Samenvatting de samenleving als democratisch systeem
4 views 0 purchase
Course
Institution
3e Graad
ontstaan democratie in belgië, regering België, Belgische staat, fedraal parlement, Belgische staatsstructuur, gemeenschappen en gewesten, burgemeester en college van schepenen ...
Sociale wetenschappen
Hoofdstuk 3: de samenleving als democratisch systeem
1. Democratie
1.1: het ontstaan van de democratie
Begrip democratie is van griekse origine en ontstaan in de oudheid
Het is een samenvoeging van dèmos (volk) en kratein (heersen)
Het volk (demos) oefent de macht (kratia) uit
Oude Athene en andere Griekse statdstaten
Volksvertegenwoordeging: iedere burger (politieke besluiten en oplossingen)
Geen stemrecht voor vrouwen, vreemdelingen en slaven
Minimumleeftijd 20 jaar
Einde 18de eeuw: ontstaan van de moderne democratie
Toepassen van ideeën uit verlichting en franse revolutie
Kiesrechtuitbreidingen in 19de eeuw (meer burgers kregen inspraak politieke systeem)
1.2: directe VS indirecte democratie
Directe democratie: (= rechtstreekse democratie) : de burgers hebben zelf direct invloed op het
wetgevingsproces (besluitvorming) alle burgers in de samenleving nemen deel aan het bestuur. Voorbeelden:
referenda in een aantal Zwitserse kantons, brexitreferendum, lokale referenda in ons land
Indirecte democratie: (= onrechtstreekse democratie/representatieve democratie/ vertegenwoordigende
democratie) : de burgers wijzen vertegenwoordigers aan die in hun naam beslissingen nemen (verkiezingen)
voorbeelden: België, Nederland
1.3: principes van de democratie
Duidelijke defenitie van democratie is moeilijk (wereldwijd heel wat soorten democratieën)
Vaste principes waaraan een democratie moet voldoen om zicht te onderscheiden van autoritaire
regime
In een democratie is de macht tijdelijk en is hij verdeeld over verschillende groepen
In een democratie wordt de macht verleend door de bevolking zelf, aan
volksvertegenwoordigers die verkozen worden in vrije en eerlijke verkiezingen
In een democratie wordt de macht uitgeoefend op basis van een meerderheid
In een democratie wordt een reeks fundamentele rechten erkend en beschermd, zoals vrije
meningsuiting en het recht om zich te verenigen
Macht van het volk en zijn vertegenwoordigers moet worden georganiseerd in instellingen, in regels
en procedures, in de grondwet, in de rechten en vrijheden en deze verschillen van land tot land
Mooie uitspraak + defenitie van de vroegere Amerikaanse president Abraham Lincoln: “The
goverment of the people, by the people, for the people” = “regering van het volk, door het volk en
voor het volk”
Van het volk: want het volk kiest tijdens de verkiezingen vertegenwoordigers die hen
vertegenwordigen
Door het volk: want het volk bestuurt via vertegenwoordigers
Voor het volk: want het belang van het volk moet gediend worden
, 2. Kenmerken van de belgische staat
1815-1830: Belgiê is onderdeel van het Verenigd Koninkrijk der nederlanden
1830: Belgische revolutie
Onafhangkelijkheid van België
Voorlopig bewind (voorlopige regering)
Nationaal Congres (eerste parlement)
1831: Belgische grondwet
Kenmerken belgische staat:
De scheiding der machten
Een monarchie
Een representatieve en parlementaire democratie
Een rechtstaat
2.1: scheiding der machten
Trias Politica
Alle macht mag nooit bij één dezelfde persoon of instelling liggen
Zo kunnen de verschillende machten elkaar controleren en beperken
Doel: machtsmisbruik voorkomen
Is van toepassing op de federale overheid, maar ook op niveau van de gemeenschappen en
gewesten, provincies en gemeenten (uitzonderlijk: de rechterlijke macht)
Wetgevende macht: algemene regels opstellen: wetten , debat
Uitvoerende macht: regels in praktijk brengen: dagelijks bestuur
Rechterlijke macht: zorgen voor de toepassing van de regels voor iedereen: tussenkomst bij geschillen,
onafhankelijke rechtspraak
2.2: een monarchie
Koning als staatshoofd, met beperkte persoonlijke macht
Handelt nooit alleen en oefent bevoegdheden uit samen met de regering (de leden van de regering
zijn in feite verantwoordelijk voor de handelingen van de koning)
Politieke invloed: luisteren, adviseren, waarschuwen en suggesties doen aan politici
2.3: een representatieve en parlementaire democratie
representatieve (indirecte) democratie: het belgische volk laat zich vertegenwoordigen door de
volksvertegenwoordigers
parlementaire democratie: enkel de volksvertegenwoordigers (parlement) verkozen wordt en niet ook
het staatshoofd zoals bv een president in een presidentiêle democratie
2.4: een rechtstaat
in ons land zijn vrijheid, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid voor de burgers heel erg belangrijk
de burgers hebben fundamentele vrijheden en rechten
de burger geniet bescherming van zijn rechten en vrijheden, tegen medeburgers en tegen de
overheid
rechtsbescherming bij geschillen door onafhankelijke rechtbanken
geen politiestaat (staat waarin de overheid doet wat hij wil) of totalitaire staat (overheid bemoeit zich
met alles en iedereen)
3: De belgische staatsstructuur: van eenheidstaat naar federale staat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mirthe_brouns. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.63. You're not tied to anything after your purchase.
