologiseerde wereld
- Ligt niet per definitie vast
1
,THEORIEËN
= referentiekaders
- Bieden interpretaties waarmee verschijnselen bekeken en verhelderd worden
- Grote verscheidenheid
- Specifieke onderwerpen
Verschillende theorieën
- Eenzelfde verschijnsel wordt verschillend beschreven en verklaard
FUNCTIES VAN THEORIEËN
1. Systematiseren of ordenen
- Wetenschappelijke kennisverwerving geschiedt volgens expliciete regels:
- Duidelijk en controleerbaar
en
- Herhaalbaar of repliceerbaar
- Wetenschappelijke waarneming is theorie geladen
2. Verklaren en voorspellen van gedrag
3. Heuristische functie
- Een theorie is nooit af; zij levert weer nieuwe ideeën op
KENMERKEN VAN PSYCHOLOGISCHE STROMINGEN
Een stroming heeft een geschiedenis (1), een stroming heeft een mensbeeld (2)
GESCHIEDENIS VAN THEORETISCHE STROMINGEN
- Altijd een historische ontwikkeling
- Altijd invloed van cultuur en tijdstip van ontstaan (cultuurhistorisch bepaald)
- Stromingen reageerden op elkaar
- Er is vaak sprake van wisselende modes; slingerbeweging
- Stromingen maken gebruik van elkaars inzichten
EVIDENCE BASED
Nadruk op effectiviteit van een methode/behandeling
Een theorie en de daarop gebaseerde behandeling moet bewijzen dat ze een juist inzicht
biedt, dus dat ze werkt
Evidence based
= wetenschappelijk bewijs
- Afkomstig uit de medische wetenschap
- Bewijsmateriaal uit systematisch kwantitatief en kwalitatief onderzoek
2
,EEN MENSBEELD
= hoe ‘de mens’ opgevat wordt
- Wordt beïnvloed door historische, religieuze en culturele invloeden
- Consequenties voor opvattingen over gezondheid en ziekte
Twee aspecten:
1. Beschrijving van kenmerkende eigenschappen/essentiële kenmerken
2. Een verwijzing naar hoe mensen behoren te zijn/hoe ze zich moeten gedragen
Drie niveaus:
Hoe hoger, hoe complexer het gedrag
Mechanistisch zelfbeeld Organistisch zelfbeeld Personalistisch mensbeeld
“De mens als levend “De mens als organiserend en
“De mens als machine”
organisme” scheppend wezen”
Mensen zijn als organismen, ze Principieel onderscheid tussen
Mensen zijn als mechanieken mensen en overige
groeien en bloeien
organismen Een mens is
Een mens is een ingewikkeld Vergelijkingen met dieren een cultuur-wezen, een taal-
dier kunnen zinvol zijn wezen, een spreek-wezen
Menselijk handelen is
Iedere mens en ieder
doelgericht (nuance: kan
menselijk deeltje is -
doelgericht zijn), mensen
afzonderlijk te bestuderen
geven zin aan hun leven
Gedrag heeft een betekenis,
De invloed van de omgeving is Een organisme kun je niet los die verschuift naargelang de
niet essentieel bestuderen van zijn omgeving context de context
genereert de betekenis
Lineair causaal
Circulair verklaringsmodel -
verklaringsmodel
Het geheel is gelijk aan de som Het geheel is meer dan de som
Een mens is één geheel
der delen der delen
Statisch Dynamisch -
Kennis uit dierenexperimenten
zegt niets over menselijk gedrag
3
, HOE GEBRUIK JE MENSBEELDEN EN THEORIEËN?
- Met een bril zie je beter, zo werkt een theorie ook
- Een theorie is als een zoeklicht. Sommige aspecten worden belicht en andere juist
onderbelicht
ALGEMENE SYSTEEMTHEORIE (AST)
Biedt een overkoepelend kader voor alle verschillende wetenschappen
en theorieën
Is een metatheorie (= een theorie over theorieën)
Hiërarchie van systeemniveaus: hoe hoger het niveau, hoe complexer
het systeem
Vijf uitgangspunten
1. De werkelijkheid is op te delen in verschillende hiërarchische
niveaus
2. Elk niveau functioneert als een open systeem
3. Toenemende complexiteit bij stijgende hiërarchie
4. Geen enkel niveau is te herleiden tot een ander niveau maar
wordt er wel door beïnvloed
5. Een mens is het hoogste niveau van de biologische hiërarchie
en het laagste van de sociale hiërarchie
AST kenmerkt zich door dynamisch denken
Kenmerken van een ding vergeleken met kenmerken
van een open systeem
WERKEN MET AST
De AST wordt vereenvoudigd weergegeven in het biopsychosociale ‘model’
- Ga bij het verklaren van gedrag op zoek naar sociale, psychische en biologische invloeden
op het gedrag
- Elk van deze drie niveaus heeft invloed op al ons gedrag, maar meestal niet evenredig
- Voorbeeld van een verkeerde toepassing binnen bepaalde vormen van holistisch denken
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sensiverbelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now