Summary
6VWO Aardrijkskunde Samenvatting
- Course
- Level
- Book
In deze samenvatting komen alle syllabus domeinen naar voren en deze heb ik dan ook gebruikt voor de samenvatting samen met het 6 VWO Buitenland boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
manve05
Reviews received
Content preview
Aardrijkskunde samenvatting alle domeinenDomein B – Wereld
Domein C – Aarde
Domein D – Gebieden
Domein E – Leefomgeving
Domein B – Wereld
De wereldsteden vormen samen een groot stedelijk netwerk. Deze steden zijn dan ook het mondiale
knooppunt op economisch, cultureel en politiek gebied. Veel invloeden op globalisering.
Door de goede mogelijkheid van transport rondom de steden is het mogelijk om een stad uit te
breiden, dit noem je urban sprawl.
Doordat de steden zo groeien ontstaat er een edge city rondom de verkeersknooppunten. Het
midden van de stad noem je het Central Business District (= CBD). Ook vind je buiten de stad veel
suburbs, waar ook een gated community kan staan. Dit alles heet de stedelijke geleding. Je ziet in
deze steden dan ook een hoge ruimtelijke segregatie.
Ze hebben niet alleen met elkaar verbinding, maar ook met steden op een lager schaalniveau via de
hub and spoke-netwerk. Vaak hebben grote metropolen meer contact met steden uit het buitenland
dan steden van hun eigen land.
Amerikaanse wereldstad, New York:
Dit is de economische, culturele en politieke wereldstad. Een hoog aantal in de zakelijke
dienstverlening, internationale dienstverlening en de mondiale financiële sector. Daarbij heeft het
een kosmopolitische uitstraling door alle culturen en etnische groepen. Ook heeft het een sterke
geografische ligging door de haven, luchthaven en de verbinding met Europa.
Toch is het op cultureel gebied ook niet verkeerd. Er zijn veel creatieve onderneming wat het ook een
creatieve stad maakt. Dit leidt tot veel innovatie. De oudere vervallen wijken worden opgeknapt
en daar gaan weer wat rijkere inwoners wonen. Dit proces noemen we gentrificatie.
Amerikaanse wereldstad, Los Angeles:
Dit de culturele en economische wereldstad. Het is het internationale centrum van de film- en
entertainmentindustrie. Ook LA heeft een creatieve en innovatieve sfeer. De stad kent dan ook
meerdere centra en niet één CBD. Er is een groot verschil tussen rijk en arm.
Op dit moment zijn daar ook veel verschillende etnische groepen, maar met name latino’s. Door deze
migratie vestigen zij zich in migrantennetwerken, waar een schaduweconomie kan ontstaan. De
ruimtelijke segregatie is in LA het grootst van alle steden. Leidt op langere termijn tot sociale
polarisatie. En soms zelfs tot de vorming van getto’s.
Amerikaanse wereldstad, Washington:
Dit is de politieke wereldstad, want er zijn veel politieke instellingen en internationale organisaties.
Daarbij zit daar natuurlijk de Amerikaanse regeringszetel, het Witte huis en het Pentagon. Zij horen
bij de megalopolis Boswash.
Meer dan de helft van de stad is Afro-Afrikaans. Dit komt doordat ze geen onderscheid maakten
tussen ras en geloof, maar ook door de suburbanisatie. Op deze manier is er een sterke
ruimtelijke en sociale segregatie.
,De wereld is op het moment een global village. Er is een snelle transport- en
communicatietechnologie. De relatieve afstand wordt kleiner tussen de gebieden. Dit noemen we
ook wel tijd-ruimtecompressie. In deze tijd wordt dit veel sneller door technologische
ontwikkelingen. Zo verandert ook de relatieve ligging van gebieden en plaatsen.
Verandering van de wereld: (1500 – 1990)
16e t/m 18e eeuw Handelskolonialisme, er werd gehandeld via de handelsposten o.a.
specerijen en slaven. Er ontstond europeanisering in deze gebieden.
Eind 18e eeuw Opdeling van de wereld onder koloniale landen. Door de noodzaak van
grondstoffen en landbouwproducten. Landen nemen gebieden om politieke en economische
invloed veilig te stellen, het imperialisme.
Na WOII Dekolonisatie, dus koloniën werden weer onafhankelijk. Toch blijven ze wel
ondergeschikt aan de rest.
WOII – 1990 Wereld werd verdeeld onder de invloedssferen van de VS en de Sovjet-Unie.
Oftewel hegemoniale staten.
Nu op dit moment is er uitschuiving, waardoor er een internationale arbeidsverdeling ontstaat. Ook
is er fragmentarische modernisering. Daarbij is er een global shift. Het economisch en politiek
zwaartepunt in de wereld verschuift. Zo gaat het van de Atlantic Rim naar de Pacific Rim. Gevolgen:
Economisch, de wereldorde verandert. Eerst waren het met name laagwaardige producten,
maar nu ook hoogwaardige kapitaalgoederen. (bijv. auto’s etc.) Ook nemen de zuid-zuid
investeringen toe.
Politiek, het machtscentrum zal verschuiven van Europa naar Azië. Zo zullen voor het eerst
niet-westerse de leiding nemen in de wereld. Gaan we naar een multipolaire wereld?
Geopolitiek, dit gaat over de onderlinge machtsverhoudingen.
Transporttechnologie is een van de belangrijkste motoren achter het proces van globalisering,
voorbeelden van drie veranderingen:
1. Door innovaties en schaalvergroting gaat het sneller en goedkoper
2. De infrastructuur is verbeterd
3. De grenzen van landen zijn opener
Ook de informatietechnologie is een aanjager van globalisering. De richting en intensiteit van de
communicatie wordt beïnvloed door drie factoren:
1. Economisch, de communicatie loopt vooral met drie economische machtsblokken. De
informatiestroom met de nieuwe industrielanden zoals de BRIC(S)-landen neemt wel toe.
2. Sociaalgeografisch, er geldt het afstandsverval. Als de afstand toeneemt, neemt de
communicatie ook af. Zo maakt de absolute afstand en ligging nog steeds uit.
3. Cultureel, als de taal en cultuur erg verschillen tussen landen is er minder contact.
, Globalisering vanuit verschillende aspecten:
- De economische dimensie van globalisering
Door alle technologieën is het mogelijk geweest om de productieketen op te delen in delen. Zo vindt
de productie plaats daar waar de kosten laag zijn. Gevolgen:
Gebieden raken met elkaar verweven op economisch vlak. Wat zorgt voor samenwerking en
concurrentie.
Beslissingen van mno’s raken ook andere gebieden.
De wereldhandel groeide sneller dan de productie. Deze wordt beheerst door de triade. Toch
verandert de wereldeconomie snel. Het systeem wordt opgeschud.
Ontstaan nieuwe internationale arbeidsverdeling, veel industrieën gaan naar de
lagelonenlanden. Zo ontstaat er meer werkloosheid en verarming in de oude
industriegebieden van de rijke landen.
Het leidt tot eenwording, maar ook verbrokkeling.
Er zijn veel kapitaalstromen die digitaal bewegen over de wereld zonder belemmeringen. De vraag is
of protectionisme of vrijhandel beter is. Er wordt onderhandelt in de WTO.
- De culturele dimensie van globalisering
Culturen veranderen en dit komt mede door globalisering. Er is een versnelde diffusie van
cultuurelementen, door toerisme, (internationale) migratie en communicatiemiddelen. Globalisering
heeft twee effecten hierbij:
1. Homogenisering, omdat alles op elkaar begint te lijken. Dit komt door de verwestering, of
volgens sommige amerikanisering. Waar Engels de lingua franca blijkt te zijn. Toch gaat het
opgeven van identiteit voor veel mensen te ver.
2. Heterogenisering, door de internationale migratie worden elementen uit het cultuurgebied
van het thuisland verwerft met de westerse cultuur. Dit is een transnationaal netwerk.
De vraag is voor mensen dan ook wanneer ben je een volwaardige burger? De term burgerschap
komt in dit soort discussies vaak naar boven.
- De politieke dimensie van globalisering
Tot 1980 was de staat baas in het eigen land. Dit is nu wel anders en is de macht overgenomen door:
Supranationale organisaties zoals de VN, WTO en de EU;
Ngo’s, zij hebben vooral invloed in armere landen;
Lokale en regionale overheden, zij zullen sneller samenwerken met zustersteden of gebieden
in andere landen. Denk aan de Rotterdamse haven die gaat samenwerken met Shanghai.
Landen zoeken nu naar nieuwe politieke en economische bondgenoten. Ontstaan nieuwe
samenwerkingsverbanden en blokvorming. Er is ook een toenemende rol van de geopolitiek. Toch
zijn er ook landen die zich verzetten, dit noem je regionalisme. Dit kan gaan over van alles. Dat de VS
zo groot optreed wordt door veel gebieden tegen verzet en niet alleen door de anders-globalisten.
Als je goed inzoomt zie je op wie globalisering geen goede invloed heeft gehad. Deze landen nemen
niet deel aan de globalisering. Zij lijden juist eerder onder al deze ontwikkelingen, zoals die van de
triade. De backwash effects zijn hier vaak sterker dan de spread effects.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manve05. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now