,Hoorcollege 1a: 13-11-2017
Het goederenrecht en verbintenissenrecht verschilt voornamelijk op het gebied van
openheid van het systeem: in het verbintenissenrecht is sprake van een open systeem, er is
ruimte voor de bedoelingen van partijen. Het goederenrecht is meer gesloten, er zijn
vormvoorschriften en gedetailleerde normen.
Bevoegdheidsregels: de rechter heeft de bevoegdheid een overeenkomst aan te
vullen, of regels niet van toepassing te verklaren in het verbintenissenrecht.
Art. 1:66 BW: trouwen met de handschoen, nl. door een volmacht. Er is een
vertegenwoordiger die dan het ja-woord geeft. Het huwelijk is echter voltrokken tussen de
vrouw en de vertegenwoordigde.
6:170 BW gaat over aansprakelijkheid van de ondergeschikte. Als de ondergeschikte een
onrechtmatige daad pleegt, en dat hangt voldoende samen met het werk, dan is de
onderneming aansprakelijk. De gevolgen van het handelen worden toegerekend aan een
ander, de onderneming.
Geen vertegenwoordiging: het gaat niet om een rechtshandeling! Een onrechtmatige
daad is geen rechtshandeling (3:33 BW).
Er zijn twee soorten vertegenwoordiging: directe en indirecte vertegenwoordiging.
- Directe vertegenwoordiging: de vertegenwoordiger is geen partij bij de
overeenkomst, er wordt niet geleverd aan de vertegenwoordiger, hij valt er tussenuit.
- Indirecte vertegenwoordiging: de vertegenwoordiger koopt op eigen naam, maar
voor rekening van de vertegenwoordigde. Daarmee is de vertegenwoordiger partij bij
de overeenkomst, maar het goed dat hij verwerft valt niet in zijn vermogen: na
levering van het goed door de verkoper aan de vertegenwoordiger, is de
vertegenwoordiger houder van het goed voor de vertegenwoordigde (art. 3:110 BW).
Vertegenwoordiging heeft geen eigen titel of afdeling in het wetboek. Er zijn meerdere
wetsartikelen die van belang zijn, denk aan bewind, vertegenwoordiging van minderjarigen,
vertegenwoordiging van rechtspersonen, lastgeving, etc.
Volmacht heeft wat algemenere trekken. Als er geen concrete regel wordt gegeven, dan
wordt er vaak teruggevallen op de volmacht. Volmacht staat geregeld in titel 3 van Boek 3
BW. In de definitie van volmacht staat vertegenwoordiging opgenomen: in naam van een
ander rechtshandelingen verrichten.
Hoe verleen je een bevoegdheid aan de gevolmachtigde? Is een verbintenis, er is
geen vormvoorschrift. Dat geldt dan nu ook niet, consensualisme geldt in dat geval.
Als mensen een overeenkomst sluiten, dan staat de wilsovereenstemming centraal
(art. 3:37 lid 1 BW).
2
,Indirecte vertegenwoordiging staat in boek 7, dat betreft lastgeving (art. 7:414 BW). De
overeenkomst van opdracht om rechtshandelingen te verrichten voor een ander. Lid 2 geeft
zowel directe als indirecte vertegenwoordiging weer: handelen in naam van lastgever of uit
eigen naam.
Einde van de volmacht staat in art. 3:72 BW. Er zijn een aantal situaties waarin de volmacht
automatisch eindigt. Bijv. bij overlijden of curatele van de volmachtgever.
Derdenbescherming staat in art. 3:76 BW: je weet niet altijd direct als
gevolmachtigde dat de volmachtgever is overleden, of onder curatele gesteld is.
Wanneer is dan sprake van het einde van de volmacht?
FAQ’s:
1. Volmacht verlenen is een eenzijdige rechtshandeling, dat is geen overeenkomst. Er is
geen afspraak, je hoeft het niet te accepteren als gevolmachtigde. Je mag dus
weigeren.
2. Je kan als volmachtgever ook zelf de handelingen verrichten, het is niet bedoeld om
jezelf buiten spel te zetten, het is een soort ‘klonen’ van jezelf, je hebt meerdere
opties om een rechtshandeling te verrichten.
3. Nee, het is een bevoegdheid en geen verplichting (art. 3:60 BW).
4. Het mag wel, het vloeit voort uit het autonomiebeginsel. Het is wel de vraag of het
verstandig is om te doen. Je mag ook iemand die onder curatele is gesteld
volmachtigen om namens jou rechtshandelingen te verrichten.
5. In principe kan de gevolmachtigde de volmacht niet doorgeven (art. 3:64 BW).
6. Art. 3:67 BW: de derde heeft recht te weten met wie hij een overeenkomst is
aangegaan. Onthult de gevolmachtigde de naam van de volmachtgever niet tijdig,
dan wordt hij geacht de overeenkomst namens zichzelf te zijn aangegaan (art. 3:67 lid
2 BW).
Onbevoegde vertegenwoordiging: uitgangspunt is dat de achterman niet gebonden is indien
er geen of een ontoereikende volmacht is (art. 3:66 BW). Er zijn twee uitzonderingen:
- Bekrachtiging (art. 3:69 BW): heeft terugwerkende kracht. Bekrachtiging kan expliciet,
maar kan ook blijken uit het gedrag van de achterman.
o Lid 3 geeft een uitzondering.
- Vertrouwensbeginsel (art. 3:61 lid 2 BW): gerechtvaardigd vertrouwen dat er een
toereikende volmacht was. Er moet sprake zijn van een verklaring of gedraging van de
achterman.
o Klassieke benadering: alleen vertrouwen indien de achterman iets te
verwijten valt. Dat hij iets heeft gedaan waardoor het vertrouwen gewekt is.
o Moderne benadering: achterman heeft de situatie laten voortbestaan. Dit
gaat meer over risicotoebedeling, niet zozeer om verwijtbaarheid.
Felix/Aruba-arrest: het gaat o.a. om ondoorzichtigheid van de bevoegdheidsverdeling,
nalatigheid van de achterman (in dit geval overheid) om een derde te wijzen op de
onbevoegdheid van de functionaris.
3
, Felix was afgegaan op verklaringen van de luchthavenmeester, hij dacht dat dat een
vertegenwoordiger was van de luchthaven en dat bleek niet het geval te zijn.
HR 09-08-2002: rechter kijkt naar alle omstandigheden. An heeft Ton als
boodschappenjongen gebruikt, hij heeft ok namens An nee gezegd tegen bepaalde
aanboden. Vervolgens is de makelaar gepromoveerd van doorgeefluik tot gevolmachtigde:
biedingen moesten bij de makelaar worden gedaan.
Onbevredigend: uit feiten bleek ook dat Ton niet helemaal eerlijk was geweest.
Kuijpers/Wijnveen-arrest: afwijking goederenrecht en verbintenissenrecht. Goederenrecht:
als je niet in het register kijkt, dan word je niet beschermd. In het verbintenissenrecht kan
dat anders liggen. Als Wijnveen in het register had gekeken, had hij het gezien. Rechter vindt
toch dat hij beschermd kan worden.
- Niet-reageren van Kuijpers op de opdrachtbevestiging kan gezien worden als een
stilzwijgende bekrachtiging: dit was het moment geweest voor Kuijpers om te zeggen
dat Steijvers niet bevoegd was in deze (dat stond expliciet in het Handelsregister).
Zo zie je dus dat de strikte toepassing en de soepele toepassing vaak leiden tot een
verschillende uitkomst: niet alleen de handelingen zijn van toepassing, ook alle uiterlijke
schijn is van belang.
Tweede variant van onbevoegde vertegenwoordiging: kan de derde schade verhalen op de
achterman indien er geen sprake is van gerechtvaardigd vertrouwen? In beginsel is de
achterman niet gebonden tot vergoeding van de schade. Maar kan hij wel aansprakelijk
gesteld worden? art. 3:70 BW is van belang: uit lid 1 moet je afleiden dat de tussenpersoon
aansprakelijk is voor het positieve contractbelang (niet alleen kosten die gemaakt zijn, maar
ook de winst die ze zou hebben behaald als de overeenkomst tot stand zou zijn gekomen).
Tussenpersoon moet aannemelijk maken dat de ander de overeenkomst niet zou
nakomen, alleen dan kan hij er onderuit komen.
Bij arbeidsrelaties zit het anders, daar is sprake van ondergeschiktheid in de zin van art.
6:170 BW. Bij een onrechtmatige daad gaat het over negatief contractbelang: alleen de
kosten die gemaakt zijn. De achterman kan je dus voor minder aanspreken dan waarvoor je
de pseudogevolmachtigde kan aanspreken.
De Slingerij/Provincie Groningen-arrest: schadepost van 30.000 gulden doordat een
ambtenaar allerlei dure overnachtingen heeft geboekt. HR: feit dat iemand onbevoegd
optreedt is niet voldoende om te spreken van onrechtmatige daad.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mam95. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.