Symptomatologie
- Specifieke urologische klachten
- Algemene symptomen (koorts, malaise, misselijkheid,…)
Koorts wijst meestal op infectie -> bij cystitis (blaasontsteking): geen koorts
Nierkoliek: braken
Ernstige urologische aandoeningen: anorexie en gewichtsverlies voor de typische urologische klachten
Pijn
- Thv de nier
Lokaliseert zicht thv nierloge: unilateraal dorsaal onder ribben
o Chronische nieraandoeningen (bv niertumor): dof en knagende pijn
o Acute aandoeningen (bv nierkoliek): hevig en uitstralende pijn
o Pijn is zelden bilateraal
o Nierpijn is nooit gebonden aan houding of beweging
- Thv de ureter (= urineleider)
Bijna altijd veroorzaakt door afdalende uretersteen (= afgebrokkelde stukjes nier)
Naargelang plaats van inklemmen:
o Inklemming hoog in ureter: dorsaal met uitstraling naar hypochondrium
o Inklemming midden vd ureter: dorsaal met uitstraling naar flank
o Inklemming net voor blaas: in de fossa iliaca met uitstraling naar geslachtsorganen
- Thv de blaas
Komt vooral voor bij diep infiltrerende tumoren en bij acute retentie (globus vesicalis)
Acute retentie = vasthouden v urine -> plassen ≠ mogelijk -> pijn onderbuik
- Thv de prostaat
Patiënt klaagt v vervelend gevoel of druk thv perineum
o Acute prostatitis: spontaan gevoel van warm ei in het perineum (plaats tussen anus en
vagina/balzak)
- Thv de testikels
Lokaliseert zich in het scrotum en is aanleiding voor urologische raadpleging
Pijn = zeer gevoelig en pijn is vaak hevig (bv bij trauma of ontsteking)
- Thv de penis
Kan een gevolg zijn van priapisme (blauwe ballen: aanhoudende erectie zonder seksuele stimulus)
= meestal eigenlijk urethrale pijn (veroorzaakt door steentje of meestal door infectie)
Gastro-intestinale symptomen
Bij nierkoliek (= acute, pijnlijke situatie waarbij niersteen een deel v je urineweg blokkeert): nausea en braken,
ook paralytische ileus (= stoppen vd darmpassage) -> door gemeenschappelijke innervatie via bep zenuwbanen
Door uitbreiding v bep urologische processen naar naburige organen: ook gastro-intestinale
symptomen optreden door peritoneale prikkeling (= pijnlijke prikkel vh buikvlies)
, Afwijkingen in het mictiepatroon
Kwantitatieve afwijkingen
Normale blaascapaciteit:
- Man: 350-450ml
- Vrouw: 450-550ml
- Diurese (=uitscheiding v urine): 1ml/kg lichaamsgewicht/u
- Minimale hvh urineproductie: 0,5ml/kg lichaamsgewicht/u
Afwijkingen Hoeveelheid Oorzaken
Polyurie >3l/24u - Ontregelde diabetes mellitus
= verhoogde hvh urineproductie - Diabetes insipidus (gevolg v tekort aan antidiuretisch hormoon)
- psychogene polydipsie (sterk overmatige hvh drinken)
- gebruik diuretica
Oligurie <500cc/dag - nefrologische oorzaak
= te weinig urine - andere oorzaak (bvb dehydratatie of obstructie)
Anurie 0ml - nefrologisch probleem
= geen urineproductie
Acute urineretentie 0ml - urologische oorzaak (thv ureter of blaas of urethra)
= geen urineafvloei door belemmering
vd urineafvloei (postrenaal = na de nier)
Kwalitatieve afwijkingen
Afwijkingen Definitie Oorzaak
Pollakisurie Te frequent urineren - irrigatie vd blaas door infectie (cystitis, blaassteen, blaastumor)
- neurogene overprikkeling (overactieve blaas)
- onvolledige blaaslediging (door bv prostaathypertrofie)
Nycturie Nachtelijk plassen - nierziekten
- leverinsufficiëntie
- slecht geregelde diabetes mellitus
- hartsufficiëntie: oedemen overdag opgestapeld -> ’s nachts
geresorbeerd en door nieren gefilterd
- gevolg van polyurie
- benigne prostaathypertrofie (mannen)
- laat op avond drinken v grote hvh vocht
Strangurie/algurie Pijn bij plassen - cystitis
- elke urologische infectie
- blaassteen: einde vd mictie w de blaas afgesloten
Dysurie (= terminale Typische pijnpatroon bij KLACHTEN:
strangurie) cystitis - moeilijke mictiestart
- ↘ kracht vd urinestraal (geobjectiveerd met uroflowmetrie)
- nadruppelen
- plassen in 2 episodes
- plots stoppen vd urinestraal
Paruresis Niet kunnen plassen in het
bijzijn v anderen
Incontinentie Onwillekeurig urineverlies - stressincontinentie
- urge incontinentie
- ischuria paradoxa (=druppelsgewijs aflopen van urine uit de blaas)
- incontinentie door abnormale verbinding met de buitenwereld
Abnormale oorzaken:
- onzorgvuldige urineopvang (bij vrouwen)
- proteïnurie
- pyurie (= teveel aan WBC = leucocyturie)
- etter in de urine tgv infectie
- staal gecontamineerd met vaginaal vocht
Rode urine - bloed
- macroscopische hematurie - door voeding (rode biet)
- microscopische hematurie - medicamenten
- silentieuze hematurie (= hematurie gaat - urologisch: lithiase, blaastumor, niertumor, infectie,…
niet gepaard met pijn of andere klachten) - nefrologisch: glomerulonefritis
- algemeen: stollingsstoornissen, medicijnen (anticoagulantia, bep anticonceptiva)
= alarmsymptoom (zeker silentieuze hematurie) = v kwaadaardige oorsprong tot
tegendeel is bewezen
Urologische diagnostiek
Het klinisch onderzoek
- Inspectie
= eenvoudig onderzoek die veel aan het licht kan brengen: anatomische afwijkingen
o Bij inspectie vh abdomen
Bij urineretentie: zwelling boven symfyse (schaambeenvoeg)
Zwelling v abdomen: zeldzaam tgv uitgezette nieren
o Niertumoren bij volwassenen bijna nooit zichtbaar
o Polycystische nieren wel zichtbaar bij magere mensen
- De percussie
o Globus vesicae (= gevulde urineblaas): dof van klank
o Nierloges: kloppijn bij ontstekingen of stuwingen vd nieren
- De palpatie
o Voelbare nier = meestal opgezette nier
o Palpatie vh scrotum (= balzak): kan pathologische zwelling aan licht brengen (bv tumoren,
hernia, inguinalis,…)
- Het rectaal toucher
= onderzoek bij uitstek voor prostaat = RT = PPA = palpatio per anum
o Prostaat groeit naarmate men ouder wordt
o Mals van consistentie (zonder harde nodules)
o Niet pijnlijk bij aanraken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BrittFocquaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.24. You're not tied to anything after your purchase.