Summary
Samenvatting Er zit systeem in...! - Steven Pont
- Course
- Institution
Samenvatting van het boek. Handig om je tentamen te halen! Veel succes met leren.
[Show more]
8 reviews
By: nvantilborg • 1 month ago
By: mail6122 • 2 year ago
By: sietekelandman • 6 year ago
By: petrabuurmeijer • 6 year ago
By: elfridavansloten • 7 year ago
By: kikivanhuizen • 8 year ago
Irritating that you have to fill in your information and not as an option can be done.
By: Smartie • 8 year ago
Dear Kiki, thanks for your review. I like to hear from you about what data you have and what you meant by "this is not an option to do "! I can probably change it. Yours, Smartie
By: maudi_groeneveld • 8 year ago
Seller
Follow
Smartie
Reviews received
Content preview
Er zit systeem in…!De introductie van een systeemtheoretisch
model voor jeugdhulpverlening
H1 – De systeemtheorie: een kind is nooit alleen op de wereld (blz.
21 t/m 28)
Probleemgedrag: individueel bepaald of symptoom van verstoorde relaties?
Vaak blijft de aandacht van hulpverleners beperkt tot het kind dat is aangemeld, maar
het kind maakt deel uit van een omgeving die van invloed is op zijn gedrag. Niet de
persoon als individu is dus in de systeemtheorie de eenheid van behandeling, maar de
persoon in relatie tot zijn omgeving. Het is beslist niet gezegd dat het aan het gezin ligt
als een kind gedragsproblemen vertoont. Ook de kind-specifieke problematiek moet
worden onderzocht.
Het systeem: wij en zij
Wanneer een groep mensen relaties met elkaar aangaat, ontstaat er een systeem van wij
(die erbij horen) en zij (die er niet bij horen). Binnen elk systeem heerst een eigen sfeer,
daarin zijn drie aspecten belangrijk:
Betrokkenheid; de mate van binding
Rechtvaardigheid; balans van geven en nemen
Structuur; sociale ordening
Deze aspecten bepalen het vertrouwen en de cohesie in het systeem.
Betrekkingen en communicatie
Alleen betrokkenheid, rechtvaardigheid en structuur geven geen concreet beeld genoeg
van de manier waarop het gezin met elkaar omgaat. Daarvoor moeten we ook kijken
naar de onderlinge betrekkingen (de manier waarop de onderlinge relaties zijn vorm
gegeven) en de communicatie (focus op de ontmoeting).
Homeostase
We spreken van een functioneel evenwicht, ook wel homeostase, als de binding, balans
en ordening ook de betrekkingen en
communicatiepatronen geen bijzondere
problemen geven. Dit evenwicht is niet
eenvoudig omdat het systeem onderhevig
is aan invloeden van buitenaf. Daarom
noemen we het ook wel een dynamisch
evenwicht.
Ook gezinnen met problemen hebben een
homeostase, alleen voelen niet alle
gezinsleden zich veilig en geborgen in dit
evenwicht.
Gedrag niet alleen op gedragsniveau
oplossen
Een goede hulpverlener helpt het gezin om
uit te zoeken wat er op een dieper niveau
aan de hand is. We moeten uitzoeken wat
voor functie het gedrag heeft, wat de
betekenis is.
Het model: zie afbeelding
,H2 – Binding, balans en orde (blz. 29 t/m 38)
Binding
Naast individuele problematiek en de relaties binnen het systeem moet de hulpverlener
op de hoogte zijn van de binding, balans en sociale ordening. Een zekere saamhorigheid
zorgt ervoor dat mensen niet na een ruzie gelijk afstand nemen. Dit is het wij-gevoel,
bijvoorbeeld binnen het gezin. Dat dit gevoel heel sterk kan zijn, is te zien doordat
mensen jarenlang in destructieve relatie kunnen blijven hangen. Binding is in het
menselijk bestaan dus meestal een zegen, maar soms ook een vloek. Binding is dus een
soort abstract ‘sociaal magnetisme’ dat ervoor zorgt dat mensen bij elkaar betrokken
blijven; hetzij positief, hetzij negatief.
De balans van geven en nemen
Binnen elk system ontstaat een soort ruilhandel, een interactie van geven en nemen.
Daarbij moeten mensen het gevoel hebben dat deze in balans is, anders ontstaan er
problemen. Interne rechtvaardigheid is altijd de belangrijkste factor. Bij gezinnen die in
de problemen raken, is de balans van geven en nemen meestal ernstig verstoord.
Orde
In veel gezinnen ontstaan patronen, zoals de tafelschikking, maar ook de relatie van
gezinsleden onderling. Het zou heel inefficiënt zijn als dit telkens opnieuw moet worden
gedefinieerd. Zo worden relaties voorspelbaar en betrouwbaar. Iedereen weet wat binnen
het systeem ‘past’ en ‘niet past’.
Juist omdat patronen zich snel tot een evenwicht vormen dat bepalend is voor het
individuele gedrag van de gezinsleden, is het voor de hulpverlener van belang zijn blik op
dit soort relationele aspecten te richten.
Sociale functies binnen het systeem
Een belangrijke manier waarop het systeem zijn ordeningen structuur vindt, is door de
functies die mensen voor elkaar hebben. Men ‘gebruikt’ elkaar. De sociale ordening
binnen een systeem wordt vastgesteld door de onderlinge functionaliteit: wat kunnen
mensen voor elkaar betekenen?
Systeem en subsysteem
Een systeem is opgebouwd uit subsystemen, die elkaar onderling beïnvloeden. De
onderlinge beïnvloeding kan ook veel invloed hebben op het systeem als geheel. Het
onderzoek naar de verschillende subsystemen waartoe iemand behoort, is van belang
omdat elke subsysteem dus op een bepaald manier een relatie heeft met andere
(sub)systemen.
Parallelle processen
Dit zijn processen die zich herhalen. Ruziënde ouders zorgen vaak voor ruziënde
kinderen, de manier waarop je wordt opgevoed, zorgt ervoor hoe jij je kinderen opvoed.
Systematische parallelle processen zorgen ervoor dat patronen zich herhalen.
Parallelle processen voor de hulpverlener
Een hulpverlener is meestal niet de eerste die zich met het gezin bemoeit, de praktijk
leert dat de nieuwe hulpverlener in een ‘falend’ parallel proces wordt geduwd. Er zijn
parallelle processen binnen de hulpverleningssystemen waar de hulpverleners de ouder
patronen herhalen.
H3 – De mythe van de allesbepalende persoonlijkheid (blz. 39 t/m
45)
Het individu in relatie tot zijn omgeving
De veronderstelling dat ons gedrag voor een belangrijk deel door onze positie binnen het
, systeem wordt bepaald en minder door een begrip als iemand persoonlijkheid, is een van
de pijlers van de systeemtheorie.
Op zoek naar ‘het wezen’ van de mens
Al heel lang zijn onderzoekers bezig om sluitende beschrijvingen en theorieën te vinden
over de persoonlijkheid. Toch is dat nog niet gelukt, classificatiesystemen hebben
allemaal gefaald. Daarom hebben wetenschappers het over een andere boeg gegooid. Ze
hebben een statistisch analyse gemaakt van de meest gebruikte termen waarmee
mensen elkaar beschrijven. Het resultaat is de ‘big five’. Via een test scoren mensen op
de dimensies extraversie, vriendelijkheid, zorgvuldigheid, emotionele stabiliteit en
intellectuele autonomie. Toch is ook deze theorie niet sluitend.
De invloed van de omgeving
Waarom is het zo moeilijk om een sluitende theorie over de persoonlijkheid te vinden?
Dat komt omdat het uitgangspunt is dat er zoiets moet zijn als een vaststaande
persoonlijkheid, maar misschien moeten we daar eens vanaf stappen. De manier waarop
iemand reageert, is niet vaststaand aan een persoonlijkheid, maar ondervindt ook
invloed van de omgeving. Dit noemen we het Pygmalion-effect:
Mensen gaan zich op den duur zo gedragen als de omgeving ze ziet.
We zijn dus niet zo zeer wie we zijn, maar we zijn voor een groot gedeelte wie anderen
van ons maken.
Erfelijke invloed
Volgens prof. Dr. R. Verheul nemen we genetisch materiaal van onze ouders over, maar
daar kunnen we niet meteen ons gedrag mee verklaren. Genen en omgeving zijn
onlosmakelijk met elkaar verbonden en het is juist de omgeving (leereffecten,
manipulatie van gedrag, van denkprocessen en van de omgeving) die bepaalt welke
genen worden geactiveerd.
H4 – Het persoonlijke en het systemisch geweten (blz. 47 t/m 54)
Het persoonlijk geweten versus het systeemgeweten
Het geweten wordt veelal als een ‘intra-psychisch’ proces gezien, waarin mensen kiezen
tussen goed en kwaad, schuld en onschuld. Dit is bijvoorbeeld het über-ich. Normen en
waarden spelen hierbij een belangrijke rol. Bij de volwassenheid is een bepaald geweten
‘eigen’ geworden. Dit noem je het persoonlijk geweten.
Het systemisch geweten wordt gevoed door de behoefte bij een groep te horen. Die
behoefte is zo sterk dat mensen vaak bereid zijn hun persoonlijk geweten ondergeschikt
te maken aan het systemisch geweten. Zo zal een groepje jongeren sneller een steen
van een viaduct afgooien dan dat een individuele jongere dat zal doen. Voorop staat niet
meer de keuze tussen schuld en onschuld, maar de binding, balans en ordening in het
systeem moeten gehandhaafd worden.
Het willen behoren tot een systeem bepaalt ons geweten veel meer dan ons persoonlijk
geweten.
Goed is slecht en slecht is goed
Handelingen zijn in de ene relatie misschien slecht, maar in een andere relatie juist goed.
Je kunt dus onschuldig en tegelijkertijd schuldig zijn. Het kan ook zo zijn dat je volgens
het systemisch geweten onschuldig bent, je probeert de banden binding, balans en
ordening in stand te houden. Maar dit is wel heel ‘slecht’ voor andere mensen buiten het
systeem, soms maakt een persoon zich liever schuldig tegen over zijn persoonlijk
geweten dan tegenover zijn systemisch geweten. Omgevingsfactoren blijven dus weer
van groot belang op onze persoonlijkheid.
Wanneer we gedrag binnen een gezin willen begrijpen en willen doorgronden waarom
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Smartie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52355 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now