Summary
Samenvatting wetenschappelijke artikelen preventie en straffen
- Course
- Institution
Samenvatting van alle wetenschappelijke literatuur van preventie en straffen
[Show more]
Seller
Follow
noanolte
Reviews received
Content preview
WEEK 1: MORELE STRAFTHEORIEEN > LEGITIMERINGVAN STRAF, FUNCTIES EN DOELEN
Straffen en maatregelen, Kronenberg & De Wilde (2018) :
Straffen en maatregelen > soorten strafrechtelijke sancties
o Sancties zij reacties op ongeoorloofd gedrag, meestal van overheidswege kan
worden opgelegd door rechter, OvJ of opsporingsambtenaar
Verschil tussen straffen en maatregelen is het gelegen doel dat ermee beoogd wordt
Strafbedreiging= het stellen van een sanctie op ongeoorloofd gedrag
Straftoemeting= rechter bepaalt of er een straf moet worden opgelegd, welke type straf
(strafsoort) en hoe zwaar (strafmaat)
Straffen
Enerzijds is doel vergelding > veroordeelde treffen in een belang dat hem dierbaar is
Anderzijds is doel preventie > dader moet afgeschrikt zijn om hetzelfde feit nogmaals te
plegen (speciale preventie) en anderen moeten ervan weerhouden worden delict te plegen
(generale preventie)
Onder te verdelen in > Hoofdstraffen & bijkomende straffen
o Hoofdstraffen:
Vrijheidsbenemende straf > Gevangenis en hechtenis
Alleen misdrijven > gevangenis overtredingen en enkele
misdrijven > hechtenis
Minimum: 1 dag en maximum: 30 jaar
Taakstraf > Bestaat uit verrichten van onbetaalde arbeid > werkstraf
Maximale hoogte is 240 uur en kan in principe voor elk delict worden
opgelegd
Voordeel: goedkoper dan gevangenis en kan profijt opleveren voor
maatschappij > werk dient publiek doel
Geldboete > Verdeeld in 6 categorieën en wordt betaald aan de staat
Draagkrachtbeginsel > wordt rekening gehouden met financiële
situatie van verdachte
Betaling wordt niet voldaan? Vervangende hechtenis
o Bijkomende straffen
Ontzetting van rechten > recht tot uitoefening van ambt/beroep wordt
tijdelijk of levenslang ontnomen
Verbeurdverklaring > vermogensstraf: voorwerpen van verdachte kunnen
worden ontnomen en worden verkocht
Vooral voorwerpen om delicten mee te plegen
Openbaarmaking rechterlijke uitspraak > veroordeelde aantasten in goede
naam
Maatregelen
Doel > samenleving beveiligen of rechtsherstel bewerkstelligen
Kunnen worden opgelegd zonder dat de rechter heeft geconstateerd dat de verdachte een
strafbaar feit heeft gepleegd
Kunnen samen opgelegd worden met straffen, maar ook zelfstandig
Opties:
o Onttrekking aan het verkeer > Bezit van bepaalde voorwerpen is
gevaarlijk/verboden en wordt onttrokken aan verkeer
, Overlap met verbeurdverklaring > bij verbeurdverklaring is doel vergelden en
bij onttrekking aan het verkeer is het bedoeld ter beveiliging van
samenleving
o Ontnemingsmaatregel > wederrechtelijk verkregen voordeel(uit strafbare feiten
verkregen profijt) kan worden ontnomen -> voorkomen dat veroordeelde na straf
weer kan beschikken over drugsgeld
o Schadevergoedingsmaatregel > Aangerichte schade bij slachtoffer vergoeden door
veroordeelde
Vervangende hechtenis kan hierbij niet worden toegepast
o Plaatsing in psychiatrisch ziekenhuis > als verdachte ontoerekeningsvatbaar is
Voldaan zijn aan
Gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van geestvermogens
ten tijde van begaan van strafbare feit
Ontoerekeningsvatbaarheid als gevolg hiervan
OVAR als gevolg hiervan
Verdachte die ten tijde van oplegging van maatregel gevaarlijk is
voor zichzelf, anderen of algemene veiligheid van
personen/goederen
Max 1 jaar opgelegd worden > dit kan steeds verlengd worden
o Terbeschikkingstelling > bij ontoerekeningsvatbaarheid of verminderd
toerekeningsvatbaarheid
Bij strafbare feiten van 4 jaar gevangenisstraf of meer en wanneer de
veiligheid van anderen/algemene veiligheid personen of goederen het
opleggen van de maatregel eist
Doel is behandelen van dader ter voorkoming van recidive
2 soorten: TBS met dwangverpleging(behandeld en verzorgd) en TBS met
voorwaarden(gedrag aan bepaalde voorwaarde voldoen)
o ISD-maatregel > Plaatsing in inrichting voor stelselmatige dader (veelplegers)
Vaak minder ernstige strafbare feiten
Doel is dat gedrag wordt beïnvloed
o Vrijheidsbeperkende maatregel > Gebiedsverbod of contactverbod
Proportionate sentences: A desert perspective, Von Hirsch (2009) :
Desert perspective > evenredig straffen de straf moet evenredig zijn aan de zwaarte van
het gepleegde delict > desert= verdiende loon
o Evenredige straftheorie= proportionality-based sentencing theory
o ‘desert theories’ voor straffen > aantrekkelijk omdat het alleen om uitkomsten ging
> de nadruk ligt op wat de dader echt moet krijgen voor het begane delict ipv hoe de
straf zijn toekomstig gedrag of dan van anderen beïnvloedt
o Geeft meer duidelijkheid (guidance) > alleen ernst van het delict en de mate van
schuld van dader te overwegen, ipv rekening te houden met
criminaliteitspreventieve aspect
Censure (terechtwijzing/afkeuring/de schuld geven) en strafevenredigheid
Desert-based idee > benadrukt communicatieve functies van straf
Criminele straf houdt afkeuring (censure) in > straffen bestaat uit het opdringen van een
deprivatie (harde behandeling) aan iemand omdat hij doelbewust een delict heeft begaan
onder omstandigheden en op een manier die afkeuring rechtvaardigt behandelen dader
als wrongdoeer > centrale idee van straffen
, Rol van afkeuring heeft 2 morele functies die niet te herleiden zijn tot criminaliteitspreventie:
o Herkennen van belang van de geschonden rechten
o Toespreken van dader als ‘moral agent’ door beroep te doen op gevoel van
goed/kwaad ieder mens zou behandeld moeten worden als moral agent zodat hij
de capaciteit bezit om iemand anders zijn gedrag te evalueren en te corrigeren
Bezwaar retributief straffen van oudsher > ‘hardheid’, drang voor oog om oog, tand om tand
(lex talionis) maar gaat juist om straffen die proportioneel zijn aan de ernst van het delict
Via deprivatie (hard treatment) wordt schuld uitgedrukt > overtreden gedrag binnen de
perken te houden dmv straffen
Behandelen van (potentiële) daders als moral agents strookt met een criminele sanctie ter
voorkoming van criminaliteit ‘hard treatment’ is een belangrijke reden voor de
gehoorzaamheid van degenen die niet genoeg gemotiveerd zijn door het morele appel van
strafrechtelijke veroordeling
Wet spreekt ons niet aan als perfecte moral agents of meesten, maar meer als morele maar
feilbare agents die aanvulling nodig hebben zich te weerhouden van criminaliteit
The rationale for proportionality
Proportionaliteit > heeft functie van beperkende rol van straffen (stellen maximumstraffen)
maar ook invloed op theorieën mbt het nader bepalen van straffen en strafdoelen
o Desert theory > proportionaliteit centrale rol bij het beslissen van de straf
Principe van proportionaliteit/commensurate deserts (evenredige afkeuring) zwaarte van
de straf moet proportioneel zijn aan de ernst van het gepleegde delict
o Retrospectief > wordt gekeken naar de ernst van de misdaad die de dader heeft
gepleegd
o Als straf schuld inhoudt > Hoe hoger de straf, hoe meer afkeuring voor het delict
Straffen moeten worden toegewezen op basis van schuld
Wanneer principe proportionaliteit niet gevolgd wordt > eerlijkheid en rechtvaardigheid
opgeofferd
Desert as determining or limiting?
Principe van proportionaliteit een bepalend principe of limiterend principe??
o Gevoel zegt dat criminelen gestraft moeten worden in de mate die ze verdienen
maar geen definitieve maatstaven voor de zwaarheid van de straf die geassocieerd
worden met de desert-oordelen
o Antwoord hierop > opvatting van Norval Morris > desert uitsluitend een limiterend
principe > vertelt ons niet hoeveel straf iemand verdient, maar geeft wel ruime
grenzen voor wanneer straffen onverdiend zijn
Heroic intuitionist stance > als we hard genoeg nadenken wordt vanzelf de verdiende hoogte
van de straffen bereikt > maar onze intuïties verstrekken zulke antwoorden niet
o Oplossing > cruciale verschillen herkennen tussen vergelijkende rangschikking van
straffen aan de ene kant en de totale omvang en de verankering van de strafschaal
aan de andere kant
o Ordinale proportionaliteit > personen die zijn veroordeeld voor dezelfde soort
delicten dienen dezelfde strafzwaarte te krijgen + personen die zijn veroordeeld voor
misdaden van verschillende ernst moeten straf ondergaan die in mate van zwaarte is
ingedeeld
, Volgens Von Hirsch > hoge strengheid mbt straffen in strijd met de morele functies van de
strafrechtelijke veroordeling (afkeuring)
o Hoe hoger het strafniveau stijgt, hoe minder de normatieve redenen voor het
naleven van de wet zullen tellen en hoe meer het systeem een kaal systeem van
bedreigingen wordt te hoge straffen overstemmen de morele boodschap van
straf!
Inclusion of crime-control aims?
Naast proportionaliteit kunnen ook behandeling en incapacitatie als doelen worden
nagestreefd, zolang het maar verenigbaar is met de evenredige ordening van sancties
Puur desert model > beperkt > op hogere doelen mag alleen worden teruggevallen als ze de
zwaarheid van de staf niet substantieel beïnvloeden
Gematigde desert model > beperkingen laten vieren > proportionaliteit bepaalt strafniveau,
maar afwijkingen zijn toegestaan in het geval van ernstige risico’s van criminaliteit
o Vertrekken proportionaliteit omvat opoffering rechtvaardiging]
Other issues > severity and social deprivation
Desert theorie (iemand krijgt wat hij verdient) wil geen zwaarder strafbeleid, maar staat juist
aanzienlijke strafverminderingen toe zegt alleen dat er niet MEER straf gegeven worden
dan de schuld!
Doelen van straf: morele theorieën als grondslag voor een legitieme strafrechtspleging, De Keijser
(2004) :
Straf > verondersteld een passende en rechtvaardige reactie te zijn op norm overtredend
gedrag
o Praktijk van straffen heeft morele rechtvaardiging nodig > uitdelen van een straf van
overheidswege in zichzelf een moreel problematische praktijk is -> betreft namelijk
het toevoegen van leed
o Buiten de context van het strafrecht is opzettelijke leedtoevoeging slecht
Morele theorieën > mogelijk om praktijk van straffen aan orde, richting en regelmaat te
binden en kritische standaard voor reflectie op die praktijk
Morele theorieën
2 lagen:
o Algemene rechtvaardiging > waarom de praktijk van het straffen goed en
gerechtvaardigd zou zijn
o Wie komen in aanmerking voor de straf en op welke wijze moet gestraft worden
2 benaderingen van zin en doelen van straf > verschil: temporele perspectief van benadering
o Utilitaristische theorieën > Toekomstgericht
Algemene rechtvaardiging voor de praktijk van straffen > het veronderstelde
nut ervan (utiliteit) van de toekomst -> deze utiliteit rechtvaardigt het leed
dat aan individuele daders wordt toegevoegd dmv straf
Ook wel consequentialistische, relatieve of instrumentalistische theorieën
Reductivisme > is gericht op de reductie van criminaliteit
o Retributivistische theorieën > Retrospectief
Non-consequentialistisch
Algemene rechtvaardiging voor de praktijk van straffen > (morele) balans die
verstoord is ten gevolge van een misdrijf -> uitdelen van straf is in zichzelf
rechtvaardig, verdiend en moreel goed omdat daarmee de verstoorde balans
wordt hersteld
Straf > inherente morele waarde als reactie op criminaliteit die geen
rechtvaardiging nodig heeft in termen van toekomstig nut
Ook wel absolute- of vergeldingstheorieën genoemd
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noanolte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now