Thema 5: Historiek en organisatie
van de Geestelijke
Gezondheidszorg (GGZ) in
Vlaanderen.
1. Inleiding.
Mentaal wel(zijn) = wanneer er een evenwicht is tussen verschillende parameters (= economisch,
professioneel, sociaal, emotioneel…) in je leven.
Zesde nationale gezondheidsenquête:
Subjectieve gezondheid
Chronische aandoeningen
Zelfmoordgedrag
Emotionele problemen
Gebruik van psychotrope middelen
…
1/3 Belgen (+15j) toont indicaties van psychisch on-welbevinden
In vergelijking met 2013 bleef de prevalentie van emotionele problemen gelijk:
11% angstgevoelens
9,4% depressieve gevoelens
7,2% eetstoornissen
Kwetsbare groepen:
Burgers met een laag opleidingsniveau
Actieve bevolking (25-54j)
Vrouwen
Gebruik van psychotrope geneesmiddelen (antidepressiva, angstremmers, slaapmiddelen)
Beperkte doorstroom naar HV:
- Lange duur tussen het ontstaan van psychische problemen en contactname met professionele HV
- Onderzoek Test Aankoop bij personen met emotionele problemen
o 76% zoekt hulp bij familie, vrienden, collega’s
o 43% zoekt hulp bij professionele hulpverlener
1
, 2. Historiek.
Prehistorie en traditionele Boze geesten (kruiden, schedelboring)
culturen
Hippocrates (460 v.Chr.) Onevenwicht in lichaamsvochten (aderlating, braaktherapie,
diëten, baden)
Theorie van Hippocrates
- Gele gal: opvliegend
- Zwarte gal: depressief
- Veel bloed: passioneel
- Veel slijmen: rustig
Romeinse cultuur Survival of the fittest
Van repressie en bestraffing tot een rustgevende en verzorgende
aanpak in thuisverband
Middeleeuwen Lichaamsdelen afbinden, schriktherapieën, geselingen,
exorcisme, heiligen aanroepen
Vanaf 12e eeuw Opvang in eigen gezin, eerste gast- en dolhuizen in de stad
(religieuze oorsprong van de psychiatrische zorg)
1650-1800 De grote opsluiting
1789 Franse Revolutie Herstel is het doel van de opname
2.1. Ontstaan Geestelijke Gezondheidszorg in Vlaanderen.
Kanunnik Jozef Triest
Dr. Jozef Guislain (geïnspireerd door Rousseau)
Orde, regelmaat en rust staan voorop
Gezonde en gevarieerde voeding
Arbeidstherapie
Moreel gezag van arts als beïnvloedingsmiddel
Schriktherapieën (revolutionair voor die tijd, nu kijken we er anders naar)
1850: eerste wet op behandeling ‘krankzinnigen’: personen kregen een statuut (niet meer vogelvrij
verklaard)
Gesloten afdelingen ter bescherming van de maatschappij onder Ministerie van Justitie
doorgaans een collectivistisch regime van arbeid en therapie (totaalinstituut)
Tot 1930: alle GGZ onder Ministerie van Justitie
1930: eerste open afdelingen
1948: Ministerie van Volksgezondheid
2.2. Uitbouw ‘moderne’ psychiatrie.
2.2.1. Evoluties in de behandeling van personen met psychische problemen.
1896: psychotherapie (Freud)
1930: elektroshocktherapie – anno 2018: elektroconvulsietherapie ECT en transcraniële
magnetische stimulatie TMS
1950: psychofarmaca
Jaren ’70: anti-psychiatrische beweging
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmaooghe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.