a) Wat houdt het M(issing) W(hite) W(oman) S(yndrome) in?
Ook wel: missing pretty girl syndrome, is een begrip dat gebruikt wordt
om de disproportionele mediaberichtgeving voor blanke vrouwelijke
slachtoffers te beschrijven. Het geslacht, ras, relatieve aantrekkelijkheid
en leeftijd van het ‘belaagde jonge meisje’-stereotype resulteert in
verhoudingsgewijs meer aandacht in de media en leidt soms ook tot
meer dan gemiddelde inspanningen in het opsporingsonderzoek.
b) Geef een voorbeeld van het MWWS.
Bijvoorbeeld de zaak van Nathalee Holoway
c) Wat wordt verstaan onder (factoren van) stafrechtelijke ruis?
De aandacht is gericht op een psychologische (ruis)factoren. Je hebt
verschillende (ruis)factoren, namelijk: bewijzen, waarnemen, herinneren,
beïnvloeden en verhoren. Deze factoren kunnen betrekking hebben op
bijvoorbeeld het waarnemen en de herinnering van getuigen en/of de
beïnvloeding van een verdachte bij verhoren. Deze (ruis)factoren kunnen
de uitkomst van het strafproces sturen in een ongewenste richting en
afbreuk doen aan de betrouwbaarheid van het rechtelijk oordeel.
d) Noem twee voorbeelden waarbij ‘strafrechtelijke’ ruis de waarde van het
bewijs kan aantasten.
- Tunnelvisie
- Weapon focus-fenomeen (ooggetuige kijkt meer naar het wapen dat
de dader vasthoudt en niet naar de andere details, dit lijdt tot
geheugenstoornissen)
- Geheugen is na 4 dagen niet meer in staat om een verhaal letterlijk
weer te geven
- Verdachte leggen onder grote druk van verbalisanten een verklaring
af
- Verdachte wil graag meewerken en min of meer met de verbalisanten
meepraten
- Verdachte kan een verklaring afleggen die in strijd is met de
waarheid.
e) Wat is het nut van de rechtspsychologie?
Rechtspsychologie kan een bijdrage leveren aan het nemen van
beslissingen binnen de strafprocedure die op een zo stevig mogelijke
wijze zijn verankerd in de bewijsmiddelen. Bewijsmiddelen zullen met
behulp van rechtspsychologische instrumenten steeds getoetst moeten
worden op de wijze waarop deze zijn verankerd/verbonden zijn in/met de
werkelijkheid
,Boek Merkelbach hoofdstuk 2
a) Kunnen leugendetectors zoals de Computer Voice Stress Analyzer of de
Psychological Stress Evaluator leugens op het spoor komen en aldus
strafrechtelijke ruis voorkomen ?
Leugendetectors zoals Computer Voice Stress Analyzer of de
Psychological Stress Evaluator komen leugens niet altijd op het spoor.
Dit blijkt uit verschillende experimenten:
- De Israëlische politie lieten hun proefpersonen naar twee soorten
dia’s kijken, mooie landschappen en verminkte lichamen. Elke dia
bleef 5 seconden in beeld en daarna moesten de proefpersonen
hardop zeggen: ‘yes, I like this picture.’, terwijl ze die zin uitspreken
draaide de Psychological Stress Evaluator mee. 3 experts bekeken de
uitslagen van het apparaat om zo te bepalen of de proefpersonen
logen of de waarheid spraken. De experts wisten niet of de
proefpersonen net naar mooie dan wel vervelende plaatjes keken.
- Onderzoekers nodigen een groep keurige studenten uit. Ze moesten
neutrale woorden hardop uitspreken, maar ook woorden als ‘pik’ en
‘neuken’. De studenten zeiden dat ze net nogal gênant vonden. Terwijl
de studenten de neutrale woorden en de ‘vieze’ woorden uitspraken,
registreerde het apparaat stemtrillingen. De uitslagen werden
voorgelegd aan een aantal experts. Konden zij achterhalen of de stem
een neutraal of een vies woord had voorgelezen?... Totaal niet. De
experts hadden het slechts in de helft van de gevallen goed.
Onderzoeken laten zien dat leugendetectors het vaak in de helft van de
gevallen (of zelfs nog meer) fout hebben. Hierdoor kunnen
leugendetectors zoals de Computer Voice Stress Analyzer of de
Psychological Stress Evaluator leugens niet op het spoor komen en
daardoor kan het ook niet strafrechtelijke ruis voorkomen.
b) Kun je een leugenachtige verklaring vooral herkennen aan de vorm of de
inhoud?
Wie anderen wil betrappen op leugens, doet er goed aan om naar de
inhoud te kijken en niet naar de vorm. De vorm is stemhoogte, gebaren,
wegkijken, friemelen, kortom, hoe iemand iets zegt. De inhoud is wat
iemand zegt. De verifieerbaarheid van leugenachtige verhalen is namelijk
stukken geringer dan die van ware verhalen.
c) Wat houdt de “truth-bias” in?
Mensen geloven dat anderen vaker de waarheid vertellen dan dat ze
liegen.
d) Waar is in feite het succes van stemanalyseapparaten op gebaseerd en hoe
wordt dit effect genoemd?
De successen stoelen niet op de technische kwaliteiten van het
apparaat, maar de intimiderende werking ervan. Dit heet het Bogus
pipeline-effect. De naam verwijst naar een nepdetector die bestaat uit
, een lege, maar imposant ogende doos waarmee de verdachte via wat
nutteloze kabels – de bogus pipelines – is verbonden. Als de verdachte
bekent, is dat niet de verdienste van het apparaat, maar van de poeha
waarmee het wordt gepresenteerd.
e) Waarom willen mensen graag geloven in de ontmaskerende werking van
leugendetectoren zoals stemanalyse-apparaten?
We willen leven in een overzichtelijke wereld, een wereld waarin
schurken een duidelijk kaïnsteken hebben. Al zien we dat teken niet
onmiddellijk, met een apparaat moet het toch zichtbaar te maken zijn?
Iemand die zegt zo’n apparaat te kunnen leveren, zal juichend worden
onthaald. Het aantrekkelijke eraan is dat je er quasiobjectieve
argumenten aan kunt ontlenen waarmee je intuïtie te rechtvaardigen valt.
Apparaten als protheses van onze morele intuïtie.
Week 2
Het hoorcollege:
a) Wat wordt verstaan onder een goed verhaal?
Een goed verhaal van het openbaar ministerie is het halve bewijs, de
andere helft wordt gevormd door verankering van elementen van dat
verhaal in de werkelijkheid met behulp van bewijsmiddelen.
Wat is een goed verhaal?
Een goed verhaal beschrijft niet alleen hoe het delict gepleegd wordt en
door wie, maar legt ook uit hoe de dader onder de gegeven
omstandigheden in een zodanige lichamelijke en geestelijke toestand
kon komen dat hij het delict pleegde.
Het idee moet ontstaan: “Dit soort mensen doet onder deze
omstandigheden dit soort dingen.”
b) Wat wordt verstaan onder de theorie van Verhaal en Verankering?
Motivering:
De noodzaak tot motivering
Er moet:
1. Een verhaal zijn
2. Feiten moeten verankerd worden
Rechter gaat uit van bepaalde scenario en gaat vervolgens op zoek
naar daarbij passende bewijsmiddelen (verankering)
Dit is primair gericht op het bewijs voor de rechter, maar het blijkt ook
relevant te zijn voor opsporing. Laat zien dat de tenlastelegging
noodzakelijkerwijs de vorm heeft van een verhaal dat wordt ondersteund
door de bewijsmiddelen die er zijn. Een goed verhaal houdt onder
anderen in dat bepaalde elementen van een verhaal zich verankeren in
bewijsmiddelen.
c) Leg de stelling uit, dat een goed verhaal de helft van een veroordeling is.
Een goed verhaal van het openbaar ministerie is het halve bewijs, de
andere helft wordt gevormd door verankering van elementen van dat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BrittTempelaars. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.