Summary
Samenvatting Landschap in delen Hoofdstuk 5: Bodem
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek Landschap in delen Hoofdstuk 5: Bodem
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
stang26
Content preview
Landschap in delenHoofdstuk 5: Bodem
5.1 Inleiding
Het begrip bodem omvat in de meest ruime zin het bovenste deel van de aardkorst. In
Nederland is de bodem zelden meer dan 1 à 2 meter dik. Vast gesteente en de natte
ongerijpte ondergrond van losse sedimenten behoren bodemkundig gezien niet tot de
bodem.
5.2 Bodemvorming
In de materialen die aan het aardoppervlak voorkomen voltrekken zich op den duur als
gevolg van de invloed van het klimaat, de waterhuishouding, de planten- en
dierenwereld en de mens bepaalde veranderingen, die met de naam bodemvorming
(pedogenese) worden aangeduid.
Een bodemhorizont is een ongeveer evenwijdig aan het maaiveld lopende laag in de
grond, waarvan de zichtbare kenmerken afwijken van onder- en bovenliggende lagen.
Bodemhorizonten zijn ontstaan ten gevolge van bodemvormende processen. De verticale
opeenvolging van de horizonten heet een bodemprofiel.
In grote lijnen worden de volgende horizonten onderscheiden:
De O-horizont: bestaande uit een ophoping van organische stof
De A-horizont: gekenmerkt door de aanwezigheid van zowel minerale delen als
organische stof
De E-horizont: waaruit klei, ijzer, aluminium of organische stof uitspoelt
De B-horizont: waarin verandering van het bodemmateriaal of inspoeling
optreedt
De C-horizont: die bestaat uit het moedermateriaal van vóór de bodemvorming
De C-horizont is weinig of niet veranderd door bodemvorming
5.2.1 Bodemvormende factoren
De bodemvormend processen worden bepaald door de bodemvormende factoren. Dit
zijn:
Klimaat en water
o Het klimaat speelt op wereldschaal een belangrijke rol in de
bodemvorming. De aan de klimaatzones gebonden gronden worden
zonale gronden genoemd. Er zijn echter ook gronden die (nog) niet in
evenwicht zijn met het klimaat en de daarbij behorende vegetatie, bijv.
omdat ze nog te jong zijn. Dit zijn azonale gronden.
o Daarnaast worden intrazonale gronden onderscheiden die om een
andere reden sterk afwijken van het zonale beeld. Bijv. hoge
grondwaterspiegel of ander moedermateriaal.
o Neerslagoverschot ---> veelal uitspoeling
o Neerslag tekort kan ook uitspoeling voorkomen na regenbuien
o De temperatuur is van belang voor de snelheid waarmee bodemkundige
processen verlopen.
, Landschap in delen
Moedermateriaal (gesteente)
o Was al aanwezig voordat er veranderingen optraden door bodemvorming
o De mineralogische samenstelling is van belang in verband met de
hoeveelheid basen die in de meer of minder gemakkelijk verweerbare
mineralen aanwezig is en kan dienen ter vervanging van uitgespoelde
kationen.
Reliëf
o Het reliëf heeft in Nederland vooral invloed op de bodemvorming in
combinatie met de diepte van het grondwater en de wisselingen in
grondwaterstanden.
o De hooggelegen zandgronden hebben diepe grondwaterstanden en een
neergaande waterbeweging.
o Laaggelegen gronden hebben doorgaans hoge grondwaterstanden,
waardoor ze vaak een humusrijke of venige bovengrond bezitten.
Vegetatie
o De vegetatie levert het grootste deel van de organische stof op en in de
grond. Na het afsterven wordt het materiaal omgezet in humus.
Fauna
o De (bodem)fauna speelt een belangrijke rol bij de bodemvorming, met
name bij de homogenisatie. Bij dit proces verdwijnt door gravende
bodemdieren de oorspronkelijke sedimentaire gelaagdheid.
Mens
o De mens is vooral sinds de Middeleeuwen een bodemvormende factor van
betekenis, niet alleen doordat de mens veranderingen heeft aangebracht
in de condities waaronder de andere bodemvormende factoren werken,
maar ook doordat hij nieuwe landoppervlakken en gronden heeft
gecreëerd .
o Daarnaast is de mens ook een bodemvernielende factor.
Tijd
o De tijd is van belang in verband met de snelheid waarmee de
bodemvormende processen werken. Langzaam verlopende processen
zullen doorgaans pas na lange tijd merkbare gevolgen krijgen.
5.2.2 Horizontbenaming
De door bodemvorming ontstane horizonten worden met vast codes aangegeven. Deze
letter- en cijfercombinaties dienen om de veranderingen die als gevolg van
bodemvorming in het uitgangsmateriaal zijn opgetreden weer te geven.
H-horizont
o Een organische horizont bestaande uit een accumulatie van organisch
materiaal aan het oppervlak, die gedurende langere tijd is verzadigd met
water (tenzij er sprake is van kunstmatige ontwatering)
O-horizont
o Een organische horizont bestaande uit een accumulatie van organisch
materiaal aan het oppervlak, die niet langer dan enkele dagen per jaar is
verzadigd met water. Bovenop ligt het verse strooisel van het afgelopen
jaar
o Ook wel aangegeven als de A0 horizont
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stang26. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now