Summary
Samenvatting Interactiewijzer - Rob Verstegen & Henny Lodewijks
- Course
- Institution
- Book
Zelfgeschreven samenvatting. H1, H2, H3
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sannevanwagenberg97
Reviews received
Content preview
Interactiewijzer – Rob Verstegen en Henny LodewijksHoofdstuk 1
Het model van Leary: geeft een overzicht van de verschillende manieren waarop mensen zich tot
elkaar kunnen verhouden. Persoonlijke kenmerken worden door hem beschreven in thermen van
interactioneel gedrag. Leary benadrukt de wederkerige beïnvloeding. Het gedrag van A beïnvloedt B
en de reactie van B beïnvloedt A, enzovoort. Deze ingewikkelde beïnvloedingspatronen blijken aan
bepaalde wetmatigheden te beantwoorden.
Leary hanteert in zijn model een ‘dominantiedimensie’ en een ‘affiliatie-dimensie’. Op de
dominantiedimensie kan het machtsaspect in een relatie worden aangegeven en op de affiliatie-
dimensie het nabijheidsaspect. In het model staan de twee dimensies loodrecht op elkaar en kunnen
de assen worden benoemd in de termen: boven-onder en tegen-samen.
Met boven-onder wordt bedoeld dat in het interactionele gedrag van mensen een ‘’bevelsaspect’ te
onderkennen is, dat aangeeft hoe de hiërarchische verhouding wordt gezien of wordt gewenst. Met
andere woorden: er is op een schaal aan te geven in welke mate iemand met bepaald gedrag in een
leidende, gelijkwaardige of afhankelijke positie ten opzichte van de ander opstelt. Met tegen-samen
wordt bedoeld dat tegelijkertijd ook een ‘bevelsaspect’ te onderkennen is, dat aangeeft in hoeverre de
verhouding wordt gezien als nabij-vriendelijk of oppositioneel-afstandelijk (het nabijheidsaspect van de
relatie). Met andere woorden: er is op een schaal aan te geven in welke mate iemand meer op de
ander of meer op zichzelf gericht is. Iedere vorm van interactioneel gedrag kan vervolgens worden
weergegeven door een punt in het assenstelsel en wordt opgebouwd uit een boven-onder (x)
component en een samen-tegen (y) component. De afstand van de kruising van het assenstelsel kan
gezien worden als een maat voor de frequentie of de intensiteit van het vertoonde gedrag. In de figuur
geeft punt a aan dat op de nabijheids-as duidelijk in de richting van samen gescoord wordt en tegelijk
op de dominante-as duidelijk in de richting van boven. Punt b geeft aan dat extreem gescoord wordt
op de nabijheids-as in de richting van tegen en tegelijk bijna neutraal op de dominantie-as, licht in de
richting van onder.
Boven en samen: ik stel me leidend en solidair op ten opzichte van de ander en ‘beveel’ hem
daarmee vriendelijke volgzaamheid.
Onder en samen: ik stel me afhankelijk en vriendelijk op tegenover de ander en ‘beveel’ hem
initiatief te nemen.
Onder en tegen: ik stel me onderdanig, maar ook wantrouwend of vijandig op ten opzichte van de
ander en ‘beveel’ hem daarmee mij maar met rust te laten, of me af te wijzen.
Boven en tegen: ik stel me superieur en in oppositie ten opzichte van de ander op en ‘beveel’ hem
daarmee ontzag voor me te hebben.
, Wanneer binnen iedere hoofdvariant nog eens een onderscheid gemaakt wordt op welke as de
meeste nadruk valt bij bepaald gedrag, dan ontstaat een schema met acht gebieden, ook wel octanten
genoemd. Dit schema staat bekend onder de naam ‘de interactieroos van Leary’. Karakteristiek voor
deze ordening in een cirkel is dat gedragingen die op elkaar lijken dicht bij elkaar liggen en
gedragingen die sterk van elkaar verschillenen liggen ver van elkaar. In de cirkel is geen begin- en
geen eindpunt aan te geven.
Voorbeeld: Peter kan zeer goed voor anderen zorgen (Samen-Boven) en daarbij ook nog redelijk
leiding en advies geven (Boven-Samen), maar als het aankomt op strijden en voor iets vechten
(Tegen-Boven) of afwachten en zich afhankelijk opstellen (Onder-Samen), dan schiet hij tekort.
Hoofdstuk 2
Sociaal vaardig gedrag wordt gekenmerkt door de vaardigheid op een gepaste manier contact te
leggen en contact af te grenzen, afhankelijk van de situatie, waarbij de ervaring van belang is dat de
eigen opstelling ertoe doet.
Leary onderscheidt acht interactionele hoofdsegmenten, waar groepen van sociale vaardigheden in
ondergebracht kunnen worden. Voordat deze vaardigheden worden besproken, dient echter een
kritische kanttekening geplaatst te worden. In onze cultuur bestaat over het algemeen meer
waardering voor samen-vaardigheden en minder voor tegen-vaardigeden. Tegen-vaardigheden
worden eerder verworpen en als minder acceptabel beschreven en samen-vaardigheden worden
eerder overgewaardeerd en in wenselijke termen beschreven. Dit is niet helemaal de bedoeling. De
tegen-vaardigheden kunnen worden omschreven als ik—gerichte vaardigheden in de omgang met
anderen, ze zijn meer gericht op het eigenbelang. De samen-vaardigheden zijn op het belang van de
ander gericht. Aan beide clusters vaardigheden kennen we een gelijke waarde toe.
Vanuit de interactionele theorie zijn voorspellingen e maken over mogelijke reacties van kinderen en
volwassenen op een bepaald gedrag van het kind. De reactie die het kind bij de ander oproept blijkt
belangrijke diagnostische informatie te geven.
In de systeemtheorie worden twee interacties uitgewerkt: een complementaire interactie en een
symmetrische interactie. Het gaat dan niet zozeer om wat er gezegd wordt (het inhoudsniveau van de
communicatie), maar hoe de boodschap moet worden opgevat, hoe de relatie tot elkaar wordt
gedefinieerd (het betrekkingsniveau van de communicatie). Communicatie tussen mensen is
symmetrisch of complementair, afhankelijk of de relatie gebaseerd is op gelijkheid of verschil.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannevanwagenberg97. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now