Class notes
hoorcollege rechtssociologie
- Course
- Institution
hoorcollege aantekeningen rechtssociologie
[Show more]
Seller
Follow
noanolte
Reviews received
Content preview
WEEK 1: RECHTSSOCIOLOGIE > INLEIDEND Verschillende functies van het recht:
o Ordenende functie > door het recht en de duidelijkheid die dit schept weten mensen
hoe ze zich tot elkaar kunnen en moeten verhouden
Kanttekening > wie ordent wat en op welke manier kan het recht worden
gebruikt als een instrument van sociale controle > het handelen van mensen
in perken is dat wel altijd positief?
o Instrumentele functie > recht instrument van de overheid om bepaalde doelen te
bereiken
o Geschillenbeslechtingsfunctie > recht als middel om bepaalde conflicten op te lossen.
Gaat ervan uit dat mensen doormiddel van tussenkomst van een rechter ene
geschil op willen lossen > vraag is of dit wel het meest prettige is om een
conflict op te lossen
Gaat er ook vanuit dat iedereen gelijke toegang heeft tot het recht
o Normatieve/expressieve functie > recht een uitdrukking van waarden en idealen >
recht geeft inzicht in de belangrijke waardes in die samenleving
Belangrijk om stil te staan bij deze functies > liggen bepaalde aannames aan deze functies ten
grondslag over de waardering, de werking en de toegang tot het recht
Binnen rechtssociologie > geintresseerd in de kritische blik
Wat is de rechtssociologie:
o Wat het recht is
o Hoe het tot stand komt > sociale productie
o Wat het doet > sociale werking
Extern perspectief op het recht, ipv intern(juridisch) perspectief
Onder het woord recht wordt meer verstaan dan alleen het statelijk woord recht > ruimere
opvatting van recht en regels > levend recht
o Binnen rechtssociologie gaat het om alle verschillende soorten regels die er kunnen
zijn in een bepaalde samenleving
Ongeschreven normen die het handelen van mensen beïnvloeden
Belangrijk kenmerk rechtssociologie > eigenlijk altijd op basis van empirisch onderzoek
gekeken naar dat recht > externe perspectief wordt empirisch ingevuld
Empirische component > kan breed worden ingevuld > inzichten vanuit sociologie, politieke
wetenschappen bestuurskunde > empirie kan uit verschillende wetenschappelijke disciplines
worden ingevuld
Kijken naar al het recht > kan overal discrepantie zijn tussen law in the book en law in action
> het recht dat in de maatschappij wordt vorm gegeven of toegepast
Belangrijke vertrekpunten van de rechtssociologie:
o Recht is mensenwerk > zal nooit precies hetzelfde zij
o Recht en staat zijn niet onlosmakelijk met elkaar verbonden > heleboel normen en
regels die heel belangrijk zijn in het reguleren van het gedrag van mensen, wat niet
statelijke regels zijn > meer instanties waaruit regels en recht voortvloeien
o 3de belangrijke vertrekpunt van de rechtssociologie > invloed van het recht staat ter
discussie > aanname dat mensen geneigd zijn om zich aan het recht te houden
Rechtssociologisch onderzoek > 2 pijlers:
o Onderzoek dat kijkt naar de sociale productie van het recht
Politiek economische en technologische ontwikkeling kan een belangrijke rol
spelen bij het vormen van recht, maar ook juridische professionals en
rechtsopvattingen van burgers
o Onderzoek dat kijkt naar de sociale werking van het recht
, In hoeverre kennen burgers het recht en waarom zouden burgers het recht
gehoorzamen
Hoe verhoud de rechtssociologie zich tot de criminologie:
o Criminologie juridische focus voornamelijk op het strafrecht en in mindere mate het
bestuursrecht. Rechtssociologie kijkt naar alle rechtsgebieden
o Criminologie meer a-politie benadering(meer positivistisch), rechtssociologie meer
normatief benadering(normatief oordeel op basis van rechtssociologisch onderzoek.
Lens is veel meer politiek kritisch)
A-politiek > vanuit criminologie niet vaak een politiek standpunt ingenomen
o Criminologie > functie recht is sociale controle, rechtssociologie > hoe kunnen we het
recht inzitten als middel van social justice > krijgen van gelijkheid
o Criminologie > focus onderzoek burgers en politie en rechtssociologie kijkt naar alle
actoren in de maatschappij
Seron en Silbey:
o Ontwikkeling van discipline waar eerst heel droog werd gekeken naar gap studies
naar een heel interdisciplinair en kritisch domein met veel aandacht voor aandacht
voor ongelijkheid
o Van een oorspronkelijke sterke focus op statelijke actoren en instituties ook een
focus op het recht in het alledaagse leven van de burger
o Introduceren belangrijke thema’s
Relatie recht & maatschappij
o Durkheim >
Mechanische versus organische solidariteit
Repressieve versus restitutieve sancties
o Weber >
Ontwikkeling relatief autonoom juridisch veld
Veld faciliteerde ontwikkeling kapitalisme
o Marx
Onderscheid tussen elite en werkende klasse in kapitalistische maatschappij
Recht ter ondersteuning van behoud van kapitalistische maatschappij
Kijken alle drie naar wat het recht doet in de samenleving
Oorsprong rechtssociologie > komt uit de sociologie
WEEK 2: RECHTSSOCIOLOGIE > WIE IS DE WETGEVER EN
WAT IS WETGEVEN
Sociale productie van het recht – Dynamiek bij en rondom de totstandkoming van nieuwe
Wet- en Regelgeving
Sociale werking van het Recht – Effectiviteit en (neven)effecten van beleid
Relatie recht en maatschappij:
o Durkheim
Samenleving heeft baat bij sociale cohesie > uitgangspunt voor het
bestuderen van de moderne samenleving. Solidariteit staat centraal en is iets
positiefs wat zich vanzelf ontwikkeld
Mechanische versus organische solidariteit
Mechanische solidariteit in primitieve samenlevingen > geen
onderscheid in taken en wat mensen kunnen
Moderne samenleving > Organische solidariteit(=op ongelijkheid
gebaseerde solidariteit) > arbeidsdeling > specialisten. Zorgt voor
afhankelijkheid en ongelijkheid differentiatie
, Respressieve versus restitutieve sancties
Zijn gedachtegoed is belangrijk voor moderne stroming in de sociologie >
functionalistische perspectief > samenleving als levend organisme
Stuk van der veen en engbergsen
Recht > voor samenleving van belang dat er een soort collectief bewustzijn is
> collectieve normen en waarden. Als dit er niet is > situatie van
anomie(normloosheid) > in die situatie kan veelk criminaliteit ontstaan
Reactie primitieve samenleving > meer repressief straffen > hebt de
persoon die gestraft moet worden niet nodig voor het organisch
functioneren van de samenleving
Reactie moderne samenleving > straffen meer gericht op herstellen
van de situatie. Men kasn het zich niet permitteren dat er een
schakel wegvalt
o Weber
Ontwikkeling relatief autonoom juridisch veld
Veld faciliteerde ontwikkeling kapitalisme
Probeert sociaal handelen van mensen te begrijpen door het vinden van
oorzaken
Recht moet er voor zorgen dat mens naar gezamelijke soort begrippenkader
wordt gebracht door recht en regels zou standardisering van procedures
en regels mogelijk zijn > rechtszekerheid en rechtsgelijkheid
Gaat uit van rationele kosten en baten analyse > tussen het recht en het
handelen
o Marx
Onderscheid tussen elite en werkende klasse in kapitalistische maatschappij
Recht ter ondersteuning van behoud van kapitalistische maatschappij
Conflictperspectief komt hier uit voort
Rol van de staat tov de samenleving wordt geproblematiseerd
Recht speelt niet per se een positieve rol > recht als middel en doel om
statusqou tussen aan de ene kant machtige mensen en aan de andere kant
arme mensen in stand te houden
Staat verdrukt en de wet is een leugen
Totstandkoming wetgeving
o Juridische kant van de wetgeving is slechts 1 kant van de medaille > uitkomst van een
heel lang daar voorafgaand proces
o Wetgeving als een machts- en powerstruggle
o 4 modellen die dit illustreren > kunt hiermee kijken naar het proces van wetgeving
> afhankelijk van jou mens en maatschappij beeld, verschillende visises met hoe je
naar een vraagstuk kan kijken (Huls & Stoter)
Synoptisch beleidsfasen model – Top Down – Wetgever als centrum van de
macht > hetgeen de wetgever beslist wordt de waarheid in het proces van
wet en regelgeving. Belangrijkste beslissing ligt bij de wetgever die daar een
bepaalde visie op heeft
Agendabouw theorie – Bottom Up > hoe ontstaat het idee van beleid en
wetgeving. Wat is het sociale probleem waardoor wetgeving ontstond etc.
Kijkt naar hele wetgevingsproces. Gaat er van uit dat op een goed moment in
tijd bepaalde elementen samen komen > maatschappelijk probleem,
politieke urgentie en oplossing window of opportunity > mogelijkheid als
gevolg waarvan een heleboel beleid gemaakt kan worden
Bureaupolitiek Model – Verkokering > hoe ministeries zijn opgebouwd > op
een ministerie kijkt iedereen vanuit zijn of haar eigen departement naar een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noanolte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now