Summary
Samenvatting Biologie voor jou vwo 5 thema 5 Planten
- Course
- Level
- Book
samenvatting van thema 5: planten. Biologie voor jou release 6.2. Van paragraaf 1 tm paragraaf 5
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
M4m4
Content preview
Samenvatting BiologieHoofdstuk 5 - planten
Paragraaf 1: Bouw, groei, ontwikkeling
-De organen van een zaadplant zijn de wortel, de stengel en het blad. Deze bestaan uit 3
verschillende weefsels:
1. Het dekweefsel. Deze vormt de buitenzijde van de plant en beschermt tegen
waterverlies en infecties.
2. Het vaatweefsel. Deze komt in alle organen voor en bestaat voornamelijk uit
transportvaten (houtvaten(=xyleem) en bastvaten(=floëem))
3. Het vulweefsel (/grondweefsel). Deze zit tussen het dekweefsel en het vaatweefsel en
is betrokken bij fotosynthese, opslag en stevigheid.
-Tijdens de groei van een plant vinden er allerlei ontwikkeling plaats: cellen kunnen zich
specialiseren waarbij ze van vorm veranderen en organen kunnen veranderen en er kunnen
nieuwe organen ontstaan.
-Delingen vinden bij planten plaats in meristemen (deelweefsels). Cellen die nog niet
gedifferentieerd zijn (stamcellen) komen voor in het meristeem en dankzij deze stamcellen
kunnen planten hun hele leven groeien. Meristemen bevinden zich in de toppen van wortels
en stengels, in knoppen en in jonge bladeren. Bij celdeling in het meristeem ontstaan 2
dochtercellen waarvan er 1 een meristeemcel blijft en zich na loop van tijd opnieuw zal delen
en de andere ondergaat celstrekking waarbij de cel groeit door opname van water. Hierbij
kan de cel van vorm veranderen (celdifferentiatie) en een speciale functie krijgen
(celspecialisatie).
-de toppen van stengels en wortels worden groeipunten genoemd en zorgen voor
lengtegroei.
-Lengtegroei leidt tot verlenging van een plant en vind bij zowel kruidachtige als houtachtige
planten plaats. Verder vindt het plaats in de jongste delen (de stengeltop en de worteltop).
-Diktegroei leidt tot verdikking van de wortel en stengel en vindt alleen bij houtachtige
planten plaats. Het vindt vooral plaats in het cambium (een ringvormig meristeem).
Hoe groeien planten in dikte?: cellen in het cambium delen zich waarna 1 van de 2
dochtercellen in het cambium blijft liggen en de andere erbuiten komt te liggen.
Naar binnen toe vormt het cambium houtcellen en naar buiten toe bastcellen.
- Houtvaten ontstaan uit boven elkaar gelegen houtcellen waarbij de dwarswanden en cellen
tussen de houtcellen verdwijnen onder invloed van enzymen, bij bastvaten is dit niet zo maar
komen er openingen in (:zeefplaat).
-Al het hout dat gedurende één jaar is gevormd heet een jaarring. In het voorjaar ontstaan
wijde houtvaten met dunnen wanden (lichtgekleurd)(=voorjaarshout) en in de zomer
ontstaan nauwe houtvaten met dikke wanden (donkergekleurd)(=zomerhout).
De jaargrens is de scherpe overgang tussen het donkere zomerhout en het lichte
voorjaarshout.
-in cellen van planten en algen kunnen plastiden voorkomen, dit zijn celorganellen die een
functie hebben bij de fotosynthese, het lokken van insecten en het opslaan van
reservestoffen. Plastiden worden gevormd uit proplasten en kunnen in een ander type
overgaan.
, Samenvatting Biologie
Hoofdstuk 5 - planten
Paragraaf 2: transport in planten
-Het transport in zaadplanten vindt vooral plaats via houtvaten en bastvaten. Deze liggen in
de centrale cilinder. De buitenste laag cellen van de centrale cilinder heet de endodermis en
zorgt voor de selectieve opname van mineralen.
Houtvaten vervoeren water en zouten van de wortels via de stengels naar de
bladeren. Dit is de anorganische sapstroom ↑ .
Bastvaten vervoeren water en assimilatieproducten van de bladeren naar alle delen
van de plant. Dit is de organische sapstroom ↓.
-Wortelharen zijn fijne vertakkingen van de wortel waardoor het oppervlakte van de wortel
groter is en er dus meer water en mineralen opgenomen kunnen worden.
-Worteldruk is de druk in de houtvaten als gevolg van osmose door actief zouttransport door
de endodermiscellen vanuit de wortelschors naar de houtvaten. De bandjes van Caspary
zorgen dat het water niet terug kan stromen naar de schors en hierdoor moet het water wel
stijgen door osmose.
-Het waterpotentiaal bepaalt en verklaart de verplaatsing van water in planten en dieren. Zo
is het zo dat water in een cel met een lagere osmotische waarde zich via een celmembraan
verplaatst naar een aanliggende cel met een hogere osmotische waarde (is de osmotische
waarde gelijk dan gaat het water van een hoge tugordruk naar een lagere tugordruk). Verder
verplaatst water zich van een hogere waterpotentiaal naar een lagere waterpotentiaal.
Waterpotentiaal (MPa) = osmotische potentiaal + drukpotentiaal (turgordruk)
ψ w =ψ s+ ψ p.
-Transport van water en zouten (anorganische sapstroom):
Cohesiekrachten zorgen ervoor dat watermoleculen elkaar aantrekken en
adhesiekrachten zorgen ervoor dat watermoleculen ‘plakken’ aan de celwanden.
Deze 2 krachten zijn samen groter dan de zwaartekracht waardoor het water omhoog
kan worden getransporteerd via de houtvaten.
Ook verdampt uit de huidmondjes water. Dit water wordt door de capillaire werking
(=opstijgen van een vloeistof) aangevuld vanuit de houtvaten. (Er ontstaat namelijk
een onderdruk aan de bovenkant van de houtvaten door verdamping, hierdoor wordt
het water naar boven ‘gezogen’. Vergelijk met het zuigen door een rietje.). Deze
stroming van water heet de verdampingsstroom.
- het openen en sluiten van huidmondjes gebeurt door vormverandering van de
sluitcellen. ’s Nachts zijn vrijwel alle huidmondjes gesloten en als het droog is kunnen
ze overdag ook sluiten. Het openen en sluiten van de huidmondjes hangt af van de
sluitcellen en dus van de osmotische waarde.
-transport in bastvaten:
Bastvaten transporteren organische producten van de fotosynthese, mineralen en
hormonen door de gehele plant (organische sapstroom). De stroom gaat van een
suikerbron (zoals bladeren, stengels, wortels, bollen en knollen) naar plaatsten waar
de suiker nodig is of naar opslagweefsel (zoals wortels, bollen en knollen).
-Via huidmondjes gaat CO2 naar binnen en gaan waterdamp en zuurstof naar buiten.
Waterverlies kan dus worden beperkt door de huidmondjes te sluiten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller M4m4. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now